"Desnoods daagt men de stad voor de rechtbank voor boerkiniverbod"
Unia boog zich over de zaak op vraag van enkele steden - onder meer Gent en Leuven - en zwemsters. "We kregen de voorbije jaren enkele tientallen meldingen van voor- en tegenstanders die met vragen zaten", zegt Unia-directeur Els Keytsman.
"Omdat er een aantal argumenten werden aangehaald waarover we zelf geen specialist zijn, zijn we te rade gegaan bij andere diensten: het Agentschap Zorg en Gezondheid over hygiëne en veiligheid, en de genderkamer van de Vlaamse Ombudsdienst over de gelijkheid tussen man en vrouw. Voor geen van de argumenten vóór een verbod bleek er een juridische grond."
Keytsman zegt zich niet voor of tegen het dragen van een boerkini uit te spreken, maar stelt dat een verbod in ieder geval een inbreuk zou zijn op de Vlaamse antidiscriminatiewetgeving. "Het weerhoudt bepaalde groepen in de samenleving ervan om te gaan zwemmen: sommige moslima's, maar ook joodse vrouwen en vrouwen die wat preutser zijn of zich schamen over hun lichaam, bijvoorbeeld omdat ze littekens hebben", aldus Keytsman. "De individuele vrijheid is belangrijk en je moet goede argumenten hebben om die in te perken. Die argumenten zijn er wel om naaktzwemmen of zwemmen in je gewone kledij te verbieden, maar niet voor dit geval. De lichaamsbedekkende zwemkledij waarvan sprake is bijvoorbeeld van hetzelfde materiaal als andere zwemkledij."
"Europees Hof aanvaardt gelijkheid man en vrouw niet als argument voor verbod"
De genderkamer van de Vlaamse Ombudsdienst stelt dat haar aandeel in het negatieve advies van Unia rond het zogenaamde boerkiniverbod louter gebaseerd is op bestaande rechtspraak. Onder meer inzake het boerkaverbod aanvaardde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) de gelijkheid tussen man en vrouw niet als argument, en het lijkt onwaarschijnlijk dat dit wel het geval zou zijn voor een boerkini, klinkt het.
De genderkamer kreeg zowel een vraag van Unia als een afzonderlijke klacht van een vrouw die in een zwembad geweigerd was omdat ze een boerkini wilde dragen. Voor het formuleren van een advies, baseerde de genderkamer zich op rechtspraak van het Grondwettelijk Hof en het EHRM over het verwante boerkaverbod. Waar het Grondwettelijk Hof wel accepteerde dat een overheid zich "in de openbare sfeer kan verzetten tegen het uiten van een religieuze overtuiging door een gedraging die niet te verzoenen is met dat beginsel van gelijkheid tussen man en vrouw", aanvaardde het (hoger geplaatste) EHRM in een latere uitspraak zo'n argument niet. Dat het boerkaverbod overeind bleef bij het EHRM, dankt het volgens de genderkamer aan het oordeel dat boerka's de openbare veiligheid in gedrang brengen - omdat ze het gezicht bedekken.
De genderkamer meent dat ook voor een boerkiniverbod het argument van gelijkheid tussen man en vrouw niet aanvaard zou worden, terwijl er op het vlak van openbare veiligheid minder problemen zijn aangezien een boerkini het gezicht niet bedekt. "Ons advies is gebaseerd op rechtspraak en geldt tot die rechtspraak wijzigt", geeft ombudsvrouw Annelies D'Espallier wel aan.
"Boerkinizwembaden" en "witte zwembaden"
Antwerps schepen voor Diversiteit en Integratie & Inburgering Fons Duchateau (N-VA) zegt in een eerste reactie dat het verbod in Antwerpen gewoon van kracht zal blijven. "Desnoods daagt men de stad voor de rechtbank", zegt hij. "Dan zal ik het verbod daar verdedigen. Het is de enige houding die ik in eer en geweten kan aannemen."
Duchateau betreurt naar eigen zeggen dat Unia zich tegen het verbod uitspreekt, "ondanks de bezorgdheid die we overmaakten inzake vrouwenrechten". Momenteel is er nauwelijks vraag naar zwemmen in boerkini, maar Duchateau vreest dat het intrekken van het verbod daar verandering in zou brengen.
"De toegeving aan een paar misnoegde individuen, kan ervoor zorgen dat de boerkini via groepsdruk straks de norm wordt voor 'goede' moslima's", zegt hij. "Unia laat zich met dit advies voor de kar spannen door mensen die lak hebben aan gelijkheid en discriminatie van de vrouw vanzelfsprekend vinden." Duchateau vreest ook dat het toelaten van boerkini's een stap zou zijn richting separatisme tussen "boerkinizwembaden" en "witte zwembaden".
Unia-directeur Els Keytsman erkent dat er gevallen kunnen zijn waarbij druk wordt uitgeoefend op vrouwen om een boerkini te dragen. "Maar een verbod is niet de juiste manier om dat aan te pakken, want dat beperkt net weer de keuzevrijheid", zegt ze. "Als een lokaal bestuur lucht krijgt van dergelijke sociale druk, moet het met die mensen in dialoog gaan. De argumenten van meneer Duchateau komen vanuit een buikgevoel, wij willen het debat graag objectiveren."
