Wat is er gebeurd met de kernuitstap?

12 jaar na de beslissing van de regering-Verhofstadt I om tegen 2015 al 3 van de 7 Belgische kernreactoren te sluiten, is het openhouden van die kerncentrales andermaal verlengd. De kernuitstap lijkt nog niet voor morgen, maar hoe is dat zo gekomen?

Begin 2003 heeft de paars-groene regering-Verhofstadt I beslist om het gebruik van kernenergie af te bouwen in ons land. In de oorspronkelijke wet was afgesproken om geen nieuwe kernreactoren meer te bouwen en de productie in de bestaande reactoren in Doel en Tihange stop te zetten 30 jaar - en later 40 jaar - na hun ingebruikname. In de praktijk zouden op dit moment Doel 1 en Tihange 1 al gesloten zijn en na vandaag zou ook Doel 2 de deuren moeten sluiten.

In 2009 wordt echter gevreesd dat het licht tegen 2015 zal uitgaan, omdat er onvoldoende is geïnvesteerd in alternatieven om de energiebevoorrading te verzekeren. Toenmalig minister van Energie Paul Magnette (PS) beslist daarom om de sluiting tot 2025 uit te stellen. De wet op de kernuitstap kan worden geschrapt als de energiebevoorrading in het gedrang komt. Dat achterpoortje was indertijd in de wet voorzien door Luc Coene, die in 2003 kabinetschef van toenmalig premier Verhofstadt (kleine foto) was.

In ruil voor de levensduurverlenging zou producent Electrabel elk jaar een belasting van ruim 200 miljoen euro, later verhoogd tot 500 miljoen euro, betalen. De kerncentrales zijn immers afbetaald, iedere euro die de centrales nu opbrengen zijn voor hen pure winst (de nucleaire rente, red.). Het verplichten van Electrabel, en moederbedrijf GDF Suez om dat bedrag ook effectief op te hoesten, blijkt niet zo gemakkelijk als aanvankelijk werd gedacht. Tot overmaat van ramp valt de regering-Leterme voor de voor het akkoord vereiste wetswijziging wordt goedgekeurd.

Scheurtjesreactoren zijn streep door de rekening

In 2012 sluit de regering-Di Rupo met Electrabel een compromis waarbij uiteindelijk is beslist om Doel 1 en 2 tegen dit jaar te sluiten en enkel Tihange 1 te verlengen tot 2025. Doel 1 moet volgens dat plan tegen halfweg februari dicht, wat ook gebeurd is. En Doel 2 zou tegen vandaag worden gesloten. Nadat de twee scheurtjesreactoren Doel 3 en Tihange 2 om veiligheidsredenen zijn gesloten, beslist de regering-Michel echter om Doel 1 en 2 elk met tien jaar te verlengen om zo een black-out te voorkomen.

Die beslissing is dan wel met de regering genomen, een akkoord met Electrabel was er tot vannacht nog niet. Doel 1 is al gesloten en zal opnieuw worden opgestart, een proces dat maanden kan duren. Om zo’n scenario bij Doel 2 te voorkomen, was het dus belangrijk om voor middernacht een akkoord te sluiten met Electrabel. Producent Electrabel zat met andere woorden in een erg comfortabele onderhandelingspositie.

Electrabel is wel bereid om de kerncentrales langer op te houden, maar moet daarvoor investeringen doen en wil die hoe dan ook verrekend zien in de belasting op de nucleaire rente. De belasting die Electrabel moet betalen zakt van 400 à 500 miljoen euro per jaar naar 200 miljoen euro in 2015, 130 miljoen euro volgend jaar en later tot een variabel bedrag van minimaal 150 miljoen euro. Dat laatste kan grote gevolgen hebben voor de begroting en eventueel premier Michel en co een ernstige financiële kater opleveren.

Meest gelezen