Kan Abou Jahjah zich beroepen op internationaal oorlogsrecht?

Van alle kanten komt er kritiek op de rechtvaardiging door Dyab Abou Jahjah van de aanval op drie Israëlische soldaten in Jeruzalem. Abou Jahjah zegt dat het om een daad van verzet gaat en beroept zich daarbij op het internationale oorlogsrecht. Wat is daar juridisch van aan?

Het is belangrijk om te weten dat de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem sinds 1967 bezet zijn door Israël, zegt docent internationale politiek aan de UGent Tom Ruys in het programma "De wereld vandaag". Dat is door allerlei internationale instanties bevestigd.

Een bezet volk heeft een recht op zelfbeschikking en volgens de principes van de Conventied van Genève over oorlogsrecht mag een bezettende soldaat aangevallen worden, maar Abou Jahjah interpreteert die conventie op een aantal punten verkeerd. Er zijn namelijk een aantal voorwaarden in de conventie opgenomen waaraan een "irreguliere gewapende groep" moet voldoen.

Zo moet het gaan om een hiërarchisch gestructureerde groep, die zich met een uniform of een embleem moet onderscheiden van de burgerbevolking. De groep moet openlijk wapens dragen en moet zelf het oorlogsrecht erkennen. Het is duidelijk dat in Jeruzalem aan al die voorwaarden niet voldaan is.

"By any means possible"

Bovendien is er nog de vraag op welke wijze men aan verzet mag doen. Ook hier zijn er een aantal grenzen in het oorlogsrecht die bepalen wat kan en niet kan. "Zelfmoordaanslagen zijn niet verenigbaar met het oorlogsrecht, wordt vaak gesteld", zegt Ruys. "Men maakt een onderscheid tussen listen, die toegelaten zijn, en perfide daden, bijvoorbeeld zich voordoen als een burger, die beschouwd worden als een oorlogsmisdaad. De grens tussen de twee is soms erg klein."

De aanval op de Israëlische soldaten gelijkschakelen met de aanslagen in Nice en Berlijn, gaat dan weer wat te ver, stelt Ruys. "Er is een belangrijk verschil", zegt hij. "Zonder de daad te willen goedpraten, gaat het hier wel degelijk om een aanval tegen militairen, eerder dan tegen burgers. Dat is een aspect waar je niet helemaal omheen kan."

"Ik denk dan ook dat wat Abou Jahjah zegt juridisch incorrect is, maar anderzijds is de problematiek een stuk complexer. Ik verwijs naar de recente speech van John Kerry die aangeeft dat er nog steeds een blijvende situatie van bezetting is en Israël zich bezondigt aan een aantal onwettige handelingen zoals de blijvende bouw van nederzettingen", besluit Ruys.

Meest gelezen