"Je kunt het jongetje uit de Kempen halen, maar de Kempen niet uit het jongetje"

Cas Goossens was administrateur-generaal van de toenmalige BRT van 1986 tot 1996. Vorig jaar ruilde hij zijn geliefde Itegem voor een appartement aan de zeedijk van Heist. Straks wordt hij 78 jaar, maar het VRT-vuur is nog lang niet gedoofd. De koffiegeur mengt zich met de zilte zeelucht. Meneer Goossens, hoe gaat het met u?

"Het gaat goed met mij", antwoordt Cas Goossens aan een tafeltje aan zijn raam met zicht op zee. De containers van de haven van Zeebrugge aan de ene kant, schuifelende toeristen aan de andere. "Dit is het rustige deel van het strand, het is hier nooit druk. We zitten hier goed."

"Het is hier ook heel aangenaam fietsen. Van hieruit ben je snel in Zeeuws-Vlaanderen. Je kunt er fietsen in de polders, rustig en van geen mens gestoord, met als enige bergen, de wind. Zo fiets ik toch gauw 50 Ć  100 kilometer."

De omroep

Volgend jaar zal het 20 jaar geleden zijn dat Cas Goossens de VRT achter zich liet of zoals hij het "de omroep" noemt. Sindsdien is hij er nog zelden geweest, maar hij blijft het Huis van Vertrouwen volgen, tot en met het exacte jaarbudget voor 2015.

"Toen ik de omroep verliet, moest ik echt afkicken. Eerst kon ik geen halve dag zonder nieuws. Er zou maar iets gebeuren waar ik niet van op de hoogte was. Geleidelijk aan heb ik me daar kunnen overzetten. Ik hecht wel nog veel belang aan het late journaal en het ergert me dan wel als de essentie van de dag er niet in zit."

"Ik kijk wel minder en minder tv. Net als radio vind ik tv soms oppervlakkig, weinig in de diepte. Al is dat misschien wel inherent aan die media." Goossens vindt ook dat er veel te weinig aandacht is voor senioren in de media. "De seniorenpopulatie groeit alsmaar en toch richten tv-stations zich daar niet op. Ze zijn commercieel gezien niet interessant genoeg."

De commercialisering

De commercialisering. Goossens heeft er de mond van vol. "De commercialisering is de belangrijkste evolutie in de mediawereld van de afgelopen drie decennia. Zoals de Britten zeggen: "The market has taken over from the academy". De markt bepaalt alles en daar wordt de VRT in meegesleurd."

"Als kleine omroep zijn we altijd al beperkt geweest. Ik herinner me dat de BBC ooit de Slag bij Hastings in beeld heeft gebracht. Ze gebruikten daarvoor 300 paarden. De Oostenrijkse tv bracht een slag in beeld met 30 paarden. Wij filmden de Guldensporenslag met 3 paarden. Een uur televisie is een uur televisie. Dat kost overal evenveel."

"Het succes van de openbare omroep wordt nu afgemeten op basis van kijkcijfers en marktaandeel.Ā Men nodigt de openbare omroep uit hetzelfde te doen als de commerciĆ«len en dan is het hek helemaal van de dam. Dan is er geen plaats meer voor andere dingen."

"Daarom blijf ik erbij: zorg dat de openbare omroep niet te veel aan sport en entertainment moet inleveren, want dan verlies je publiek. En ik geef het je op een briefje: dan hoor je in het parlement zaken als "moeten we nog zo veel betalen voor zo'n klein publiek" en voor je het weet zijn we een nichezender."

De decadentie

De containerschepen varen ons in de verte voorbij. Goossens haalt er een stapel krantenknipsels bij. Over de media, Griekenland, de dalai lama en de paus. Een stapel boeken wordt aangerukt. Onder meer een boek van zijn favoriete journalist, de Amerikaan Walter Cronkite.

