Nu of nooit, waarom nogal wat Vlamingen weg willen naar het buitenland

Wie naar Canada, de Verenigde Staten, Australië of Nieuw-Zeeland wil emigreren, kan enkele keren per jaar terecht op de infodag van Vlamingen in de Wereld (VIW).

Maar de belangenorganisatie antwoordt het hele jaar op vragen van Vlamingen die in het buitenland leven, wonen en werken, of dat van plan zijn. Ze beschikt daarvoor over een heel netwerk van experts en uitgeweken Vlamingen die hun ervaringen maar al te graag delen.

Bij VIW willen ze niet gezegd hebben dat de terreuraanslagen en de negatieve berichten waarmee ons land de laatste maanden in het nieuws gekomen is, het aantal emigraties in de hand werkt. Wel is het zo dat er deze keer beduidend meer geïnteresseerden op de infodag zijn afgekomen.

"Er hebben zich een 100-tal mensen ingeschreven", vertelt Koen Van der Schaeghe van Vlamingen in de Wereld. "Dat is inderdaad meer dan anders, en ze zijn ook netjes verdeeld over de vier bestemmingen. Meestal komen er zo'n 70 mensen op af. Het zijn mensen waarmee we al langer contact hebben, via telefoon of e-mail. Zij komen vandaag met heel specifieke vragen over visumaanvragen, onderwijs, pensioen, belastingen en de verhuizing zelf naar onze experten."

Dat laatste klopt inderdaad. Geen vage dromers of romantici hier. De deelnemers aan de infodag zijn bijzonder goed geïnformeerd en hebben hebben al redelijk wat stappen gezet. Ze zijn vaak goed opgeleid en opvallend dynamisch en positief. Geen doemdenkers hier, althans niet op het eerste zicht. "We kunnen de mensen indelen in twee groepen, zij die uitgestuurd worden door hun werkgever, en dus meestal op een bepaald moment zullen terugkeren, en zij die ons land voorgoed willen verlaten."

"In beide gevallen speelt de partner een enorm belangrijke rol. Want als die, of de kinderen niet kunnen aarden in het nieuwe land, dan houdt het op. Daarom ook hebben wij speciale aandacht voor de partner. Echtgenotes vandaag hebben gestudeerd en werken zelf ook. Zij moeten ook bereid zijn op dat op te geven. It takes two to tango", benadrukt Van der Schaeghe.

Nog een cliché dat sneuvelt. Het zijn niet enkel vrouwen die hun man volgen naar het buitenland. "Mijn vrouw heeft van haar werkgever het aanbod gekregen om in de VS te gaan werken. Op 1 augustus zijn we weg.”

Steven* (37) is ingenieur. Zijn vrouw werkt voor een groot farmaceutisch bedrijf en stak de voorbije jaren al geregeld voor een korte tijd de grote plas over. De vraag van de baas kwam niet dus helemaal als een verrassing. “Eigenlijk is het toch altijd ook wel een beetje een droom van ons beiden geweest”, zegt Steven. “Het was dan ook snel beslist!”

Het gezin vertrekt in eerste instantie voor een periode van twee jaar. Daarna zien ze wel. Misschien blijven ze wel definitief in Washington DC. Zelf heeft hij nog geen werk in de VS. “Ik heb vier maanden de tijd om een werkvergunning aan te vragen. Zorgen maakt hij zich niet. “Ik kan een job zoeken als ingenieur, of iets anders. We zien wel.”

Voor de grootouders was het wel even slikken, geeft hij toe. “We hebben twee kleine kinderen, van 2,5 en 5 jaar. Ze zien ons niet graag vertrekken.” En hoewel de werkgever van zijn vrouw alles nauwgezet regelt, komt hij toch nog eens horen hoe het zit met enkele praktische zaken. Onderwijs, bijvoorbeeld.

Lieselot Declercq van D-Teach stelt hem gerust. Haar bedrijfje organiseert online-onderwijs op maat, tegen betaling. Een taalbad Nederlands voor kinderen van Vlaamse ouders die uit het buitenland naar België terugkomen of Engels voor kinderen die mee met hun ouders andere oorden opzoeken. De freelance-leerkrachten zitten over de hele wereld verspreid. “Je zou versteld van wat kinderen in een half uurtje per dag kunnen leren. We kunnen hen in een drietal maanden klaarstomen voor het onderwijs in hun nieuwe land.”

Wie droomt er niet van om na zijn pensioen voorgoed naar zonniger oorden te vertrekken? Linda* en Dirk* dromen er al meer dan 30 jaar van. Nu is het eindelijk zover. Dirk is met pensioen en is bovendien uitgeloot voor een green card, het felbegeerde vrije toegangsticket voor een permanent verblijf in de VS.

De praktische uitvoering van de plannen moet nog vorm krijgen, maar mentaal zijn ze er al helemaal klaar voor. De bestemming ligt dan ook al lang vast. “Louisiana. We hebben er vroeger al enkele jaren gewoond. Onze zoon is er zelfs geboren. Hij heeft de dubbele nationaliteit”, vertelt Linda, niet zonder enige trots.

De belangrijkste beweegreden om te vertrekken is toch wel het weer. “Daarom trekken we naar het zuiden van de VS, voor het klimaat. Voor de eenzaamheid zijn ze niet bang. “We hebben familie in Florida en Louisiana. De zoon gaat niet mee. Hij woont intussen in het Verenigd Koninkrijk.

