"Zoals het nu is, is het niet oké"

Bieke Steenhaut (29) geeft onder meer zedenleer en plastische opvoeding in de derde graad middelbaar aan het KTA MoBi in Gent. Ze gaf eerder twee jaar les in Oostende, maar verhuisde dan naar Gent, waardoor ze als niet-vastbenoemde haar opgebouwde anciënniteit (niet qua loon, wel qua loopbaanplanning) verloor. Nu is ze bezig aan haar eerste jaar in Gent.

Om vastbenoemd te raken, moet een leerkracht minimaal drie jaar in de dezelfde scholengroep werken. Lukt dat, dan kan hij of zij het schooljaar daarna de opstap maken naar een TADD (tijdelijke aanstelling van doorlopende duur), die dan over kan gaan in een vaste benoeming, op voorwaarde dat de juiste lesuren vrijkomen. "Maar dat zijn de gelukzakken. Je moet daarvoor de juiste persoon op de juiste plaats zijn, of misschien een persoon kennen."

Maar er is meer. "Onder het huidige systeem kan je als niet-vastbenoemde weggekatapulteerd worden als er iemand anders voor je plaats solliciteert die voorrang heeft. Als je niet vastbenoemd bent, ben je de klos. Pas vanaf 1 september weet je dan opnieuw waar je aan toe bent. Dit is niet oké." Dit betekent niet dat Bieke tegen de vaste benoeming is: "Ergens moet je een soort bescherming invoeren."

Dit gezegd zijnde: er schort iets aan het huidige systeem, zegt Bieke. "Voor jonge leerkrachten weegt de huidige regeling zeer zwaar. Het kan zijn dat het relatief snel gaat (3 tot 4 jaar, red.) om vastbenoemd te raken, maar sommigen doen er 15 tot 20 jaar over."

Niet-vastbenoemden hebben ook een financieel nadeel, bijvoorbeeld wat betreft de zomervakantie in juli en augustus.

Toch wil Bieke de vast benoeming niet zomaar afschaffen. "De werkzekerheid moet blijven. Vergeet niet dat veel jongeren nu al afhaken." Misschien kan de opstap naar TADD iets sneller? "Na een eerste jaar zou je een evaluatiegesprek kunnen krijgen, en als de mensen tevreden zijn over jou, moet dat kunnen. De jaren daarna kunnen dan bijkomende evaluaties volgen."

Een eventuele verandering wordt sowieso een moeilijke opgave: "Hoe gaan ze dit ooit kunnen veranderen? En ze zullen de vakbonden tegen hebben." 

Yannis Chouanetz (29) is wel vastbenoemd aan het KTA MoBi in Gent. Hij geeft elektriciteit (praktijk en theorie) in de derde graad. "Voor mij is het nu wel handig, maar er zitten fouten in het huidige systeem. Mensen die er misbruik van willen maken, kunnen dat." 

Yannis heeft zijn vaste benoeming zeer vlot kunnen halen. "Ik ben hier aangekomen, heb hier 3 jaar kunnen werken, en op het juiste moment stonden de juiste uren open. Maar in mijn branche is er weinig concurrentie tussen de leraars. In LO (Lichamelijke Opvoeding) bijvoorbeeld is dat helemaal anders. Een familielid van mij, wou er beginnen, maar heeft afgehaakt. Ik heb veel geluk gehad."

Zou Yannis het systeem veranderen, en hoe zou hij dat doen, in de ideale wereld? Het systeem van vaste benoeming zoals dat nu bestaat, zou hij zeker aanpassen.

"Als ik directeur zou zijn, zou ik een goeie, tijdelijke leerkracht willen houden als ik dat wil. Nu kan zo iemand worden weggebonjourd door een vastbenoemde die terugkomt. Anderzijds zou ik als directeur ook makkelijker een vastbenoemde willen kunnen bijsturen die niet meer goed functioneert."

Anderzijds: "De tijdelijke zitten nu op een schopstoel. Zij hebben geen werkzekerheid. Je moet jaar na jaar wachten tot je vastbenoemd raakt. Als beginnende niet-vastbenoemde leerkracht werk je je uit de naad. Velen werken zó hard, dat ze daarna, eens vastbenoemd, een stapje terugzetten. Dit wordt ook zo in de hand gewerkt door het systeem. Zij redeneren: "Ik heb keihard gewerkt, nu is het aan de volgende lichting." We hebben een egaler systeem nodig."