"Er is geen volwaardige telecommunicatie voor doven"

In een omstandig advies aan zowel de Vlaamse als de federale regering vraagt de Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal om gelijkwaardige telecommunicatiemogelijkheden voor doven en slechthorenden. "Voor horenden is dit een situatie die zij zich niet zouden kunnen voorstellen, en niet aanvaarden. Voor doven is het dagdagelijkse realiteit."

"Telefoneren is een burgerrecht, maar er is momenteel geen volwaardige telecommunicatie voor doven", hekelt Maartje De Meulder, voorzitster van de adviescommissie. In Vlaanderen kunnen doven via een callcenter rechtstreeks met een horende persoon bellen, een tolk Vlaamse gebarentaal zorgt dan voor de vertaling ("telecomtolken"). Maar dat systeem van afstandstolken heeft ernstige beperkingen.

"Doven kunnen de dienst maximum vier uur per dag bereiken, uren die verdeeld worden over de hele dovengemeenschap, met wachttijd", verduidelijkt De Meulder. "De dienst is alleen in de voormiddag open, alleen op woensdag in de namiddag, dus 's avonds en 's nachts niet. Het kan ook enkel als ze op voorhand inschrijven. Doven kunnen bovendien het Europese noodnummer 112 niet bereiken, tenzij via sms, maar dat heeft veel nadelen en kan zelfs het verschil betekenen tussen leven en dood. Voor horenden is dit een situatie die zij zich niet zouden kunnen voorstellen, en niet aanvaarden. Voor doven is het dagdagelijkse realiteit."

Daarnaast bestaat er ook een systeem van tolk-op-afstand, waarbij de dove en horende persoon in dezelfde ruimte zitten, en de tolk via een beeldscherm zien.

De omzetting van de EU-richtlijn uit 2009 naar de telecomwet is een federale bevoegdheid en moest uiterlijk vier jaar geleden gebeurd zijn. Tot op heden staat er in die wet niets over telecommunicatie voor doven, wel pakte Vlaanderen het tekort aan via experimenten zoals de huidige dienst afstandstolken.

24/7 dienstverlening

De adviescommissie formuleert nu een aantal wetgevende, financiële en technische aanbevelingen. Zo wordt onder meer om een dienstverlening 24/7 verzocht, met minimumwachttijden en met inbegrip van teksttelefonie (RTT, waarbij tekst onmiddellijk letter per letter zichtbaar wordt). Er wordt ook voorgesteld om audio, video en RTT tegelijk te gebruiken en volgens internationale telefoniestandaarden.

Het probleem heeft betrekking op 4.000 tot 6.000 dove gebarentaligen. En indien slechthorenden worden meegerekend, ligt dat cijfer nog vele malen hoger.

De adviescommissie Vlaamse Gebarentaal werd opgericht in 2008, naar aanleiding van de erkenning van de Vlaamse gebarentaal. Het orgaan heeft als opdracht de Vlaamse overheid te adviseren omtrent alle aangelegenheden die betrekking hebben op (het gebruik van) Vlaamse gebarentaal.

Meest gelezen