"Ooit verkozen tot de meest betrouwbare Amerikaan", zegt Goossens met opgewonden blik. "Nieuwszenders en kranten zijn publieke diensten, ze zijn essentieel voor een succesvolle democratie. De pers mag nooit onder de wetten van de markt vallen", zet hij zijn rustig, maar vastberaden betoog verder.

""Die transfer van Benteke, voor 46 miljoen naar Liverpool. Dat is toch wel schandalig", hoorde ik gisteren aan de biljarttafel. Of Hazard, die 270.000 euro per week verdient. We zitten in een volledige decadentie en als je daar vragen over stelt, antwoordt men: "Dat is de marktprijs"."

"Maar wie gaat er uiteindelijk bepalen wat er op tv komt? Dat zijn mensen als Rupert Murdoch, Silvio Berlusconi. De mensen van ABC en Time Warner. Die liggen echt niet wakker van de maatschappelijke rol van de media.Ā Hun eerste en enige zorg is het geld. Daar lig ik wakker van en ik hoop dat de VRT er ook nog een beetje wakker van ligt."

De ontgoochelingen

Gevraagd naar zijn grootste ontgoocheling uit zijn VRT-tijd noemt Goossens de politisering. "Dat was toen het ergste. Nu bestaat dat nog wel, maar ik begrijp eigenlijk niet waar de mensen over klagen, als ze het hebben over de VRT als een rood nest. Jan Becaus was toch niet zo rood, Dirk Sterckx was niet zo rood, Ivo Belet was niet zo rood. De in mijn tijd oppermachtige, politiek benoemde raad van bestuur, die kon oordelen over programma's. Dat was voor mij een van de grootste ontgoochelingen."

Ook een gefnuikt, persoonlijk initiatief ligt hem nog wat op de maag. "Ik heb lang geijverd voor een bureau in Brussel waar de kleinere Europese, publieke omroepen hun beste programma's zouden kunnen indienen. Die zouden daar dan worden vertaald en ondertiteld."

"Zo zouden de beste programma's van heel Europa kunnen uitgewisseld worden. 25 omroepen zouden een uur tv inleveren en ze zouden 24 uur terugkrijgen. We zouden programma's uit Portugal of Estland te zien krijgen. We zouden die landen en elkaar beter leren kennen."

"Ik ben daarmee naar toenmalig minister-president Luc Van den Brande geweest en een aantal ministers, maar tevergeefs. Ik vind het nog altijd heel jammer dat dat er niet gekomen is. Het is een van mijn grootste teleurstellingen van mijn jaren bij de VRT."

Zijn Itegem

Cas Goossens beleefde naar eigen zeggen zijn hoogdagen bij de radio en interviewen doet hij nog altijd graag en uitgebreid. Maandelijks interviewt hij live hoge gasten. In Knokke-Heist, maar ook in zijn geboortedorp Itegem. Vorig jaar verhuisde hij, uit het dorp waar hij naar eigen zeggen "wilde sterven".

"Mijn kleindochter heeft een soort van astma. Ze voelt zich hier veel beter en daarom is mijn dochter naar hier verhuisd. We zijn haar gevolgd, eerst tijdelijk, maar sinds vorig jaar definitief. Mijn vrouw is hier ook heel graag et ce que femme veut, dieu le veut", lacht Goossens.

Als we het hebben over Itegem, het dorp in de Antwerpse Kempen waar Goossens geboren en getogen is, dwaalt zijn blik af naar de Noordzee. "Het was mijn bedoeling om daar te eindigen, maar ik had waarschijnlijk de rest van mijn familie ongelukkig gemaakt, als ik daar was gebleven."

"Telkens als ik kan, ga ik terug. We zijn gelukkig hier, het is hier gezond leven, maar de heimwee, dat zal wel blijven. Je kunt het jongetje uit de Kempen halen, maar de Kempen niet uit het jongetje", knipoogt Goossens.

Meest gelezen