Huwelijk blijft grote droom van de Vlaming

Het merendeel van de Vlamingen (74%) heeft momenteel een relatie. Het gezin is nog steeds de hoeksteen van onze samenleving. 63% van de bevraagde groep woont samen met partner en/of kinderen, in verschillende constellaties. Nieuw samengestelde gezinnen zijn met 5% aan een gestage opmars bezig.

Binnen de groep samenwonende koppels is maar liefst 79 procent getrouwd. Wie een relatie heeft maar nog niet samenwoont, denkt wel in de helft van de gevallen aan trouwen. Het wettelijk samenlevingscontract slaat minder aan: er zijn dubbel zo veel feitelijk (15%) als wettelijk (7%) samenwonende koppels.

"Samenwonen doet niet altijd meer dienst als proefhuwelijk. Het is een volwaardige en langdurige relatievorm geworden", aldus socioloog Dimitri Mortelmans (UA). "Een wettelijk samenwooncontract afsluiten is echter niet evident. Dé vraag stellen aan de keukentafel is een beetje taboe. De andere partner kan die vraag opvatten als de relatie zelf die in vraag wordt gesteld. Alsof het momenteel niet goed is zoals het is", legt hij uit. "Daarin schuilt het grote verschil met het huwelijk: koppels die trouwen krijgen automatisch een pakketje rechtsbescherming bij. Samenwoners moeten die stap zelf bespreken en ondernemen. Dat is niet evident."

"In onze snel evoluerende samenleving zijn er weinig grote zekerheden. Er is slechts één supersterk model dat de tand des tijds moeiteloos doorstaat: het ideaal van de romantische liefde. Dat is het enige waar we écht collectief in geloven", legt relatietherapeute en seksuologe Rika Ponnet uit.

"Iedereen verlangt ernaar om dé grote liefde te ervaren. Daarom houden we massaal vast aan het beeld van het ideale huwelijk", aldus Ponnet. "Tegelijk ligt er meer druk op het huwelijk dan ooit tevoren. Zeker bij de generatie jongeren die zelf zijn opgegroeid bij gescheiden ouders. Hun geloof in een intact gezin is nóg groter. Zij willen zich nog harder inzetten voor dat romantisch ideaal, met het gevaar dat ze het zichzelf door hun krampachtige houding net moeilijker maken."

Ponnet merkt ook een belangrijke mentaliteitswijziging op. "We verwachten zéér veel van onze partner. Hij of zij moet onze noden invullen. We vragen ons zelden af of we zelf wel een goede partner zijn, een gegeven dat in vroegere generaties -zeker bij vrouwen- wel heerste. We mogen niet vergeten dat de voorbije generaties zelfbewust zijn opgevoed, met de klemtoon op persoonlijke ontwikkeling. Die YOLO-mentaliteit (You Only Live Once, nvdr) bij de twintigers en dertigers weerspiegelt zich zeker ook op relationeel vlak."

7% van de koppels heeft naar eigen zeggen een LAT-relatie (Living Apart Together, nvdr). Voor ongeveer 40% daarvan is niet samenwonen een bewuste keuze. Dat is vooral het geval bij oudere, hoogopgeleide koppels. Voor jongeren is een LAT-relatie eerder een tijdelijk gegeven tijdens de kennismakingsfase.

"Een minderheid kiest er bewust voor om niet samen te wonen, vaak om zijn vrijheid te behouden of om pragmatische redenen. Als er bijvoorbeeld kinderen in het spel zijn, zullen mensen minder snel verhuizen voor hun nieuwe partner", aldus Ponnet. "Een LAT-relatie is zeker niet per se gemakkelijker. Het vergt goede afspraken en stevige schouders van beide partners. Je moet veel bewuster twee levens op elkaar afstemmen."

Tussen 25/02 en 28/03 heeft onderzoeksbureau Indiville in opdracht van VRT Nieuws 2.163 Vlamingen tussen 18 en 75 jaar online en telefonisch bevraagd.