Tientallen Iraakse asielzoekers keren vrijwillig terug naar hun land

Morgen nemen al 45 Irakezen het vliegtuig naar Bagdad, volgende week zijn er dat ruim 30. De komende weken zal er minstens een vliegtuig per week vrijwillige terugkeerders naar Irak brengen, laat Francken weten. "Heel wat Irakezen geven te kennen dat ze vrijwillig willen terugkeren naar Bagdad", aldus de staatssecretaris.

Begin september liet het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen weten dat ze de asielaanvragen van jongemannen uit Bagdad bevriezen. Tot dan kregen zij haast automatisch subsidiaire bescherming, maar het Commissariaat neemt dat beleid onder de loep omdat is gebleken dat heel wat Iraakse asielzoekers hetzelfde stereotiepe verhaal vertelden. "Door die beslissing van het Commissariaat denken veel asielzoekers uit Bagdad dat ze geen kans meer maken. Ze zien het niet meer zitten en trekken hun asielaanvraag in", vertelt Francken.

De afgelopen maanden kwamen er verhoudingsgewijs opvallend meer vluchtelingen uit Irak naar België. In mei kwam nog maar 1 op de 10 asielaanvragen van mensen uit Irak maar dat is de afgelopen maanden gestegen: naar bijna 1 op de 3 in juli en bijna de helft van de aanvragen in augustus. In absolute getallen ging het toen om 2.160 asielaanvragen, volgens de officiële statistieken.

Nu heeft het Commissa­riaat-Generaal voor de Vluchtelingen sinds eind juni een nieuwe, overzichtelijke website. En sindsdien vonden veel Irakezen hun weg naar de site, want het document 15C werd de afgelopen tijd opvallend veel gedownload door internetgebruikers in Bagdad. In dat document staat dat mensen uit de regio Bagdad hier subsidiaire bescherming kunnen krijgen wegens ‘veralgemeend geweld’ in hun regio. 

Dit is mogelijk een van de verklaringen van de toevloed van jonge mannen uit Bagdad die de afgelopen maanden in steeds grotere getale naar België zijn gekomen. 

Nu dit aan het licht is gekomen, heeft het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen dus een beslissingsstop ingevoerd voor de dossiers van jongemannen uit Bagdad. De komende 7 à 10 dagen wordt die beslissingsstop aangehouden, tot de situatie geëvalueerd is. De beslissingsstop betekent niet dat mensen uit de regio Bagdad intussen geen kans maken om als vluchteling erkend te worden. Op basis van hun individueel dossier zal dit later nog altijd kunnen, maar nu dus even niet. En na de beslissingsstop zal er beter worden toegezien op aanvragen uit de regio Bagdad.

Er is binnenkort ook overleg tussen verschillende Europese asielbureaus, want ook andere Europese landen zien hetzelfde fenomeen bij asielzoekers uit Bagdad. Het is dus niet alleen België dat een opvallende toename zag van asielaanvragen uit de Iraakse hoofdstad, maar in België was het wel relatief meer dan elders.

Mogelijk deden er onder Iraakse jongemannen de laatste tijd verhalen dat België een land van melk en honing was. Maar nu is gebleken dat een asielaanvraag niet zomaar wordt ingewilligd, zouden tientallen Irakezen dus beslist hebben om vrijwillig terug te keren.

Asielzoekers kunnen hier subsidiaire bescherming krijgen als ze "een reëel risico zou lopen op ernstige schade" in hun land van herkomst. Ze krijgen dan een verblijfsvergunning voor een jaar. Asielzoekers die erkend worden als vluchteling daarentegen kunnen hier onbeperkt blijven.