Vaste dokterstarieven op de helling

De Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS), het grootste artsensyndicaat, en het KARTEL, één van de kleinere syndicaten, hebben een aangetekende brief gestuurd naar de voorzitter van de Nationale Commissie Artsen-Ziekenfondsen. Daarin betekenen ze de ontbinding van het tarievenakkoord dat nog loopt tot eind dit jaar. Voor de twee artsensyndicaten heeft dat akkoord opgehouden te bestaan. In de komende weken volgt crisisoverleg met de regering en de ziekenfondsen.

In de regel sluiten artsen en ziekenfondsen om de twee jaar een akkoord over de erelonen van de artsen. Dat akkoord bepaalt hoeveel de dokters mogen aanrekenen voor raadplegingen en onderzoeken. Met die vaste tarieven weten patiënten hoeveel ze moeten betalen. Artsen kunnen dan kiezen of ze zich al of niet "conventioneren" en de afgesproken ereloontarieven toepassen.

Ruim een jaar geleden hebben artsen en ziekenfondsen een akkoord gesloten dat nog loopt tot eind dit jaar. Meer dan vier op de vijf dokters houden zich aan de vaste ereloontarieven die in dat akkoord zijn afgesproken. Daarmee is de tariefzekerheid voor de patiënt, een hoeksteen van onze gezondheidszorg, gewaarborgd.

Aan het tarievenakkoord zitten wel voorwaarden vast. Zo is bepaald dat het akkoord van rechtswege is ontbonden, als de regering eenzijdige besparingen doorvoert in de gezondheidszorg, bovenop wat eerder is afgesproken. En dat is nu net wat is gebeurd, zeggen de twee artsensyndicaten. Want op 29 december is in het Belgische Staatsblad de programmawet met de nieuwe bezuinigingen gepubliceerd.

De artsensyndicaten lopen al langer storm tegen de besparingen in de gezondheidszorg. Die zullen leiden tot een afbraak van de zorg, zeggen ze. Maar wat hen vooral dwarszit, is dat minister van sociale zaken Maggie De Block (Open VLD) nog eens bezuinigt op de indexering van de erelonen van de dokters. Die krijgen maar één derde van hun beloofde indexbudget. Voor de artsensyndicaten is de limiet daarmee bereikt. 

Het conflict tussen de artsensyndicaten BVAS en KARTEL enerzijds en minister De Block anderzijds wordt ongemeen hard gespeeld. Met hun démarche om het tarievenakkoord te ontbinden, houdt dat akkoord voor de twee syndicaten op 28 januari op te bestaan. Als ze hun zin doordrijven, dreigt de patiënt meer te moeten betalen bij de dokter.

Maar zover is het nog niet. Want in het tarievenakkoord staat ook dat de voorzitter van de Commissie Artsen-Ziekenfondsen nu een vergadering moet bijeenroepen. Op die vergadering, die is gepland op 25 januari, is ook minister De Block uitgenodigd. Maar voor dat driehoeksoverleg ligt geen draaiboek klaar.

Ongetwijfeld volgt nu ook een juridisch steekspel tussen de artsensyndicaten en de regering. Want juristen zijn het oneens of alle voorwaarden zijn vervuld om het tarievenakkoord te ontbinden. Alliantie Artsenbelang-Domus Medica (AADM), het syndicaat dat veel Vlaamse huisartsen vertegenwoordigt, is daar alvast niet van overtuigd. AADM ziet geen heil in een jarenlange juridische strijd. Het artsensyndicaat heeft de ontbinding van het tarievenakkoord niet betekend, en wil naar eigen zeggen vermijden dat de patiënt de dupe wordt van de confrontatie met de regering. Maar, net als BVAS en het KARTEL, veroordeelt ook AADM wat heet de ‘blinde’ besparingen van de regering in de gezondheidszorg.

Of de patiënt uiteindelijk het gelag gaat betalen, blijft nog afwachten. Maar als crisisoverleg geen uitweg biedt uit de impasse en het tarievenakkoord effectief wordt ontbonden, kunnen dokters in principe meer gaan aanrekenen aan de patiënt. In dat geval verliezen ze wel de jaarlijkse toelage van de overheid voor hun pensioen en ziekteverzekering.

Vermoedelijk zullen de meeste huisartsen de patiënt niet meteen meer doen betalen. Want ondanks de besparingen zijn hun erelonen voor raadplegingen nog grotendeels geïndexeerd. Maar dat ligt wellicht anders voor een aantal specialisten. Want door de bezuinigingen zijn hun erelonen voor onderzoeken of ingrepen niet of amper geïndexeerd. Het wordt nu uitkijken wat het driehoeksoverleg op 25 januari gaat opleveren. Als het overleg helemaal faalt, kan de regering desnoods vaste tarieven opleggen aan de artsen.