Thomas Cook heeft eerste groepsvordering in België aan de broek

Dankzij een nieuwe wet (uit 2014) kunnen consumenten in groep naar de rechtbank stappen als ze zich benadeeld voelen. Test-Aankoop doet dat nu voor de eerste keer. Het gaat bovendien om de eerste groepsvordering in ons land.

De consumentenorganisatie daagt de reisorganisatie Thomas Cook Airlines voor de rechter en eist een schadevergoeding omdat 198 reizigers in maart urenlang op een terugvlucht vanuit Tenerife moesten wachten.

Het vliegtuig waarmee ze normaal naar Brussel zouden vliegen, werd toen op de luchthaven aangereden door een vrachtwagen, waardoor het niet kon vertrekken. Een vervangtoestel steeg uiteindelijk pas 8 uur na het oorspronkelijk voorziene uur op.

Thomas Cook Airlines riep buitengewone omstandigheden in en weigerde de financiële compensatie van 400 euro per persoon te betalen, in het totaal een bedrag van bijna 80.000 euro.

Volgens Test-Aankoop overtreedt Thomas Cook Airlines op die manier Europese regels over de rechten van vliegtuigpassagiers, verwijzend naar twee arresten uit 2009 en 2012. En dus stapt de organisatie voor het eerst met een groepsvordering naar de rechter.

"In het vorige systeem zouden die mensen individueel naar de rechter gaan, maar de schadevergoeding waarover het hier gaat - 400 euro - is veel te beperkt. De advocaat is te duur, de tegenpartij zal de procedure rekken, dus het sop is de kool niet waard. Maar nu kunnen wij via een collectieve vordering de mensen geven waar ze recht op hebben", legt Simon November van Test-Aankoop uit.

Nu de groepsvordering is ingediend, moet de rechter ze eerst ontvankelijk verklaren. Als dat is gebeurd, zijn de twee partijen verplicht om eerst naar een minnelijke schikking te zoeken.

Als Thomas Cook Airlines zou beslissen om toch een vergoeding te betalen en Test-Aankoop aanvaardt het voorstel, dan is de zaak meteen gesloten. Gebeurt dat niet, dan moet de rechter beslissen.

Test-Aankoop "acht de kans op slagen reëel", want de organisatie heeft naar eigen zeggen veel rechtspraak in haar voordeel. "Ik schat onze kansen goed in, we hebben een goed dossier", zegt woordvoerder Simon November. Hij wijst er ook op dat de organisatie zelf niets aan de zaak mag verdienen en als ze verliest zelf voor de kosten moet opdraaien. Een reden te meer om niet over één nacht ijs te gaan.

Thomas Cook Airlines is verrast door de groepsvordering. In een reactie op de groepsvordering zegt de reisorganisatie dat ze wel degelijk beslist heeft om de passagiers een vergoeding uit te betalen. Sommige passagiers zouden zelfs al zijn betaald.

"De voorbije week werden alle betrokken passagiers van vlucht HQ1509 gecontacteerd. Thomas Cook Airlines heeft ten bate van de passagiers beslist een compensatie te betalen. Een heel deel onder hen heeft de voorbije dagen reeds een commerciële geste ontvangen. De overige passagiers zullen de komende dagen ook deze betaling mogen verwachten", reageert het bedrijf.

Test-Aankoop zegt niet op de hoogte te zijn van al betaalde compensaties. Thomas Cook Airlines zou Test-Aankoop op 31 juli ook geïnformeerd hebben dat er niet zal worden betaald.

Een groepsvordering voor consumenten - in het wetboek economisch recht officieel rechtsvordering tot collectief herstel genoemd, in Angelsaksische landen bekend als class action - kan sinds 1 september 2014. De wet is een initiatief van de vorige minister van Consumentenzaken Johan Vande Lanotte (SP.A).

De vorderingen kunnen alleen ingediend worden door representatieve groepsvertegenwoordigers. Meestal zullen dat consumentenorganisaties zijn, maar dat kan bijvoorbeeld ook de Gezinsbond zijn. De vordering kan bovendien alleen ingediend worden bij de rechtbank van eerste aanleg in Brussel.

Met de wet wilde Vande Lanotte vermijden dat individuele consumenten machteloos zouden staan tegenover de vele middelen - bijvoorbeeld een batterij aan goede advocaten - die de aangeklaagde organisaties kunnen inzetten.

De groepsvordering van Test-Aankoop tegen Thomas Cook is de eerste die Test-Aankoop indient en ook meteen de eerste groepsvordering van consumenten in ons land. De consumentenorganisatie bereidt nog een tweede vordering voor, tegen de NMBS, maar daar wordt nog volop aan gewerkt.