Wat houdt het M-decreet eigenlijk in?

Op 1 september start het nieuwe schooljaar en wordt ook het M-decreet ingevoerd. Bedoeling is om zoveel mogelijk kinderen met een beperking les te laten volgen in het gewoon onderwijs, met de nodige ondersteuning. Maar wat verandert er nu precies? VRT-journaliste Brigitte Vermeersch legt het voor ons uit.

© Wavebreak Media - www.belgaimage.be

Wat verandert er precies?
Nu al kunnen ouders hun kind met een beperking inschrijven, en in veel scholen die al een goed zorgbeleid hebben uitgewerkt, is dat vaak geen probleem. Zij houden er bijvoorbeeld rekening mee dat een kind een extra rustpauze nodig heeft of speciale software om teksten te kunnen lezen of schrijven.

Maar in sommige scholen stoten de ouders op een "njet" omdat de school het niet ziet zitten om het kind op te vangen. Vanaf 1 september zullen scholen niet meer kunnen weigeren om leerlingen met een beperking in te schrijven. Het is voortaan het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding) dat in gesprek met de ouders, het kind, en de school nagaat welke ondersteuning het kind nodig heeft en welke stappen de school daarvoor moet zetten. Het CLB bepaalt ook of het kind het recht krijgt om zich in te schrijven in een buitengewone school of met ondersteuning vanuit het buitengewoon onderwijs terecht kan in de gewone school.

Pas als die aantoont dat ze onredelijke aanpassingen moet doen om het kind alle kansen te geven, moet er op zoek worden gegaan naar een andere school. Maar de ouders kunnen dit in principe nog altijd betwisten bij de commissie leerlingenrechten of de rechtbank.

Betekent dit dat elk kind voortaan naar het gewoon onderwijs moet?
Nee, het CLB kan uit het gesprek met ouders, school en kind besluiten dat het kind meer kansen heeft in het buitengewoon onderwijs. Maar alles vertrekt vanuit de vraag: welke zorg, welke ondersteuning heeft dit kind nodig?

Waarom is het eigenlijk belangrijk dat kinderen met een beperking naar het gewoon onderwijs kunnen gaan?
Er is het VN-verdrag dat bepaalt dat mensen met een handicap recht hebben op een volwaardige deelname aan de maatschappij en dus ook aan het onderwijs. Uit de cijfers blijkt dat er in Vlaanderen veel kinderen met een beperking les volgen in het buitengewoon onderwijs.

Maar 15.000 van de in totaal 65.000 leerlingen met een beperking volgen les in een gewone school. Ons land kiest dus meer dan andere landen voor een oplossing in aparte scholen. Terwijl leerlingen met een beperking ook een verrijking kunnen zijn in de gewone school, luidt het. Want leerlingen leren van elkaar en later zullen ze ook samen moeten werken op de werkvloer. Er is ook kritiek dat onze scholen nu vooral goed zijn voor de gemiddelde leerlingen, maar al wie daar op een of ander manier buiten valt, valt soms uit de boot. Ook daar wil het M-decreet iets aan doen door te vertrekken van de talenten en de noden van elk kind.

Nu al bestond er ondersteuning voor kinderen die vanuit het buitengewoon onderwijs les volgden in het gewoon onderwijs, de zogenoemde GON-ondersteuning. Blijft die? (GON = Geïntegreerd Onderwijs)
Ja, opnieuw is het het CLB dat in overleg met de school bekijkt of er extra ondersteuning nodig is en wat die dan precies inhoudt. En dan kan een medewerker uit het buitengewoon onderwijs ingezet worden om het kind te helpen, zodat het ook het gemeenschappelijke lesprogramma kan volgen.

Ook het inclusief onderwijs bestond al? Blijft dat?
Ja, ook dat blijft. Het blijft dus mogelijk dat voor het kind een traject op maat wordt uitgewerkt in het gewoon onderwijs. Het kind hoeft dan niet het volledige leerplan te volgen, maar er zal duidelijk worden afgesproken welke doelen wel haalbaar zijn.

Wat met de kinderen die al in het buitengewoon onderwijs zitten? Kunnen zij daar blijven?
Ja, zij kunnen daar blijven les volgen.

Veroorzaakt het M-decreet grote verschuivingen op het terrein?
Sedert de goedkeuring van het M-decreet bijna anderhalf jaar geleden, zien we dat het aantal leerlingen dat buitengewoon onderwijs volgt al daalt.

Ook nu horen we van scholen uit het buitengewoon onderwijs dat ze dit schooljaar een pak minder inschrijvingen hebben van nieuwe leerlingen. Maar het zou ook kunnen dat de CLB's wat achterstand hebben: een verslag schrijven dat nodig is om het kind in het buitengewoon onderwijs te laten beginnen, is veel werk.

Wat met de leerkrachten uit het buitengewoon onderwijs, als daar het aantal leerlingen daalt? Zullen een aantal van hen hun werk niet verliezen?
Sommigen zien in het M-decreet inderdaad een manier om te besparen. Maar dat wordt door minister van Onderwijs Hilde crevits (CD&V) ten stelligste ontkend. De minister wil de expertise van het buitengewoon onderwijs inzetten in het gewoon onderwijs. Via de zogenoemde waarborgregeling kunnen nu al 180 personeelsleden uit het buitengewoon onderwijs overkomen naar het gewoon onderwijs.

Meest gelezen