Geen schuldgevoel nodig: kinderopvang stimuleert net de ontwikkeling

"Kinderen in de zogenoemde "voorschoolse educatie" - of dat nu kinderopvang is of kleuteronderwijs - krijgen een boost in hun ontwikkeling, want die prille levensjaren zijn zeer belangrijk", zegt professor Ides Nicaise van het Leuvense onderzoekscentrum HIVA dat voor ons land meewerkte aan de studie. De kleuterjaren van een kind zijn cruciaal voor zijn ontwikkeling op verschillende vlakken: niet enkel cognitief, maar ook sociaal en op vlak van gezondheid.

"Dat extra duwtje in de rug geeft hen later op bijzonder lange termijn een blijvend voordeel in het onderwijs. We merken dat die groep kinderen bijvoorbeeld gezonder is, fitter, beter leert, minder moet zittenblijven, minder naar het buitengewoon onderwijs verwezen wordt, en ook langer studeert. Op die manier worden kinderen die op jonge leeftijd naar de kinderopvang gaan ook op lange termijn minder afhankelijk van overheidsinvesteringen."

Het langdurige positieve effect doet zich vooral voor in landen waar de kinderopvang en het kleuteronderwijs één geheel vormen, dat op elkaar is afgestemd. Dat is het geval in in Noord-Europese landen, waar beide domeinen onder hetzelfde ministerie vallen. In ons land valt de kinderopvang onder het departement welzijn, en niet onder onderwijs.

Hier in ons land is er op dat vlak nog werk aan de winkel, om kinderen in de kinderopvang voldoende te stimuleren in hun ontwikkeling, aldus Nicaise. In het kleuteronderwijs wordt er wel veel ingezet op de cognitieve ontwikkeling van jonge kinderen, maar iets minder op het zorgaspect in de opvoeding, waar vooral kansarme kinderen ook nood aan hebben.

Vooral kansarme kinderen zijn immers gebaat bij een kwaliteitsvolle kinderopvang en kleuteronderwijs, zo blijkt uit de studie. Degelijke kinderopvang gaat immers op lange termijn de kansarmoede tegen, niet enkel omdat kinderen zich beter ontplooien, maar ook omdat de arbeidsparticipatie van hun moeders een pak hoger ligt, wat hun ontwikkelingskansen nogmaals vergroot. 

Daarom pleiten de onderzoekers ervoor om kinderopvang voor kansarme groepen volledig gratis te maken en te flexibiliseren. Kinderen van laaggeschoolde ouders die in een shiftensysteem werken, zouden ook buiten de klassieke kantooruren terecht moeten kunnen bij de kinderopvang.

Uit het onderzoek blijkt dat momenteel vooral meer gegoede gezinnen gebruik van kinderopvang. In de opvang zitten tot drie keer meer kinderen uit de middenklasse dan uit kansarme groepen.