Duizenden aanvragen voor gezinshereniging, maar Kafka ligt op de loer

Eenmaal een asielzoeker erkend is als vluchteling en dus in ons land mag verblijven, heeft hij of zij het recht om zijn of haar gezin te laten overkomen. Maar dat is een erg dure en lange procedure, vol administratie.

Zo blijkt bijvoorbeeld uit de getuigenis van de 15-jarige Syriër Tarik. Hij heeft al 5.000 euro betaald (geleend van vrienden) om zijn ouders en vijf broers en zussen te laten overkomen. Betaald voor de procedure, niet voor de reis. Dat komt er nog eens bij.

Tarik diende zijn aanvraag vorig jaar in november in. Hij wacht al die maanden vol ongeduld. Elke dag bekijkt hij de lijst van toegekende visa op de website van Buitenlandse Zaken. Hij volgt een opleiding automechanica, maar kan zich niet goed concentreren omdat hij zijn ouders mist. Dat de goedkeuring zo lang op zich laat wachten, heeft onder meer te maken met vertraging bij de Dienst Vreemdelingenzaken.

Krijgen erkende vluchtelingen te horen dat ze hun gezin mogen overbrengen, dan nog moet er een (soms) lange administratieve weg afgelegd worden, met name bij de gemeentelijke diensten.

Zo verging het de Syriër Basim. Hij kwam uit Turkije ons land binnen, had geluk en werd heel snel erkend. Zijn vrouw en drie dochters waren nog in Turkije. Dus diende hij een aanvraag in bij de Dienst Vreemdelingenzaken om hen te laten overkomen. Alle documenten waren er: een huwelijksakte, en drie geboorteaktes, voor echt verklaard en gelegaliseerd in Syrië.

Ze mochten overkomen, besliste de Dienst Vreemdelingenzaken. Zeven maanden na de aanvraag kwamen ze aan in België. Basim trok met alle documenten naar de gemeente (Mechelen), met huwelijks- en geboorteaktes in de hand om vrouw en kinderen in te schrijven. Maar dat lukte niet. Ook internationale paspoorten om de identiteit van zijn kinderen te bewijzen maakten geen indruk.

De gemeente wil hem naar Libanon sturen, om de geboorteaktes van zijn kinderen nog eens te laten legaliseren bij de Belgische ambassade (in Syrië is geen Belgische ambassade). "Dat kan ik niet", reageerde Basim. "Dan moet u een DNA-test kunnen voorleggen", was het antwoord van de gemeente. Kostprijs: 280 euro per persoon. In het geval van Basim dus 840 euro. Veel geld, voor een gezin dat leeft op het bestaansminimum.

Maar zelfs met een DNA-test kan een gemeente weigeren, zegt Caritas. Zij hebben een taskforce om vluchtelingen te begeleiden bij gezinshereniging. Basim is geen alleenstaand geval, ook meer en meer Brusselse gemeentes doen moeilijk, zo blijkt.

(lees verder onder de video)

De Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) kent de problemen. Gemeentes mogen zich niet baseren op de gegevens die het Commissariaat Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGSV) gebruikt om vluchtelingen te erkennen, en de ene gemeente kijkt strenger toe op documenten dan de andere. De VVSG wil graag een oplossing.

De eerste vier maanden van dit jaar kregen al meer dan 3.500 mensen een zogeheten visum lange termijn, voor gezinshereniging. Heel 206 waren dat er bijna 10.500. In 2015 kregen iets meer dan 8.700 mensen zo'n visum.

Aantal toegekende visa:

• 2015: 8.736 visa toegekend
• 2016: 10.466 visa toegekend
• eerste vier maanden 2017: 3.547 visa toegekend

De meerderheid hiervan zijn Syriërs.

Aantal ingediende aanvragen voor gezinshereniging (in België):

• 2015: 3.992 aanvragen
• 2016: 7.019 aanvragen
• eerste drie maanden 2017: 2.154

(Het aantal toegekende visa ligt hoger dan het aantal aanvragen, omdat één aanvraag soms over meerdere personen gaat.)