Danneels destijds lid van geheim netwerk met Europese topkardinalen

Kardinaal Godfried Danneels was destijds lid van een geheim netwerk van bisschoppen en kardinalen. Dat blijkt uit de biografie over Danneels die gisteren werd voorgesteld. "De groep van St. Gallen", of "de maffia" zoals Danneels het selecte groepje wel eens durfde te noemen, ijverde voor een hervorming van de Kerk na paus Johannes Paulus II.

De biografie over kardinaal Danneels werd geschreven door kerkhistorici Karim Schelkens en Jürgen Mettepenningen. Die laatste vertelde in "De ochtend" dat hij tijdens het onderzoek en de gesprekken met Danneels ook nieuwigheden te weten was gekomen. Zo blijkt dat Danneels ooit toetrad tot een geheim netwerk van topkardinalen.

"Tijdens het lange pontificaat van paus Johannes Paulus II was er een groeiende tendens van centralisering", vertelde Mettepenningen. "Alles werd van bovenaf opgelegd, er was een kleiner wordende marge van freedom of speech. Bijgevolg werd in 1996 een groep opgericht in St. Gallen. Die groep vond die freedom of speech bij elkaar. In 1999 is Danneels toegetreden." De groep ijverde voor een hervorming van de Kerk en was geheim. Of men er in Rome iets van afwist? "Men wist wel iets", aldus Mettepenningen. "Maar men was not amused."

Paus Benedictus XVI

"Vanaf de jaren 2000 ging de groep strategischer en tactischer nadenken over wat er met de Kerk moest gebeuren na paus Johannes Paulus II. Dat verklaart ook de ontgoocheling toen paus Benedictus XVI verkozen werd. De Kerk zou namelijk niet hervormen onder paus Benedictus. Dat gebeurde pas onder paus Franciscus."

De relatie tussen kardinaal Danneels en Rome was er volgens Mettepenningen altijd al een met hoogtes en laagtes. Zo zou de kardinaal in 1993 bijna voorzitter zijn geworden van de Europese bisschoppenconferentie, tot er een telefoontje uit Rome kwam.

Zaak-Vangheluwe

Mettepenningen benadrukt ten slotte dat ze het volledige vertrouwen hebben gekregen bij het schrijven van het boek. "Zelfs het annus horribilis 2010 komt erin voor: met de zaak-Vangheluwe en de Operatie Kelk." Danneels is toen volgens velen van zijn voetstuk gevallen. Uit een gesprek met een slachtoffer van seksueel misbruik van bisschop Vangheluwe (dat op tape werd opgenomen en later in een krant werd gepubliceerd) zou namelijk blijken dat Danneels weinig medeleven toonde met het slachtoffer en vooral bezorgd was met het imago van de Kerk en dat van Vangheluwe.

"De rode draad door het leven van de kardinaal is verzoening", zegt Mettepenningen daarover. "Maar voor verzoening moet je met verschillende partners zijn. Als je een gesprekspartner hebt die iets op tape laat opnemen om die vervolgens aan de buitenwereld door te geven, dan faalt de methode van verzoening. Dat wil niet zeggen dat Danneels vrij te pleiten is of niet vrij te pleiten is over hoe hij het gesprek gevoerd heeft", besluit Mettepenningen. 

Meest gelezen