Vrouw vaker hoogst opgeleide partner in relatie

Uit een studie die eerder deze maand in Frankrijk verscheen, blijkt dat bij onze zuiderburen vrouwen binnen een relatie voor het eerst vaker een hoger diploma hebben dan hun man. VRT Nieuws vroeg zich af hoe de situatie zit in ons land en vroeg cijfers op bij de FOD Economie.

Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel, en dat fenomeen blijkt ook in dit geval op te gaan: ook bij ons zijn er nu meer koppels waarin de vrouw een hoger diploma heeft. Bij getrouwde en samenwonende koppels had de vrouw vorig jaar in 22,27 procent van de gevallen de hoogste opleiding, in 18,56 procent was dat de man. In de meeste gevallen (59,17 procent) hebben beide partners een evenwaardig diploma.

Tot medio jaren 2000 schommelde de situatie rond het status-quo, met een licht overwicht voor de man als partner met het hoogste diploma. Sindsdien is het stilaan beginnen te kantelen. Sinds 2010 zijn vrouwen binnen een relatie steevast de partner met het hoogste diploma, en het verschil met mannen wordt ook groter.

Seksuologe Rika Ponnet noemt de trend best revolutionair. "Mochten sociologen 30 jaar geleden verkondigd hebben dat die evolutie zo snel en ingrijpend zou gebeuren, werden ze gek verklaard. Dit toont aan dat we als mens veel flexibeler zijn en helemaal niet zo biologisch geprogrammeerd zijn om bepaalde keuzes te maken, zoals heel lang werd gedacht. Bijvoorbeeld: een vrouw valt altijd voor een hoger geschoolde man omdat ze dat nodig heeft, als bescherming."

Vroeger werd heel veel belang gehecht aan een diploma, nu zien we dat veel breder. We zitten in een nieuwe realiteit waarbinnen mannen én vrouwen probleemloos evolueren. "Zeker de jongere generaties. Het aantal vrouwen dat afstudeert aan hogescholen en universiteiten ligt aanzienlijk hoger. We zien een hele grote groep die toch een andere keuze maakt dan wat klassiek zou worden verwacht."

Een diploma is slechts een deelaspect van wie je bent: het is niet omdat je een bepaald diploma wel of niet hebt, dat dat alles zegt over wie je bent, zegt Ponnet. "Een man kan heel intelligent zijn maar toch niet zo'n succesvolle schoolse carrière achter de rug hebben. En vrouwen zijn wel succesvoller als het gaat over studeren, maar dat zegt ook weer niets over hoe ze zich bijvoorbeeld opstellen in een relatie."

Over de slaagkansen van een relatie waarbij de vrouw de hoogst opgeleide partner is, blijven toch nog veel vooroordelen bestaan. Zo denken we vaak dat de man "onder de sloef" ligt, dat die relatie kwalitatief niet goed is. "Onderzoek toont iets heel anders", zegt Ponnet. "De meest stabiele relaties zijn die waarbij de partners een gelijkwaardig diploma hebben, net als die waarbij de vrouw hoger geschoold is. Minst stabiel zijn net die relaties waar de man het hoogste inkomen en de hoogste scholingsgraad heeft. Blijkbaar hebben zij het gevoel dat ze hun economische meerwaarde toch kunnen verzilveren op de relatiemarkt, waardoor ze meer risico's nemen."

Veel mensen denken vaak ook dat mannen het niet kunnen accepteren dat vrouwen op dat vlak sterk staan, dat zij graag de dominante partij in de relatie willen zijn. "Dat is helemaal niet zo. En het is ook niet omdat de ene partner hoger opgeleid is, dat die dan ook automatisch de meest dominante partner is."

Hooggeschoolde vrouwen zijn ook niet vaker single, zo blijkt uit het Franse onderzoek. Ze hebben het ook helemaal niet moeilijker om een partner te vinden. "We kunnen zeggen dat de grootste groep vrouwen zich aanpast aan de marktrealiteit: een keuze maakt binnen de groep die voorhanden is. En dat wil zeggen dat ze vaker een relatie beginnen met een man die een lager diploma heeft dan hen", zegt Ponnet.

Meer nog, de groep vrouwen die wel nog een partner met een hoger diploma verkiest, blijkt het zelfs moeilijker te hebben op de relatiemarkt. "Wie zich openstelt voor mannen die een minder hoog diploma hebben, blijkt ook succesvoller te zijn bij het vinden van een partner."