Kerstboomverbrandingen, hoe schadelijk zijn ze?

Veel mensen nemen dezer dagen afscheid van hun kerstboom. Weg met de slingers, de kerstballen en de lichtjes. En weg met de naalden, als je een echt exemplaar in huis hebt. En waar blijf je dan met die kerstboom? Veel gemeenten en verenigingen organiseren kerstboomverbrandingen. Van oorsprong een heidens ritueel, nu een gezellig dorps- of buurtfeest, met de nodige oliebollen, worstenbroden en schnaps erbij.

Kerstboomverbrandingen worden de laatste jaren wel eens in vraag gesteld vanuit milieustandpunt. Bij de verbranding van hout komen schadelijke stoffen vrij in de atmosfeer, heel ecologisch lijken die kerstboomverbrandingen toch niet te zijn. Zeker niet in tijden waarin gevraagd wordt om minder de auto nemen of de kachel niet te veel aan te steken.

"We hebben geen specifieke meetgegevens van de uitstoot bij kerstboomverbrandingen", zegt Katrien Smet, woordvoerder van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). "Wel komen er bij de verbranding van onversierde bomen fijnstof, dioxines en PAK's (polycylische aromatische koolwaterstoffen, red) vrij. Als er nog versiering in hangt, komen nog andere toxische stoffen vrij."

Afhankelijk van het weer en van de hoeveelheid bomen kunnen de concentraties aan schadelijke stoffen ook verschillen. "Is het windstil, dan kunnen de concentraties oplopen, is er veel wind of regent het, dan zal de vervuiling sneller verdunnen en wegebben."

"Vuurtje stook" in open lucht, ook van houtafval, is strikt verboden volgens de Vlaamse milieuwetgeving. In theorie zouden dus ook kerstboomverbrandingen niet mogen. De wet voorziet echter in een uitzondering. Volgens de zogenoemde Vlarem II zijn kerstboomverbrandingen toegestaan "in het kader van folkloristische evenementen" en op voorwaarde dat:

• het gaat om onversierde kerstbomen
• het gebeurt op minstens 100 meter afstand van bewoning
• de gemeente schriftelijke toestemming verleent

"Een kerstboom verbranden in je eigen tuin mag dus niet, tenzij je een héél erg grote tuin hebt natuurlijk, maar je moet dan nog altijd toestemming hebben van de gemeente", zegt Katrien Smet. "Veel gemeenten organiseren de kerstboomverbrandingen ook zelf."

"Het is een eenmalig jaarlijks iets, waardoor de impact op de luchtkwaliteit relatief beperkt blijft. Denk aan het afsteken van vuurwerk, ook daar komen schadelijke stoffen vrij, maar dat is ook iets eenmaligs. Iets anders is elke dag de auto nemen, of elke dag je kachel aansteken in de winter. Dat gebeurt frequenter, het effect daarvan op de luchtkwaliteit is dus veel groter."

De Vlaamse Milieumaatschappij geeft geen adviezen over het al dan niet wenselijk zijn van kerstboomverbrandingen omdat het dus wettelijk toegestaan is. Sommige gemeenten hebben de laatste jaren hun traditionele verbranding al wel ingeruild voor een duurzamer alternatief, de kerstbomen ophalen om te composteren of te laten verhakselen, bijvoorbeeld.