2015 opnieuw recordjaar voor files op Belgische wegen

"Het is een meerjarentrend: ochtend- en avondspitsen worden iets drukker, maar vooral de daluren worden opgevuld met filevorming", legt VRT-verkeersanker Hajo Beeckman uit. "Wij noemen dat op de verkeersredactie "verbreding van de spitsen". Mensen gaan op zoek naar tijdstippen waar ze minder lange reistijden ervaren. Zo lopen ochtendspitsen erg vaak uit tot 10 à 11 uur. Soms zelfs tot 12 uur, denk maar aan de E313 naar Antwerpen. Ook bij bepaalde wegvakken die eerder geen last hadden van structurele files -denk maar aan Lummen, maar ook rond Gent en tussen Roeselare en Brugge- is de structurele filelast in de ochtend en in de avond aan het toenemen. Dat wijst op verzadiging."

Maar dus ook de ochtend- en avondspitsen zijn drukker geworden. "De filebarometer bleef lang boven de 200 kilometer file hangen. Er waren daarnaast ook 46 ochtend -en avondspitsen met 300 kilometer file. Vroeger kwam dat vaak voor bij winterse omstandigheden, maar we zien dat zo'n files steeds vaker verspreid zijn in het jaar en dus ook bij niet-winterse spitsen."

Ook tijdens de periodes die vroeger eerder verkeersluw waren, was er meer file. "We mogen niet vergeten dat er de laatste zes à zeven jaar heel vaak gewerkt is aan de snelwegen, ook tijdens vakantieperiodes. Dat wijst erop dat we ook in de periodes die vroeger verkeersluw waren, veel files gaan ervaren."

De voornaamste oorzaak van al het fileleed is echter de verzadiging van ons wegennet. "Het aantal verplaatsingen die we afleggen, is niet zo hard veranderd de laatste jaren. Wel zijn we met meer weggebruikers op het wegennet, terwijl de capaciteit van dat wegennet zo goed als constant blijft. Ter illustratie: in 1985 legden we 46 miljard personenkilometers af in België, in 2012 was dat 83 miljard."

Maar zijn er ook oplossingen voor de trend van het stijgend fileleed? "Eigen aan elke grootstedelijke regio is dat je te maken hebt met filevorming. De kunst is om die filevorming beheersbaar te houden. Voor Vlaanderen liggen de recepten daarvoor al klaar. Voor een deel worden die al uitgevoerd, voor een deel zijn er ook wel wat dossiers die knelpunten vormen." 

Wat er dan concreet moet gebeuren? "Vijftig procent van het fileleed is op twee ringwegen te vinden: meer bepaald in Antwerpen en in Brussel. Daar moet er wat meer capaciteit worden geboden. Verder moeten we blijven investeren in openbaar vervoer en in fietsinfrastructuur. Ten slotte is er ook een dossier waar we vermoedelijk niet onderuit komen: de kilometerheffing, zowel voor vrachtwagens als voor personenwagens. Die kilometerheffing zal volgens mij heel voorzichtig op de agenda worden gezet."