Feest voor 25 jaar TreinTramBus-dag
Het openbaar vervoer zat in die tijd in een negatieve spiraal (foto). In het kader van het spoorplan IC/IR ‘84 waren tal van stopplaatsen gesloten en was de dienstregeling op nieuwe leest geschoeid. In de praktijk bleek het dus vooral een besparingsplan te zijn. Er werd in die jaren te weinig geïnvesteerd in het spoornet en dat merken we tot vandaag. Bovendien werd de benzine goedkoper en mede daardoor liepen de treinklanten weg – een ontwikkeling die pas aan het begin van deze eeuw is gestopt. In het stads- en streekvervoer was de situatie niet veel beter.
Het is niet verwonderlijk dat er lokaal een aantal groepen actief waren rond het thema openbaar vervoer, vaak in combinatie met milieu. Bij deze groepen groeide het besef dat er een gestructureerd vervolg moest komen op de actie van de BRT. Er vonden een reeks vergaderingen plaats met leden van de BRT-ploeg, deskundigen en actievoerders. Men besloot dat de tijd rijp was voor een reizigersvereniging zoals ROVER in Nederland.
De initiatiefnemers kozen de naam “Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers” (BTTB vzw) om te verwijzen naar de TreinTramBusdag. Doel van de vereniging was en is het verdedigen van reizigersbelangen en het promoten van het gebruik van het openbaar vervoer. De statuten werden op 20 november 1984 ondertekend, maar de publicatie in het Belgisch Staatsblad volgde pas op 21 januari 1986. Als geboortedatum werd later november 1985 gekozen. Bij de stichtende leden vinden we naast Frans Frederickx bijvoorbeeld ook Roel De Jong (mobiliteitsdeskundige), Frans Dumont (voorzitter sinds 2008), François Paesschierssens (destijds bekend van het TV-programma Kijk Uit), Hans Verbruggen (mobiliteitsdeskundige) en Peter Vansevenant (nu directeur van de mobiliteitsdienst van de stad Gent).
Met verenigde krachten
De pas gestichte vereniging vond onderdak bij Langzaam Verkeer (later opgedeeld in Vectris en Mobiel21) in Leuven en koos Luc Desmedt als voorzitter. Begin 1985 stuurde de BTTB zijn eerste persbericht uit om te protesteren tegen tariefverhogingen in combinatie met verslechteringen in het aanbod. In 1991 verhuisde het secretariaat naar de Hoogpoort in Gent.
1996 was een belangrijk jaar voor de BTTB. Nadat de vereniging jarenlang had gewerkt met vrijwilligers, gewetensbezwaarden en medewerkers die door andere verenigingen waren vrijgesteld, ging op 1 november 1996 de eerste eigen stafmedewerker aan de slag. Bram Dousselaere zou dat tot begin 2004 volhouden. In hetzelfde jaar richtte BTTB samen met de Bond Beter Leefmilieu, de Fietsersbond, Taxistop en Langzaam Verkeer het “Komité Milieu en Mobiliteit” op. Deze koepelvereniging kreeg van Vlaams minister Baldewijns de opdracht om voortaan de Week van Vervoering (later hernoemd in Aardig-op-weg-week) te organiseren. Nog in datzelfde jaar verhuisde de BTTB naar de huidige locatie aan de Frère-Orbanlaan in Gent.
In 1999 kreeg de BTTB van Vlaams minister Stevaert de opdracht om adviezen te verstrekken bij de projecten basismobiliteit die De Lijn voor bijna alle Vlaamse gemeenten ontwikkelt. Deze opdracht loopt tot de dag van vandaag verder.
In de 21ste eeuw kreeg de vereniging meer armslag door een aantal projecten, zoals de Groene-Haltewandelingen (foto). Je reist per trein, tram of bus naar je vertrekpunt, je wandelt door een groene omgeving en op het eindpunt ga je weer met het openbaar vervoer naar huis. Wie met de auto aankomt, moet altijd in een lus wandelen.
Regionaal sporen
De BTTB was en is ook actief rond regionale spoorlijnen. Mede dankzij deze werking werd de spoorlijn Eeklo - Gent versneld opgeknapt en werden de stopplaatsen Evergem (foto), Schelle en Zolder heropend.
De vereniging werd in de loop van de tijd bekender, onder andere door regelmatige persberichten, gecombineerd met optredens op radio en TV.
Samen met geestverwanten uit andere landen richtte de BTTB in 2002 de Europese koepelvereniging European Passengers’ Federation op, die zich o.m. bezighoudt met reizigersrechten. Voor de auto zijn er geen grenzen meer met onze buurlanden, maar openbaar vervoer over de grens blijft een lastige materie.
De BTTB zetelt in het Raadgevend Comité van de Gebruikers bij de NMBS en de provinciale Raden van Advies bij De Lijn. Zo worden de gebruikers actief betrokken bij het beleid en kunnen de openbaar vervoerbedrijven hun beleid beter afstemmen op de wensen van de klant. Hetzelfde geldt voor de Ronde Tafels bij de NMBS en Infrabel.
Op lokaal niveau leverde BTTB in Antwerpen de ideeën voor de invoering van tramlijnen 5 en 6.
Met ondersteuning van de Nationale Loterij werd enkele jaren geleden een vernieuwingsoperatie in gang gezet. De correcte maar te lange naam BTTB werd zo in 2009 vervangen door TreinTramBus.
En de TreinTramBusdag? De voorlopig laatste editie was in 2006. In 2007 trok de spoorweggroep veel aandacht met een grote opendeurdag “Leve de trein”, maar een herhaling werd te duur bevonden. De Hop-en-Shopdag van 2009 werd eerder een Hop-en-Flopdag. In 2008 en 2010 was er in het derde weekend van september een Mobiliteitsticket te koop, maar dat was alleen geldig op de trein. Het idee van een geïntegreerd ticket voor alle vervoerswijzen blijft wel verder leven. Sinds 2003 bestaat er in Brussel bijvoorbeeld het Jump-ticket, dat geldig is op trein, metro, tram en bus in heel Brussel.
Kees Smilde
