Advocaat: "Geef bomen rechtspersoonlijkheid"

Nee, niet élke boom moet zoals een vennootschap rechtspersoonlijkheid krijgen. "Ik heb het niet over individuele bomen, maar over hele bossen", nuanceert Geert Lenssens in "De Ochtend" op Radio 1. Als rechtspersoon zouden bossen of andere stukken natuur hun belangen kunnen (laten) verdedigen voor de rechtbank.

Advocaat Lenssens haalt zijn inspiratie in het buitenland. "Er is de rivier in Nieuw-Zeeland die van de overheid rechtspersoonlijkheid heeft gekregen en nu zelf kan procederen. Enkele weken geleden is er in de Himalaya een heel ecosysteem dat van het Indiase hooggerechtshof rechtspersoonlijkheid kreeg."

"Overal ter wereld zijn er zulke experimenten. En men zet dat ook effectief om in de praktijk om de natuur in het algemeen of onderdelen van de natuur rechtspersoonlijkheid te geven."

Rechtspersoonlijkheid voor bomen. Het is geen geitenwollensokken ideetje, het heeft volgens Geert Lenssens wel degelijk juridisch zin. "Er zijn talrijke natuurverenigingen, maar hun belang is nooit rechtstreeks. Wie vertrouwd is met procedures, weet dat er vaak hele heroïsche discussies worden gevoerd over het belang. Dat belet dat er discussie komt over de kern van de zaak. Door rechtspersoonlijkheid toe te kennen, ga je dat verhinderen want dan heb je een rechtstreeks belang."

Over de concrete invulling van rechtspersoonlijkheid voor de natuur - bijvoorbeeld de vraag wie het gaat betalen en wie de bomen zal vertegenwoordigen - moet verder gediscussieerd worden, aldus Lenssens. "Maar het zijn zaken die we kunnen oplossen. Die oplossingen heeft men ook gevonden in het buitenland. De rivier in Nieuw-Zeeland kreeg twee bewindvoerders, een van de overheid en een van de Maori's (het inheemse volk van Nieuw-Zeeland, nvdr.) En dat systeem werkt."

Wordt de doos van Pandora dan niet geopend? Zal een lap grond niet tegen een boer kunnen gaan protesteren omdat hij geen maïs wil? "Natuurlijk niet", stelt advocaat Geert Lenssens. "Er moet wetgeving komen die dat detailleert. Ik kan me niet inbeelden dat elke struik rechtspersoonlijkheid krijgt, maar wel bijvoorbeeld een boom van 500 jaar oud of een bos zoals het Zoniënwoud of een rivier zoals de Schelde. Dat heeft zeker zijn nut."

Het idee van rechtspersoonlijkheid voor de natuur stoot echter op een njet bij Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V). "Die zitten met hun gedachten nog een beetje in de middeleeuwen", reageert Lenssens. "Dat is heel treurig. 200 jaar geleden was de afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten nog onbespreekbaar. We hebben ook recente thema's die vragen oproepen, zoals euthanasie. Rechtspersoonlijkheid voor de natuur is ook zo'n thema. Daarover moeten we debatteren. Ik kan alleen maar betreuren dat men in Vlaanderen nog onder de kerktoren leeft."