Leerlingen presteren slechter op school door stereotypes
De KU Leuven, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel volgden gedurende 4 jaar ruim 6.000 leerlingen en 1.000 leerkrachten op uit de eerste graad van het secundair onderwijs in meer dan 50 Vlaamse scholen. Het effect van traditioneel denken over mannen en vrouwen blijkt het grootst bij jongens.
"Vanaf het eerste jaar van het middelbaar onderwijs zien we de druk op jongens toenemen om te beantwoorden aan het stereotiepe macho-beeld", vertelt onderzoekster Wendelien Vantieghem. Jongens die zich inzetten voor school worden vaak uitgescholden voor mietje, want studeren hoort niet bij het imago "stoer" en "cool". Daardoor zitten ze vaak gewrongen, want om populair te blijven bij hun medeleerlingen voelen ze zich gedwongen om bijvoorbeeld de clown uit te hangen.
Maar daardoor komen ze in conflict met hun leerkrachten die net inzet, stiptheid en volgzaamheid verwachten. Het probleem wordt nog versterkt omdat jongens vaker in groep optrekken en in zo'n jongensvriendengroep staat het niet goed om ijverig te studeren. Met als gevolg dat jongens minder goede studieresultaten halen, meer moeten zittenblijven en ook vaker de school verlaten zonder diploma.
"Inzetten op genderbeleid op school"
Maar ook meisjes voelen zich niet goed in hun vel als ze gedwongen worden om zich heel meisjesachtig te gedragen. Ook zij hebben dan het gevoel dat ze onvoldoende zichzelf kunnen zijn. Vooral meisjes die bijvoorbeeld graag voetballen of een echte tomboy zijn krijgen negatieve reacties. Toch worden ze minder zwaar afgestraft dan een jongen die bijvoorbeeld ballet wil gaan doen.
Daarom is het belangrijk dat scholen inzetten op een genderbeleid, want dat wordt nu nog altijd wat stiefmoederlijk behandeld, zeggen de onderzoekers. Zo kan je "typisch mannelijk" en "typisch vrouwelijk" gedrag bespreekbaar maken en een antipestbeleid voeren. In dat beleid kun je duidelijk schrijven dat je bijvoorbeeld niet aanvaardt dat een jongen wordt gepest omdat hij lang haar draagt of zijn nagels lakt. En ook de leerkrachten ervan bewust maken dat ze moeten optreden als ze dergelijke opmerkingen of gedrag zien, is een goeie zaak, luidt het.