"Als we trager rijden, zijn we sneller thuis" klopt niet helemaal

Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) lanceert een onderzoek naar de snelheden op onze snelwegen. 120 km per uur is immers de norm is op onze snelwegen en dat in álle omstandigheden (ongeacht de staat van het wegdek, slecht weer, enz.). Vraag is of een aanpassing van de snelheid de verkeersveiligheid zou verbeteren en oplossingen voor doorstromings- en milieuproblemen zou kunnen bieden.

Hajo Beeckman haalt het voorbeeld van Frankrijk aan waar op doorgaande (snel)wegen 130 km per uur gereden mag worden, en 110 of 90 km per uur als de plaats of de staat van de weg het anders vereist. Met andere woorden: aan op- en afritten en als je steden binnenrijdt. Dat systeem werkt maar is dan ook duidelijk gecommuniceerd door de overheid. "Het is goed ingeburgerd", zegt hij.

Maar of het haalbaar is in België? "Een statische limiet van 130 km per uur is bijna onmogelijk door de verkeersdrukte, snelwegen lopen door steden en er zijn nu eenmaal veel op- en afritten." 110 of 100 km per uur kan. Bij een lagere snelheid zijn er gewoon minder ongevallen (je kan beter of sneller anticiperen). "Bij een lagere snelheid is de impact van een ongeval minder, er is ook minder opruimwerk met als gevolg minder file", legt Beeckman uit. "Vergeet niet dat 20% van de files veroorzaakt wordt door ongevallen."

Geraken we bij een lagere snelheid dan sneller op ons werk of thuis? Dat verhaal lijkt logisch, maar klopt niet helemaal. Stel dat iedereen aan "blokrijden" (iedereen rijdt aan dezelfde verlaagde snelheid om het constant optrekken en afremmen te vermijden) zou doen op snelwegen, zoals de E40 van Gent naar Brussel: dan stopt de winst in het knooppunt aan Groot-Bijgaarden dat als flessenhals werkt. Dat is ook het lot van de Brusselse Ring bijvoorbeeld. "110 of 100 km per uur kan er eventueel maar werkt niet want de Ring is een verzameling van flessenhalzen."  

Mobiliteitsdeskundige Kris Peeters is het eens met Hajo Beeckman dat de files niet zullen oplossen bij een lagere snelheid, maar dat die lagere snelheid wel een menselijke en economische winst zal opleveren. Om de files in te perken, moet volgens hem de maximale capaciteit van de weg benut worden. "Je kan de capaciteit op de weg verhogen door de snelheid te verlagen. Theoretisch gezien -afhankelijk van de weg en het weer- ligt de optimale snelheid hiervoor op 80 km per uur."

Die 80 km per uur kan in het leven geroepen worden op vaste tijdstippen, en bij "ordehandhaving" (trajectcontroles onder meer). "Als je weet dat je elke werkdag vanaf 6 uur ergens file hebt, dan kan je die limiet afkondigen." Peeters nuanceert wel en zegt dat de file dan gewoon opschuift naar een later tijdstip. En dat er uiteindelijk opnieuw een verzadigingspunt zal komen. "Wie weet dat er ergens minder file is, zal misschien het openbaar vervoer laten staan en opnieuw de auto nemen."

Een lagere snelheid zal alvast de veiligheid verhogen. "Er zullen minder incidentfiles zijn. En dat leidt tot een menselijke én economische winst", besluit Peeters. "Want volgens berekeningen kost 1 leven aan de maatschappij 1 miljoen euro."

Voor wie toch niet overtuigd is van een lagere snelheid: bij 80 km per uur heb je ook een optimaal rendement, weet Peeters. "Minder verbruik = minder uitstoot". Goed voor het milieu en fijn voor de portemonnee.