NMBS: "Geen moderniseringsplan maar zwaar besparingsplan"

De oppositiepartijen SP.A en Groen hebben grote vragen bij het moderniseringsplan van de regering voor de NMBS. Ook de reizigersvereniging TreinTramBus vraagt zich af hoe met minder middelen de ambities waargemaakt kunnen worden. De Franstalige christelijke spoorbond spreekt zelfs van een "oorlogsverklaring".
Jonas Roosens

"Dit is geen moderniseringsplan, maar een zwaar en ingrijpend besparingsplan van 2,1 miljard euro dat de dienstverlening niet zal verbeteren. Er is geen ambitie om het aantal reizigers elk jaar te doen toenemen om zo een antwoord te bieden aan de grote mobiliteitsproblemen, de ellenlange files, en de luchtverontreiniging die daar het gevolg van is", stelt Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke.

Het resultaat van het besparingsplan zal volgens Van Hecke een kleinere NMBS zijn met minder aanbod, minder dienstverlening en mogelijk zelfs duurdere tickets.

"Als de minister het 'aanbod van treinen en lijnen wil evalueren', dan betekent dit dat een reeks treinen en lijnen opnieuw dreigen te worden afgeschaft, of dat de frequentie zal dalen. En dat terwijl er net nood is aan hogere frequentie en extra treinverbindingen", zo zei Van Hecke.

Hij hekelt ook het gebrek aan ambitie op vlak van stiptheid. "De lat ligt wel heel laag. Negentig procent is geen ambitieus cijfer, zeker als men pas van een vertraging spreekt als een trein minstens zes minuten vertraging heeft".

"Dit plan is het ultieme bewijs dat de hervorming van de NMBS een harde besparing wordt, waarbij de dienstverlening er verder op achteruit gaat. Daar kan dat ene lichtpuntje, namelijk wifi op de trein, wat nota bene al jaren de norm is in Nederland, weinig aan veranderen. Aan internet op een trein die niet meer rijdt, heeft de reiziger niets", besluit Van Hecke.

"Waar zal men besparen?"

Ook de oppositiepartij SP.A is niet onder de indruk van het moderniseringsplan. De Vlaamse socialisten stellen zich vooral de vraag waar de regering zal besparen.

"Much ado about nothing", zo reageert Kamerlid David Geerts van SP.A. "We zijn absoluut voorstander van 160.000 extra plaatsen, wifi, betere stiptheid, enzovoort. Dat hebben we vroeger zelf voorgesteld", zo zei Geerts.

Hij vraagt zich vooral af waar de regering zal besparen. "Welke keuze zal men maken: personeel, investeringen, werking, ...? "

"Geen middelen voor groei"

De reizigersvereniging TreinTramBus (TTB) ziet positieve elementen in het spoorplan, maar vreest voor hogere tarieven en stelt dat de middelen voor een groeiscenario ontbreken.

Stiptere treinen, meer zitplaatsen en WIFI op de trein, dat zijn elementen waar de reizigers al lang naar vragen, stelt TTB. "De vraag is alleen hoe de NMBS die ambities kan waarmaken als de dotatie tegen 2019 met 17% vermindert", zegt woordvoerder Jan Vanseveren.

"We vrezen een forse verhoging van de tarieven. NMBS-CEO Jo Cornu beweert dat de tarieven de laagste van Europa zijn. Dit klopt niet: Luxemburg en Italië zijn altijd goedkoper, en als je rekening houdt met een tram- of busrit naar het station, is Duitsland ook goedkoper."

Iets wat volgens TTB helemaal ontbreekt in de nota van de minister, is de ambitie om het spoor verder te laten groeien. "Er wordt niet gesproken over een groei van het aantal reizigers, en ook niet over een groter marktaandeel van het spoor in de globale mobiliteit. De files blijven toenemen, maar blijkbaar is het niet nodig om het spoor in te zetten als alternatief. Onze vraag hierover aan de minister bleef onbeantwoord. Vooraleer groei mogelijk is, moet een ander probleem worden aangepakt: de kostprijs van de rijpaden - wat de NMBS betaalt aan (spoorbeheerder) Infrabel om een trein over de sporen te laten rijden - zijn bij de duurste van Europa. De regering moet hier ingrijpen, maar doet dat nog steeds niet."

"Oorlogsverklaring"

De spoorbonden zijn ongerust over het moderniseringsplan van minister Galant voor de NMBS. Vooral de stijgende productiviteit, in combinatie met de natuurlijke afvloeiingen baart hen zorgen. Bij de spoorwegen gaan de komende jaren immers heel wat mensen met pensioen en slechts 40 procent van de natuurlijke afvloeiingen zal vervangen worden. 

De Franstalige christelijke spoorbond CSC-Transcom reageert het felst en noemt de nota over het spoor "een oorlogsverklaring" en "een volledige miskenning van het volledige spoordossier".

De bond vreest ook voor privatisering: "Het hoofd van de NMBS wordt op een schoteltje aangeboden aan de private operatoren", zo zei CSC Transcom, die acties in de toekomst niet uitsluit. "Wat de regering nu organiseert, is het faillissement van ons openbaar bedrijf."

Jean-Pierre Goossens, voorzitter van de Vlaamse ACOD Spoor zit op diezelfde golflengte en vreest eveneens dat het plan de deur openzet voor privatisering.. "Men probeert de NMBS alleen maar in een totaal Sabena-scenario te plaatsen. Na de vrijmaking van het binnenlandse reizigersvervoer willen ze de NMBS als een baksteen laten vallen."

Goossens vraagt zich af welke de visie de regering heeft over de NMBS. Hij bespeurt bijvoorbeeld enkel besparingen. "Maar je hebt een visie op het openbaar transport in zijn totaliteit nodig. Je moet eerst investeren en dan de vruchten plukken."

De Vlaamse vleugel van de christelijke spoorbond, ACV Transcom, denkt dat de gevraagde bijkomende efficiëntiewinst moeilijk haalbaar zal zijn.

"We hadden een garantie van 36.000, 37.000 personeelsleden, nu zitten we aan een 32 tot 33.000 personeelsleden", zei zei Luc De Smet van ACV Transcom in Het journaal. "Dus sowieso is de productiviteit al gestegen, en men vraagt nog op jaarbasis een bijkomende productiviteitsstijging van vier procent. Ik denk dat dat moeilijk haalbaar zal zijn, misschien in sommige diensten, maar we gaan dat nader moeten bekijken."

BELGA/VIDAL

Meest gelezen