“De Kesel heeft die seminaristen een dienst bewezen”

“Dit is een moeilijke maar wijze beslissing”, reageert Luc Vanmaercke, hoofdredacteur van Kerk & Leven. Vanmaercke heeft begrip voor de beslissing om de samenwerking stop te zetten. Want nadat aartsbisschop Léonard de Broederschap van de charismatische Franse priester Michel-Marie Zanotti-Sorkine in 2013 in het België had ingelijfd, waren er veel vragen gerezen bij hun priesteropleiding.

Dat aartsbisschop Léonard de samenwerking met het Broederschap heeft opgezet, noemt Vanmaercke nu een ongelukkige beslissing omdat daardoor een parallel circuit werd op opgezet, een priesteropleiding naast de bestaande seminarie-opleidingen in België. De nieuwe opleiding trok veel Franse seminaristen aan.

Dat laatste is het argument van het aartsbisdom geweest om de stekker uit de samenwerking met het Broederschap te trekken: de priesteropleiding zou te veel seminaristen uit Frankrijk wegtrekken terwijl daar “zoveel streken lijden onder een schrijnend priestertekort”, luidt de motivatie in het persbericht van het aartsbisdom. Volgens woordvoerder Jeroen Moens is het niet collegiaal om dan Franse seminaristen in Brussel priester te laten worden.

Het is niet bekend hoeveel van de 21 seminaristen precies uit Frankrijk komen, maar er waren ook Belgische seminaristen onder hen. Hoe het ook zij, bij hun komst waren binnen de Belgische kerk ook vragen gerezen over de kwaliteitsbewaking in de nieuwe priesteropleiding. Een aantal seminaristen, was vanuit Frankrijk doorgestuurd en waarbij binnen de kerk gezegd werd dat van hen gezegd dat men z’n adem inhield als zij priester zouden worden. En in een een kerk die de afgelopen jaren met schandalen te maken kreeg, kan men nieuwe problemen missen als de pest. Een reden te meer dus om zich van de priesteropleiding te ontdoen.

Jeroen Moens, de woordvoerder van De Kesel, zegt wel stellig dat de aartsbisschop niets tegen de werking van het Broederschap heeft en klaagt dat de framing van het onderwerp, vandaag in Vlaamse media “volledig verkeerd” is. Volgens de woordvoerder is De Kesel ook niet over één nacht ijs gegaan. Na zijn aanstelling als aartsbisschop heeft hij commissie aangesteld die gekeken heeft naar de werking van het Broederschap. Op basis daarvan is met instemming van de bisschoppen besloten om niet meer samen te werken met het Broederschap. Het aartsbisdom zegt dat de beslissing ook genomen is met medeweten van het Vaticaan.

“Zoals in sommige media vandaag te lezen en te horen was, wordt het Broederschap ook niet opgeheven”, reageert Moens. “De aartsbisschop kan alleen besluiten om niet meer samen te werken en geen seminaristen meer tot priester te wijden. Moest hij echt iets tegen het conservatieve profiel van het Broederschap hebben, had de aartsbisschop wel hun benoeming ingetrokken”, klinkt het fel bij de woordvoerder van het aartsbisdom. Volgens het aartsbisdom kunnen de priesters van het broederschap actief blijven binnen het pastoraal werk dat ze nu doen in hun parochie.

Kerkjurist Kurt Martens neemt geen genoegen met de uitleg van het aartsbisdom. Hij is erg kritisch over de démarche van De Kesel en noemt het een merkwaardige actie. Het argument van het priestertekort snijdt volgens hem geen hout in een geglobaliseerde wereld. Martens ziet er een afrekening in van de Kesel met zijn voorganger Léonard.

“Alles wat aan Léonard herinnert, moet verdwijnen. Dit ruikt naar machtsmisbruik”, zegt Martens in De Standaard en tegen VRT Nieuws bevestigde hij zijn uitspraak. Hij verwijt het aartbisdom ook een gebrek aan overleg met het Broederschap. “Is het normaal dat iemand een beslissing neemt zonder met de betrokkenen te spreken?”, klinkt het scherp.

Theoloog Hans Geybels, oud-medewerker van oud-kardinaal Godfried Danneels, is minder fel maar wel verrast door de beslissing van De Kesel. “Van een zachte en diplomatische man als hij had ik dit niet verwacht. Ik had verwacht dat hij dit instituut een stille dood zou laten sterven, zoals dat gebruikelijk is in de kerk, maar zo’n rigoureuze beslissing had ik niet verwacht.”

Ten gronde begrijpt Geybels de beslissing wel. “Hij heeft de seminaristen een dienst bewezen, want de opleiding levert priesters af die niet meer van deze tijd zijn. Dat zijn priesters van 100 jaar geleden, zoals je die vroeger bij ons ook had, voor het Tweede Vaticaans Concilie. Zij zouden niet meer kunnen aarden in onze geseculariseerde samenleving. Zij zouden onze gemeenschap niet van dienst kunnen zijn”, besluit Geybels.