Fauna en flora floreren in Vlaamse beken

Hoe is het gesteld met het leven in de Vlaamse beken? Op die vraag probeert Natuurpunt een antwoord te geven in het rapport "Levende beken", dat vandaag is verschenen. De vzw verzamelde hiervoor bestaande gegevens afkomstig van de Vlaamse Milieumaatschappij, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en de vrijwilligerswebsite waarnemingen.be.

Het blijkt (relatief) goed te gaan met het leven in onze beken en dan vooral in de Antwerpse en Limburgse Kempen. De top drie van beken met het meeste leven bestaat uit de Kleine Nete, gevolgd door de Abeek en de Aa. De Rode Loop scoort dan weer het beste wat het visbestand betreft. Ook die beek stroomt door de Kempen.

Opvallend: Vlaams-Brabant en Oost- en West-Vlaanderen scoren minder goed. Deze provincies staan elk met slechts 1 beek in de top 15: de Kalkense Vaart (13), de IJzer (14) en de IJse (15).

"Het Leiebekken in West-Vlaanderen en de Vlaamse Ardennen in Oost-Vlaanderen zijn al jaren zorgenkindjes", vertelt Hendrik Moeremans van Natuurpunt aan deredactie.be. "Het Leiebekken is historisch een gebied met veel landbouw en industrie. Veel afvalstoffen stromen er recht naar de beken. Daarnaast speelt ook hier het algemene Vlaamse probleem van een sterk verspreide bewoning en een lage rioleringsgraad. Veel gezinnen lozen hun afvalwater nog steeds rechtstreeks in beken."

"De beken die goed scoren in Antwerpen en Limburg liggen niet toevallig in natuurgebieden. De natuurlijke buffer en de natuurlijke zuivering zijn daar veel groter. Daarnaast bevat het water in deze provincies meer ijzer, wat eveneens een zuiverende werking heeft. In Antwerpen en Limburg is men bovendien al in de jaren 70 gestart met waterzuivering."

Hoewel de Vlaamse beken meer leven bevatten, blijft de waterkwaliteit ondermaats. Volgens de Europese Kaderrichtlijn Water moest al het oppervlakte- en grondwater tegen 2015 van goede kwaliteit zijn. Die deadline heeft Vlaanderen niet gehaald, zegt Natuurpunt.

Om de waterkwaliteit op te krikken, moet de landbouw minder meststoffen en pesticiden gebruiken. Voorts moeten de waterwegen hun natuurlijke loop terugkrijgen. Toch hamert Moeremans vooral op het belang van meer en betere riolering. "Dat kost helaas veel geld en het is weinig populair bij de bevolking want het zit onder de grond en mensen zien het niet." Toch ligt volgens Natuurpunt hierin de sleutel om nog beter te doen.