Kristien* en Frank*, beide vijftigers, zijn gekomen om meer te weten te komen over emigratie naar Canada. En ook zij zitten met een “nu of nooit”-gevoel. “We willen ginds een eigen zaak starten. Mijn man heeft jaren ervaring in de reclamesector en wil zijn kennis en ervaring daar toepassen”, vertelt Kristien.

“We spelen al lang met het idee om te vertrekken. Vroeger wilden we naar Australië. Maar je weet hoe dat gaat, je krijgt kinderen, koopt een huis, … Je bent vooral daarmee bezig. Nu kan het weer, de kinderen zijn volwassen.”

De gebeurtenissen van de voorbije maanden hebben hun beslissing wel degelijk beïnvloed. “Wij zien niet veel toekomst meer in België. De opeenvolgende regeringen lijken niet te weten waarmee ze bezig zijn”, zegt Kristien bedrukt. Maar de keuze is uiteindelijk wel gevallen op Canada, niet op Australië. “Daar zijn oudere mensen ook welkom. In Australië en Nieuw-Zeeland verkiezen ze jongere mensen, tenzij je heel veel geld hebt.” Ze laten het niet aan hun hart komen. “Mijn man gaat in juli met onze jongste zoon op verkenning."

Geld. Het viel al op tijdens de uiteenzetting van een visumbureau. Je hebt het best een spaarpotje achter de hand als je wil emigreren. Landen als Nieuw-Zeeland en Australië werken met een puntensysteem. Hoe jonger je bent, hoe meer punten je krijgt. Ook wie recent een knelpuntberoep uitoefende, komt vooraan in de rij. Wie als ondernemer in die landen wil binnen geraken heeft het best enkele miljoenen dollar achter de hand.

De kosten voor een visumaanvraag lopen al gauw op tot 3.000 tot 4.000 euro. Sommige landen verwelkomen zogenoemde "skilled workers", maar kunnen je ook vragen om opnieuw examens af te leggen om je bekwaamheid aan te tonen. Daarvoor alleen al zul je enkele keren over en weer moeten vliegen. En dan is er nog de hele verhuizing en de verzekeringen die je ter plekke moet afsluiten. Een privéziekteverzekering afsluiten in de VS, bijvoorbeeld is heel duur. Het is een van de redenen waarom mensen eerder voor Canada kiezen.

Canada lijkt wel het beloofde land als ik de twintigers en dertigers mag geloven waarmee ik praat. Veronique* (30) is een hen. Zij voelt zich vooral aangetrokken door de natuur, de grootsheid en open ruimte en de waaier aan mogelijkheden. “En ik geef ook toe, de gebeurtenissen van de voorbije maanden hebben me geraakt. Ik voel me hier bedrukt.”

Een bevlieging is het zeker niet. “Ik loop al 10 jaar met het idee rond. Ik heb ooit een werkvisum aangevraagd én gekregen, maar toen kreeg ik hier een leuke job aangeboden en ben ik gebleven. Nu denk ik, ik heb geen man of kinderen dus waarom niet? Dat werkvisum was eenmalig en intussen verlopen, dus nu moet ik helemaal opnieuw beginnen.”

Maar ook zij maakt zich niet echt zorgen over een baan. “Ik werk in de filmindustrie. In Vancouver is er ook een bloeiende filmindustrie. Het moet lukken om daar werk te vinden."

Ook Jonas* (28) trekt naar Canada. Hij laat zijn job in de farmaceutische sector voor wat ze is en vertrekt in juli al voor een jaar naar Canada. Hij heeft een visum voor een werkvakantie bemachtigd, een interessante optie voor jongeren tussen de 18 en 30 jaar die van het land willen proeven.

“Ik wil eerst enkele maanden rondreizen en iets vinden waar ik me goed bij voel. Het is een oude jongensdroom. “Ik heb altijd een voorliefde gehad voor de Angelsaksische cultuur. Maar Canada biedt meer zekerheden dan de VS."

Maar ook bij hem speelt de negatieve sfeer in ons land een rol. "De migratiecrisis maakt me ongerust. In Canada bestaat dat probleem alvast niet.”

Het onveiligheidsgevoel is ook bij Greet* en Patrick* de reden om te vertrekken. Het koppel jonge veertigers wil met hun vier kinderen naar Australië verhuizen. “Zelf zijn we er nog niet geweest - we zijn het wel binnenkort van plan- maar het land boeit ons al lang en we horen er ook alleen maar goede dingen over”, klinkt het enthousiast.

“Het idee om te emigreren is geleidelijk gegroeid, maar is de laatste maanden en zeker na de aanslagen wel in een stroomversnelling geraakt.” Het project krijgt dan ook langzaamaan vorm.

“Makkelijk is het niet. We hebben een zaak en willen die niet zomaar verkopen. We willen onze bruggen nog niet meteen verbranden. Ook de familie is nog niet op de hoogte. Maar vertrekken zullen we zeker. Onze kinderen willen trouwens zelf ook weg. Als wij het nu niet doen dan zijn zij vroeger of later toch weg en dan blijven wij hier achter.”

Het aantal landgenoten dat België verliet, is de afgelopen vijf jaar met 16 procent gestegen. Vorig jaar woonden er ruim 470.000 Belgen in het buitenland. De meesten daarvan wonen in Europa. Concrete cijfers voor dit of vorig jaar zijn er nog niet. Maar het ziet er wel naar uit dat de stijgende trend zich zal voortzetten.

* De namen van de geïnterviewden zijn om privacyredenen veranderd.