Dirk Frimout 25 jaar geleden als eerste Belg naar de ruimte

Het is vandaag exact 25 jaar geleden dat Dirk Frimout (76) als eerste Belg naar de ruimte ging. Met het Amerikaanse ruimteveer Atlantis wentelde hij 143 keer rond onze planeet, goed voor een missie van 8 dagen 22 uur 9 minuten 28 seconden. Waarnemers hadden het over een "Amerikaans-Belgische vlucht", want nagenoeg de helft van het wetenschappelijk lab Atlas-1 in de vrachtruimte van de shuttle was (co-)Belgisch.

Frimout maakte geen deel uit van het astronautenkorps van het Europese Ruimtevaartbureau ESA, maar door zijn wetenschappelijke bagage en een reeks toevalligheden kon hij toch zijn droom waarmaken. Dat hij alsnog als wetenschappelijk astronaut kon vliegen, was naar zijn zeggen "niet het winnen van een lot in de tombola, maar het resultaat van 25 jaar voorbereiding en hard werken", plus blijven volhouden.

Hoofdmotoren

Wat Frimout het meest is bijgebleven van zijn historische missie, is het moment dat de hoofdmotoren van de shuttle uitfloepten, het moment dat hij voelde net in de ruimte te zijn aangekomen en dus de gewichtloosheid te voelen. "Dat is uniek", zegt hij. "Het is de droom die je had en hij begint dan nog maar", aldus Frimout, die aangeeft dat de in 1986 ontplofte shuttle Challenger op dat moment ook wel in zijn hoofd zat.

Zijn zes collega's heeft hij - ondanks de "speciale band" die zij met elkaar hadden - voor het eerst weer samen ontmoet bij het vieren van de twintigste verjaardag van hun missie. Onder hen zijn gezagvoerder Charles Bolden, die later en tot voor kort hoofd van het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA was.

Mars One

Privé-initiatieven als Mars One - waarbij gegadigden een enkele reis naar de Rode Planeet zouden kunnen maken - noemt hij "geldklopperij". "Dit is niet ernstig, er zit niets achter, ze hebben zelfs nog geen raket", aldus Frimout, die de "zelfmoord" van de kandidaten ook "ethisch niet verantwoord" vindt. "Dit geeft een verkeerd beeld".

Wel juicht hij toe dat er ernstige programma's zijn om naar analogie van het Apollo-Maanproject een mens veilig naar Mars te brengen en te laten terugkeren. Frimout verwelkomt in dit verband ook de inbreng van de privésector, want bijvoorbeeld de NASA "kan dit niet alleen". Dat er in 2040 voor het eerst een mens voet op Mars kan zetten, acht hij haalbaar. Maar daarvoor "zijn er nog de nodige inspanningen vereist".

Media en onderwijs

Frimout betreurt dat er in de media weinig of geen aandacht voor wetenschappen en ruimtevaart is. "De mensen hebben de indruk dat er niets meer gebeurt, maar dat is niet zo", beklemtoont hij.

Bovendien moet er ook in het onderwijs meer aandacht voor gaan. Hoewel er initiatieven zijn van bijvoorbeeld ESA om ruimtevaart tot in de scholen te brengen, is Vlaanderen "een van de enige" onder de lidstaten die daaraan niet meedoen. Wel zijn er veel leraars die enthousiast zijn om initiatieven te (willen) nemen, en merkt Frimout zelf bij bezoek aan scholen hoe leerlingen geboeid zijn. Maar een omkadering is er niet.

De pogingen van zijn eigen Euro Space Society om heuse "space teachers" in de Vlaamse scholen te lanceren, botsen ook op een institutioneel obstakel en een "gebrek aan openheid van geest": ruimtevaart is federaal, onderwijs is een bevoegdheid van de gemeenschappen.

BEKIJK: "U mag Filip zeggen meneer Frimout"

De toenmalige prins Filip belde 25 jaar geleden met Frimout toen hij in de ruimte zat. 

Meest gelezen