"Al dertig jaar is er ongedierte in Vorst"

De actievoerders klaagden onder meer aan dat de wet van 2005, die de rechtspositie van de gedetineerde vastlegt, nog altijd niet wordt toegepast.

"Al dertig jaar is er ongedierte in (de gevangenis van) Vorst. Dit kan natuurlijk niet blijven duren", zei Jos Vander Velpen van de Liga voor de Mensenrechten. "Al dertig jaar is er minimale dienstverlening in onze gevangenissen."

Volgens de manifestanten is het terugdringen van de gevangenispopulatie een belangrijke maatregel die kan bijdragen tot betere leefomstandigheden in de penitentiaire inrichtingen. Zo vragen ze om geïnterneerden en drugsverslaafden niet langer in de gevangenis op te sluiten. Een gevangenisstraf moet dus in de eerste plaats worden toegepast bij gevaarlijke personen en plegers van zware misdrijven. Voorts pleiten de actievoerders voor een degelijke ondersteuning en omkadering voor de gevangenen.

"Men criminaliseert de sociale omstandigheden die een probleem vormen", zei Diletta Tatti, advocaat bij Progress Lawyers Network. Ze klaagt ook het overmatig gebruik van het voorarrest aan. "Meer dan een derde van de gedetineerden zit daar in voorarrest, in afwachting van een proces."

"Het is niet door 4 miljoen vrij te maken om het imago van België op te poetsen, dat de premier het probleem gaat oplossen", zo zei Alexis Deswaef van de Franstalige mensenrechtenorganisatie Ligue des droits de l'Homme. "Hij zou zich beter inspannen voor het vinden van een oplossing, het imago zal dan wel volgen."

De organisatie had vorige week nog een klacht tegen premier Charles Michel (MR) en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) ingediend, voor onmenselijke en vernederende behandelingen door uitblijven van handelen en wegens het niet verlenen van hulp aan mensen in nood.

Minister van Justitie Koen Geens zegt in een reactie begrip te hebben voor de eisen van de actievoerders, maar hij benadrukt dat er al volop werk wordt gemaakt van maatregelen om het gevangenisbeleid te verbeteren.

Zo wijst hij erop dat de gevangenispopulatie al met duizend gedetineerden is afgenomen. Die oefening wordt bovendien nog altijd voortgezet, onder meer door plaatsen voor geïnterneerden te creëren in het psychiatrisch circuit en door het terugdringen van voorlopige hechtenis, zo klinkt het.

Ook beklemtoont de minister dat rechters sinds 1 mei de mogelijkheid hebben om probatie als een autonome straf uit te spreken. Dat betekent dat drugverslaafden strafuitstel kunnen bekomen, bijvoorbeeld gekoppeld aan de voorwaarde om om af te kicken.

De kritiek op de toestand in de Belgische gevangenissen klinkt steeds luider. Eerder had ook de mensenrechtenorganisatie Amnesty International gezegd dat de gevangenen na drie weken staking in "wrede, onmenselijke en onterende" omstandigheden leven.

En ook het Europees Commissariaat voor de Mensenrechten maakt zich zorgen over de situatie in een aantal Belgische gevangenissen. Het herinnert ons land er aan dat de Europese conventie een onmenselijk behandeling verbiedt.