Hoe schadelijk is fipronil voor u en mij? "Doet in onze hersenen het omgekeerde van slaapmiddel"

Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) heeft gisteren in de Kamer de risico's van fipronil op een rijtje gezet. De conclusie: "Er zijn strenge normen en de echte problematische doseringen zijn toch nog van een heel andere orde."

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschouwt fipronil als "matig toxisch" voor de mens. Als iemand het in grote hoeveelheden binnenkrijgt, kan het insecticide schade toebrengen aan de nieren, de lever of de schildklier. 

Als iemand fipronil inslikt of op een andere manier blootgesteld wordt aan de chemische stof, kunnen er verschillende symptomen optreden, zegt de minister. "Het type en de ernst van de symptomen varieert, afhankelijk van de hoeveelheid en de aard van de blootstelling. Veruit de meeste literatuur gaat in dit verband over de blootstelling aan het pure product (door verstuiving, ingestie, ...) waarbij er dus sprake is van intoxicatie."

De studies die op mensen zijn uitgevoerd die zichzelf vergiftigd hebben met fipronil (het pure product) hebben aangetoond dat er pas bij veel hogere doseringen acute vergiftigingsverschijnselen worden gezien. Klachten zijn misselijkheid, buikpijn en hoofdpijn. Het middel kan neurologische symptomen veroorzaken bij de mens. Deze symptomen zijn duizeligheid, zweten en slaperigheid, klachten die in principe snel verdwijnen. 

"Om het simpel uit te leggen, doet fipronil in onze hersenen het omgekeerde van een slaapmiddel", legt toxicoloog Jan Tytgat uit. "De acute effecten van een overdosis zijn hoofdpijn, niet goed kunnen slapen, epileptische aanvallen..."

Over de chronische effecten van fipronil zijn er nog geen studies op mensen uitgevoerd, enkel op ratten en honden. "We zien dat bij een langdurige en intensieve blootstelling tumoren op de schildklier en problemen met de lever en de nieren ontstaan."

Toch wil Tytgat het ook relativeren. "Ik wil mensen niet bang maken. Er wordt altijd een gezondheidsmarge ingebouwd die rekening houdt met onzekerheidsfactoren. Er zullen misschien mensen zijn die nu fipronil hebben binnengekregen, maar een mens moet al een gigantische hoeveelheid binnenkrijgen voordat de stof dodelijk is. Ik ken niemand die ooit opgenomen is in het ziekenhuis waar fipronil aan de basis van de opname lag."