Vlaanderen in Actie: hogere versnelling is nodig
Vergeten plan?
Om deze analyse te maken, selecteerde de redactie 4 onderwerpen: de arbeidsmarkt, armoede, ontwikkelingshulp en de alternatieve energiemarkt in Vlaanderen. De doelstellingen die Vlaanderen zichzelf stelt zijn ambitieus te noemen. Zo moet bijvoorbeeld elk gezin -ongeacht de samenstelling- een inkomen hebben dat boven de Europese armoededrempel ligt. Of nog: het aandeel kortgeschoolden -mensen met maximaal een diploma lager secundair onderwijs- moet met de helft gedaald zijn.
“In 2008 stond elke krant vol over Vlaanderen in actie maar ik heb de indruk dat we dit plan ondertussen allemaal een beetje vergeten zijn” vertelt Frederic Vanhauwaert van Netwerk Tegen Armoede en lid van de Raad Van Wijzen, een orgaan dat de uitvoering van het Vlaanderen in Actie plan opvolgt. “Sinds de verkiezingen van mei zijn we geen enkele keer meer samengekomen.”
Nog veel arme en kortgeschoolde Vlamingen
Nochtans ligt er nog heel wat werk op de tafel. Zo zou Vlaanderen volgens het plan het walhalla van de hoogopgeleiden moeten worden. Daarvoor moet het aantal kortgeschoolden halveren. Waarom? Zonder diploma is het immers moeilijk om een job te vinden. Slechts iets 1 op 2 kortgeschoolden werkt. Bij hooggeschoolden ligt dat cijfer op bijna 9 op 10.
Het grote probleem om deze doelstelling te realiseren, ligt bij de jongeren in de centrumsteden die vroegtijdig de schoolbanken verlaten. “Vlaanderen heeft inspanningen gedaan om dit te beperken” zegt Ides Nicaise, onderwijsspecialist en promotor-coördinator bij het steunpunt studie- en schoolloopbanen.
"Maar de cijfers in de centrumsteden liggen -in tegenstelling tot de rest van Vlaanderen- dramatisch hoog.” Met name de stad Antwerpen scoort heel slecht: maar liefst 28 procent van de leerlingen verlaat er het secundair zonder diploma.
In 2014 leven 680.000 Vlamingen in armoede. En hoewel het aantal arme kinderen slechts vijf procent in 2020 zou mogen bedragen, is hun aandeel de laatste jaren in plaats van gedaald zelfs gestegen tot meer dan 1 op de 10.
De rol van de besparingen
Een bijkomende moeilijkheid om het Vlaanderen in Actie-plan te realiseren zijn de besparingen. Vandaag valt het leefloon onder de Europese armoededrempel. Uitkeringen behoren tot de bevoegdheden van de federale staat. Betekent dit dat Vlaanderen niets kan doen? “Vlaanderen zou extra kindergeld of sociale toeslagen kunnen uitreiken”, zegt Bert D’hondt, politiek medewerker bij Welzijnszorg, “maar daar is simpelweg geen budgettaire ruimte voor.”
Ook het budget voor ontwikkelingssamenwerking zou tegen 2020 van 56 naar 87 miljoen euro moeten stijgen. “Maar de begroting voor ontwikkelingssamenwerking ontsnapt in 2015 niet aan de lineaire besparing van 10 procent op alle Vlaamse overheidsuitgaven”, aldus Simon Calcoen, beleidsmedewerker van het Departement internationaal Vlaanderen.
Tenslotte zou tegen 2020 Vlaanderen aanzienlijk meer gebruik moeten maken van alternatieve energie. Volgens de laatste rapporten zitten we op schema maar moet het aandeel groene energie tegen 2020 twee- tot driemaal zo sterk groeien als de groei sinds 2005.
“En daarvoor zijn investeringen -en dus geld- nodig”, zegt Tessa Geudens, beleidsadviseur bij het comité industrie, onderzoek en energie voor Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt.
Conclusie:
Als Vlaanderen tegen 2020 zijn doelstellingen wil waarmaken, zal het nog een serieus tandje moeten bijsteken. “De doelstellingen zijn ambitieus maar als je het mij vraagt lijkt het onmogelijk” aldus Bert D’hondt van Welzijnszorg. “Als we doelstelling tegen 2020 willen halen, moet het dringend anders” besluit Frederic Vanhauwaert van Netwerk Tegen Armoede.