Het systeem achter de oranje waanzin

Vanaf nu is er niet meer aan te ontkomen: de oranje-gekte. En ik zit er letterlijk en figuurlijk middenin. Het toekomstige koningspaar gaf zelf de aftrap met een fantastisch televisie-interview. Fantastisch in die zin dat ze alle verwachtingen inlosten. Ze zaten er koninklijk en ontspannen bij. De razend ambitieuze Máxima liet haar man schitteren. Ze maakten makkelijke grapjes, waren dan weer ontroerd, en gaven de juiste antwoorden op alle lastige vragen. Tien op tien.

Ondertussen draait de oranje machinerie lustig verder. Want als mij hier één ding opgevallen is in de aanloop naar de feestelijkheden, dan is het de alles-sturende werking van de overheid.

Alle idolen mee in bad

Die overheid is hier sowieso al vrij overheersend. Het is je vriend, in tegenstelling tot bij ons. Wij wantrouwen de overheid, eigenlijk is het de vijand -de erfenis van eeuwen overheersing door vreemde volkeren. Maar de Nederlanders omarmen hun overheid, ze zijn het zelf. Dat is vaak prettig. Politie-agenten zijn aaibaar, je wordt overal geholpen. Maar dus ook bij het feest vieren, stel ik nu vast. Die oranje-klanten zijn dus geen individuele monarchisten die elkaar vinden in hun liefde voor de kroon, het zijn gewone mensen die uitvoeren wat de overheid voor hen bedacht.

Die overheid had alle feestelijkheden rondom de inhuldiging eigenlijk al klaar zodra de troonsafstand werd aangekondigd. Meteen was daar een Nationaal Comité Inhuldiging met belangrijke pionnen uit de Nederlandse samenleving: politici, sporters, grote namen uit de amusementswereld. Heel slim: iedereen wordt mee in bad getrokken, vrijwel alle bevolkingsgroepen hebben een idool dat betrokken is bij het Grote Feest.

Al die grote geesten hebben voor het Nederlandse volk inmiddels een zorgvuldig feestprogramma uitgestippeld. Er komt een koninklijke sportdag voor kinderen met een gezond ontbijt. Er is een koningslied gemaakt met flarden dromerige tekst die verzonnen zijn door idealistische Nederlanders. Dat lied moet door iedereen op hetzelfde moment gezongen worden. Het wuiven, feesten, dansen: alles is genadeloos geregisseerd. Je moet alleen nog aansluiten en meedoen.

Oranje tsunami

De populaire media dienen als megafoon. Bij de grote familiezender Radio 2 is dit de Oranjemaand, om de haverklap krijg je daar een Oranje-journaal met de meest nutteloze informatie. De NOS probeert het informatief te houden, maar bij de commerciële zender RTL is het alle remmen los. Ook daar krijg je dagelijks oranje nieuwsjes, of ze nu belangrijk zijn of niet.

Ondertussen blijft de Rijksvoorlichtingsdienst persberichten spuien over de activiteiten van het feestkoppel: ze slaan munten, bezoeken evenementen en hebben ook na de inhuldiging een volgestouwd programma. Ook de commercie is natuurlijk op de kar gesprongen. Winkelketens hebben torens gemaakt van oranje spullen, en zelfs de sjiekere winkels in Den Haag doen mee. Zij etaleren oranje winkeldochters en als ze die niet hebben, plaatsen ze een foto of kroontje tussen de handtassen en cosmetica.

Gaat iedereen dan kritiekloos mee in die oranje tsunami? Natuurlijk niet, maar de critici blijven zonderlingen of uiterst mild. Het Nieuw Republikeins Genootschap krijgt nauwelijks voet aan de grond. Voor hen is op de grote dag trouwens al een mooi afgebakende demonstratieruimte gereserveerd. Door de overheid natuurlijk. Republikeins ingestelde politici vinden het nu niet het geschikte moment om lastig te doen. En zowat iedereen vindt het Koningslied een draak, maar iedereen zal het ook meezingen.

Meest gelezen