KVLV, ofte Boerinnenbond, bestaat 100 jaar

De grootste vrouwenvereniging in Vlaanderen, de KVLV, viert dit jaar feest. 100 jaar geleden werd een vrouwenafdeling opgericht bij de Belgische Boerenbond: de Belgische Boerinnenbond was geboren. De "Boerinnenbond" werd in 1975 "Katholiek Vormingswerk van Landelijke Vrouwen", kortweg KVLV. Nu staat de afkorting voor "Vrouwen met vaart".

In het begin

Op 5 juli 1911 heeft de Belgische Boerenbond in Leuven een afdeling voor vrouwen gesticht, met name "Belgischen Boerinnenbond". Erg veel gebeurde er voor de Eerste Wereldoorlog niet. Behalve het tijdschrift "De boerin" dat maandelijks de schakel vormde tussen alle leden van de vereniging en waarin het 'gildennieuws' een grote plaats innam, was er alleen de jaarlijkse algemene vergadering en een "Boerinnendag".

De activiteiten concentreerden zich toen in de gilden (lokale afdelingen) zelf. Elke gilde kwam 4 keer per jaar samen volgens een aanbevolen vergaderschema. Tijdens die bijeenkomsten ging het niet alleen over landbouw, er was ook al aandacht voor andere thema's zoals het verbeteren van de voeding, de verzorging van zuigelingen en een goede scholing voor meisjes op "den buiten".

De vergaderingen waren wel bedoeld "om iets te leren". Aan ontspanning werd in die eerste periode weinig aandacht besteed.

Vanaf 1924 nam de morele en religieuze vorming van de leden in "De Boerin" een steeds prominentere plaats in. Paus Pius XI wilde toen met de "Katholieke Actie" het katholieke leven in het gezin en de maatschappij en het lekenapostolaat een nieuw elan geven.

In 1922 begon de Boerinnenbond met driedaagse gesloten retraites. In 1926 ging de eerste tweejaarlijkse Lourdesbedevaart door.

De vereniging groeit en groeit

De Belgische Boerinnenbond breidt sterk uit, zowel in het aantal leden als in het aantal gilden dat zich aansluit bij de vereniging. Tegen 1940 was het aantal verzesvoudigd: 153 gilden in 1919, 973 in 1940, 20.000 leden in 1919, ongeveer 120.000 in 1940. De bond ging ook steeds professioneler te werk.

Als een nieuwe gilde zich wilde aansluiten, dan waren er voorgedrukte "raadgevingen bij het oprichten van een Boerinnenbondgilde".

De Boerinnenbond kreeg in 1925 ook een vast voordrachtenprogramma waaruit de gilden hun keuze konden maken en vanaf 1938 werd een jaarthema voor de hele werking gekozen.

De besturen kregen een permanent karakter, de bestuurders hadden vanaf 1922 zelfs een eigen maandblad "Onze Gids". Door de continue uitbreiding van de gilden waren er ook steeds meer leden die een andere job hadden dan werken op het platteland als boerin. 

Naar een nieuwe tijd

Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de Belgische Boerinnenbond steeds meer structuur en was er ook meer inbreng van de leden mogelijk. De voordrachten bleven niet bij een voorlezing, maar er was ook plaats voor een leuke babbel met koffie. Er werd ook al eens een zang- of toneelvoorstelling georganiseerd. Het driemaandelijkse "Bestuursblad" kreeg zelfs een katern "ontspanning".

Het leden- en gildenaantal bleeft ook na de oorlog stijgen. Er kwamen 200 afdelingen bij en elk jaar kwamen er wel enkele duizenden mensen bij. Het ledenblad "De boerin" werd in 1949 omgedoopt tot "Bij de haard".

Er kwam ook een andere aanpak met betrekking tot de leden. Tot 1940 werd de groep als een geheel aangesproken, terwijl na de oorlog verschillende subgroepen ook via aparte kanalen werden bereikt. Vanaf 1944 waren er jaarlijks 5 bijeenkomsten voor jonge moeders. De "professionele boerinnen" kregen vanaf 1946 een aparte werking.

Kort voor de Tweede Wereldoorlog was al een vorm van sociale dienstverlening opgezet. Na de oorlog kreeg die een permanent kader, in 1959 kreeg de dienst de naam "Gezinshulp".

1948 was voor de vrouw een ijkpunt in de Belgische geschiedenis. Vanaf dan kon elke vrouw stemmen bij de verkiezingen. De Boerinnenbond had zich tot dan nooit met politiek bezig gehouden. De parlementsverkiezingen een jaar later brachten daar meteen verandering in. De leden kregen in voorzichtige bewoording de boodschap mee om "goed" te stemmen.

Hervormen betekent naamsverandering

Op vijftig jaar tijd was de afdeling "Boerinnenbond" uitgegroeid tot een organisatie van landelijke vrouwen. Er waren 139.000 leden en 1.170 afdelingen. In de jaren 60 kwam er in de samenleving een snelle evolutie waardoor ook de structuur van de Boerinnenbond werd aangepast om meer inspraak, overleg en medebeheer mogelijk te maken.

Naast de verkozen afdelingsbesturen kwamen er ook verkozen adviesraden per gewest, een provinciale adviesraad en overkoepelend een Nationale Raad. In 1984 werden deze raden omgevormd tot echte besturen met beslissingsbevoegdheid: het gewestbestuur, streekbesturen en aan de top het Nationaal Bestuur en de Algemene Vergadering van de vzw KVLV.

In 1971, toen de vereniging 60 jaar bestond, werd de naam "Boerinnenbond" omgeruild voor de naam "Katholiek Vormingswerk voor Landelijke Vrouwen", vier jaar later werd dat "Katholiek Vormingswerk van Landelijke Vrouwen".

Continue evolutie

Het blad "Bij de haard" werd eind jaren 80 omgedoopt tot "Eigen haard" en kreeg een nieuwe look en feel. De statuten en het reglement werden aangepast zodat bestuursleden een korter engagement konden opnemen. Er kwam ook een Seniorenraad.

Het consultancybureau Ernst & Young kreeg in 1993 de opdracht om de KVLV door te lichten om tot een efficiëntere organisatie te komen. Structuren werden aangepast, er kwam meer begeleiding voor de medewerkers en vormingswerkers werden beter verloond.

Extern kwam er ook een opfrisbeurt. Nieuwe uitgaven zoals "Ons Bakboek" en het nieuwe "Ons Kookboek" waren bestsellers. Er kwamen ook steeds meer regionale, maar ook nationale cursussen voor de leden.

De laatste grote verandering zit hem in de naam. De afkorting KVLV blijft bestaan maar sinds 2005 staat het niet langer voor "Katholieke Vereniging voor Landelijke Vrouwen". De slogan "Vrouwen met vaart" neemt het over. Er volgt een uitgebreide campagne om de nieuwe naam en toenaam bekend te maken bij het brede publiek.

KVLV is vandaag de grootste vrouwenbeweging in Vlaanderen met 107.344 leden, van wie 12.923 bestuursleden in 987 afdelingen overal in Vlaanderen. Elk jaar zijn er zo'n 54.000 activiteiten.

Meest gelezen