Eet u misschien van beide walletjes?
1. "Sint-Maarten voelt meer echt aan dan Sinterklaas"
Maarten van Tours ontmoette als tiener een bedelaar bij de stadspoort van Amiens en gaf hem de helft van zijn mantel. Volgens een legende was deze bedelaar een verschijning van Jezus of stond hij symbool voor Christus. Nadien werd Maarten duivelbezweerder, leefde als kluizenaar en stichtte een klooster bij Poitiers, om uiteindelijk bisschop van de stad Tours te worden.
Het verhaal van Sinterklaas gaat terug op de figuur van Nicolaas van Myra, die leefde in het huidige Turkije en diverse wonderen op zijn palmares heeft. Maar leerden wij op school niet dat hij uit Spanje kwam en in de hemel woonde? En dat hij er geen probleem van maakte dat zijn zwarte pieten de roe hanteerden wanneer we stout waren?
2. "Ik sta op authenticiteit, eerder dan dat ik met de hoop meeloop"
Sint-Maarten wordt slechts in enkele Vlaamse gemeenten of steden gevierd. In West-Vlaanderen zou de traditie nog het meest levend zijn, alsook in de streek rond Aalst, Dendermonde en Mechelen. De aanwezigheid van een Sint-Martinuskerk is vaak een reden om er nog aandacht aan te besteden. Terwijl de Sint in heel Vlaanderen de nacht van 5 op 6 december actief is en de daken opklautert. Dus, indien u aan de druk van Sinterklaas kan weerstaan en enkel Sint-Maarten in al zijn glorie viert, kiest u wellicht bewuster om een kinderfeest te vieren.
Al moet toegegeven worden dat toen Sint-Maarten, samen met zijn Pieten, het weekend voor 11 november in Aalst aankwam hij nauwelijks van Sinterklaas verschilde. En stond op de website van de stad Aalst niet te lezen: "De Sint zal er in het kort vertellen over zijn reis naar Aalst uit het verre Spanje"? Bedoeld was dus Sint-Maarten. Begrijpt u het nog?
3. "Mijn kinderen hebben niet alleen hun cadeautjes vroeger, er is ook geen probleem met de examenperiode"
Sint-Maarten komt langs in de nacht van 10 op 11 november en dat maakt het kinderen makkelijker om van hun cadeautjes te genieten. 11 november, Wapenstilstand, is een vrije dag en er kan dus optimaal genoten worden van de nieuwe speeltjes. Op 6 december is dat vaak anders -schooldag- en leidt de komst van de Sint ’s ochtends tot allerhande gezinsstrubbelingen. Bovendien zijn de examens in aantocht en blijft speelgoed soms onaangeroerd liggen tot in de kerstvakantie.
4. "Sint-Maarten is een feest voor de armen"
Sint-Maarten werd aanvankelijk gevierd als een bedelfeest, een feest waardoor de armen een lichtpuntje te zien kregen tijdens de koude wintermaanden. Maar als er gefeest kan worden zijn de "rijken" er natuurlijk als de kippen bij om mee te mogen feesten. In de jaren 20 en 30 van de 20e eeuw namen de "rijken" de traditie over, onder het mom van "laten we op deze manier deze mooie, eigen traditie in ere houden". Zo is ook Sint-Maarten een feest voor iedereen geworden, net als Sinterklaas.
5. "Sinterklaas is vooral commerce en show"
De zomervakantie is nog maar net voorbij of in verschillende winkelketens kunt u al typische sintsnoepjes terugvinden. De indruk bestaat zelfs dat het ieder jaar vroeger gebeurt. Vaak tot ergernis van bepaalde doelgroepen die dan even de krant halen. Toch lijken winkelklanten hiermee minder problemen te hebben en eten al midden september de heerlijke sinterklaasspeculaas. De intrede van de Sint in Antwerpen wordt live uitgezonden met VRT-vedette Bart Peeters als ankerpunt. Ook al is de Sint dit jaar al gespot in het winkelcentrum van Wijnegem.
Sint-Maarten wordt veel minder groot uitgespeeld. Al merkte een redactiemedewerkster op dat het vorig weekend, dus voor 11 november, uitermate druk was in een speelgoedwinkel nabij Aalst.
6. "Sinterklaas is erg beperkt in feestelijkheden"
De Sint komt toe per stoomboot, trekt het land door naar verenigingen en scholen om uiteindelijk het zware werk te doen in de nacht van 5 op 6 december. Kinderen proberen braaf te zijn tot 6 december en wachten hoopvol af.
De viering van Sint-Maarten daarentegen gaat soms nog gepaard, zeker vroeger, met lampionnentochten. De kinderen maken dan lampionnen of hollen bieten uit en gaan met lichtjes erin langs de deuren. Daar zingen ze speciale Sint-Maartensliedjes en krijgen hiervoor snoep of fruit. Deze individuele tochten eindigen soms in een heuse optocht die afgesloten wordt rond een vreugdevuur. Wat de kinderen rondhalen is een welgekomen aanvulling van hetgeen ze op 11 november nog extra krijgen. Indien ze iets extra krijgen, want dat is afhankelijk van de plaatselijke gebruiken.
7. "De liedjes van Sinterklaas zijn duizend maal leuker"
Over smaak valt natuurlijk te twisten, maar in ieder geval is het repertoire sinterklaasliedjes uitgebreider en bekender dan de liedjes over Sint-Maarten. Wie kan er "De zak van Sinterklaas", "Sinterklaas Kapoentje", "Hoor de wind waait door de bomen" en "Dag Sinterklaasje" niet meezingen? Sommige Sinterklaasgerelateerde liedjes haalden zelfs de (Nederlandse) hitparade: "Sinterklaas, wie kent hem niet" van Henk & Henk in 1982 en "Sinterklaas Boot" van de gebroeders Ko in 2006.
Sint-Maartensliedjes zijn vaak streekgebonden en worden gezongen in de streektaal. Maar daarom zijn ze niet minder grappig, zeker wanneer bij het aanbellen aan de deur niet geopend wordt. Dan klinkt het van: "Hoog huis, leeg huis. Er zit een gierige pin in huis". Of van: "Tiere, liere, liere. Hier woont een gierigaard, die ons niets wil geven. Hij zal eens wat beleven".
8. "Sint-Maarten of Sinterklaas, het doet de economie draaien"
Sint-Maarten, Sinterklaas, kerstavond, Kerstmis, oudejaar, Nieuwjaar, Halloween, verjaardagen, valentijn, carnaval, Pasen, eerste communie, groeizegen, vormsel, lentefeest, huwelijk, 5 jaar getrouwd, 10 jaar getrouwd, 25 jaar getrouwd, 50 jaar getrouwd, 60 jaar getrouwd, geboorte, doopfeest. Als er een reden is om te feesten, zullen we het commercieel geweten hebben. Maar of we dat erg vinden, is een andere vraag…
Mon Knevels
