Ligt de druk om te presteren bij kinderen té hoog?

Van waar komt die druk op de jeugd? "We weten dat de baby al te kampen heeft met stress," zegt Peter Adriaenssens, kinder- en jeugdpsychiater. Vanaf 3 maanden krijg je steevast vragen die peilen naar de eerste prestaties van je baby: "rolt hij al? En slaapt hij al door?"

Bij de monitormomenten van Kind en Gezin is het stress geblazen als ze testen wat je kind al allemaal zou moeten kunnen. Voor jonge ouders is het onmogelijk om niet mee te gaan in de ratrace van een maatschappij die gebukt gaat onder de prestatiedruk.

Geen wonder dat we verwachten van kleuters dat ze al halve Einsteins zijn. En geen wonder dat we bij de prille tieners dan de eerste tekenen van burn-out zien. Een enquête van de Vlaamse Jeugdraad wijst uit dat liefst 38 procent van de Vlaamse jongeren tussen 14 en 25 met psychische problemen kampt. 60 procent geeft daarbij als oorzaak dat ze niet aan de hoge verwachtingen vrezen te voldoen.

Ook Janne Vandamme (10 jaar) probeert alles altijd goed te doen. Op school wil ze goede punten halen. Een score van 38 op 50 vindt ze zelf niet voldoende. Maar daarnaast wil ze ook een goede vriendin zijn door vriendinnen te helpen die zich niet goed voelen. En tijdens de dansles wil ze ook uitblinken. Als ze dan thuis ook de ideale dochter probeert te zijn, loopt ze tegen zichzelf aan.

Buikpijn, niet meer kunnen slapen, driftbuien, maar vooral zichzelf snijden zijn alarmerende stresssignalen voor mama Cindy Timmers. Omdat zij zelf net uit een burn-out komt, besluit ze met Janne naar een psychologe te stappen. "Ik herkende zelf hoe Janne zich constant probeerde te gedragen naar wat van haar verwacht werd. Ze kon zichzelf niet meer zijn."

Kristine Cohen, kinderpsychologe, beaamt dat. "We zien veel kinderen die het heel goed willen doen. Ze kijken en ze vergelijken met andere kinderen, wat ervoor zorgt dat ze vastlopen." Bovendien maken ouders zich erg snel zorgen: als hun kind de norm niet behaalt, denken ze dat er iets mis is. Ze hopen dan de oplossing te vinden bij workshops, medicatie of therapeuten en psychologen.

Leggen we zo niet nóg meer druk op die jonge schouders? Want naast school en al de andere activiteiten, moeten ze nu ook wekelijks naar een workshop of psycholoog. Een kleine 100 workshops, aangeboden door allerhande therapeuten, kindercoaches, ziekenfondsen en rots- en waterinstructeurs, bieden een oplossing voor de problemen van onze kinderen.

Maar is die therapie- en workshopindustrie wel de juiste oplossing om je kind in de pas te laten lopen? Volgens Peter Adriaenssens zou het veel efficiënter zijn, mocht het onderwijs hier een deel van opvangen. Leerkrachten krijgen een meer coachende rol, waarbij ze kunnen focussen op de algemene evolutie van een kind.

In de Scandinavische landen wordt hier al jaren mee geëxperimenteerd. Rapporten bestaan nog, maar punten zijn daar amper op te zien. In België zijn er voorlopig enkelingen die deze methode durven overnemen. In het onderstaande fragment kan je zien hoe de gemeentelijke basisschool De Wijnberg in Wevelgem de leerlingen een rapport zonder punten geeft.

"Pano: Ligt de druk om te presteren bij kinderen té hoog?",  Vanavond om 21.25 uur op Eén.