“Een dynastieclash tussen Bush en Clinton wordt zonder meer spannend”

Het is eens iets anders. In volle examenperiode vragen gaan stellen aan een professor. “Geen al te moeilijke vragen stellen, hé. Anders mag je in september terugkomen”, grapt prof Kerremans. Op zijn bureau ligt een uitnodiging voor een lezing, getooid in de Amerikaans Stars and Stripes. “Toen ik zes was, kende ik al de samenstelling van de Belgische regering. Op mijn elfde ben ik dan helemaal gefascineerd geraakt door de Amerikaanse politiek. Wij waren op vakantie aan zee toen Richard Nixon ontslag nam door het Watergate-schandaal. Ik vond dat zo merkwaardig voor de machtigste man ter wereld.”

Kerremans kijkt dan ook reikhalzend uit naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van volgend jaar. “Een hoogtepunt in 4 jaar presidentschap”, zegt hij enthousiast. De uiteindelijke verkiezing is dan wel nog veraf, de kandidaten nemen wel stilaan stelling in. Eén mogelijke affiche spreekt absoluut tot de verbeelding: Bush versus Clinton. “We verwachten inderdaad die clash als we het bekijken in termen van kanshebbers op de nominatie bij de Republikeinen en Democraten”, zegt Kerremans. “Jeb Bush en Hillary Clinton zijn de twee figuren die de grootste kans hebben.”

Opvallend en ongezien: bij de Republikeinen zijn er nu al twaalf kandidaten voor de nominatie van presidentskandidaat. Wellicht komen er daar nog een paar bij. Zijn de Republikeinen dan zo verdeeld? (Kerremans denkt lang na) “De partij is meer verdeeld ja. Dat neemt niet weg dat ook de Democraten verdeeld zijn, maar bij de Republikeinen is het wel extremer. Het effect van de Tea party (een erg conservatieve politieke beweging, nvdr.) is daar heel duidelijk”, verklaart professor Kerremans.

Zowel de Republikeinse kiezers als hun kandidaten moeten zich daarom fundamentele vragen stellen waarop het antwoord uiteindelijk de doorslag zal geven in de nominatie en uiteindelijk ook in de race naar het Witte Huis. “De vraag bij de kiezers in de voorverkiezingen is: willen we iemand die conservatief zuiver is, ook al heeft die dan een groter risico om te verliezen tegen Clinton? Of gaan we echt water bij de wijn doen en nomineren we iemand die het wel kan halen van de Democraten?” legt Kerremans uit. Bij de kandidaten een parallelle vraag. “Zij moeten voldoende zien in te spelen op de militante achterban in hun partij, maar mogen daarbij hun geloofwaardigheid naar de algemene verkiezingen niet verliezen.”

Toegepast op Jeb Bush. “Hij heeft een migratiepolitiek die moeilijk ligt binnen zijn eigen partij. Jeb wil met name het statuut van de miljoenen illegale migranten legaliseren, zonder ze evenwel het Amerikaanse staatsburgerschap te geven. Dat zal nodig zijn om de Hispanics achter zich te krijgen, maar dan komt hij wel in een spagaat met zijn conservatieve achterban, die doorgaans doorweegt in de voorverkiezingen. De grote uitdaging voor Jeb zal zijn om niet al te veel naar rechts te schuiven tijdens de voorverkiezingen, anders ondermijnt hij zijn kansen in 2016.”

Voor de Democraten wordt het dus vrijwel zeker Clinton. Mochten de Republikeinen uiteindelijk Bush naar voren schuiven, dan is dat voor de buitenwereld misschien wel een gedroomd duo, voor Hillary is Jeb allerminst een gedroomde tegenkandidaat. “Jeb Bush zou voor Hillary Clinton een heel moeilijke opponent zijn. Zij hoopt zeker niet op hem”, voorspelt Kerremans.

“Het politieke profiel van Jeb is namelijk niet uitgesproken conservatief. Er zitten wel een aantal duidelijke conservatieve keuzes in zoals belastingverminderingen, de afschaffing van Obamacare….Ideologisch zijn er dus wel verschillen tussen Bush en Clinton, maar dat neemt niet weg dat Bush veel meer in het politieke centrum zit dan andere Republikeinse kandidaten. Hij kan dus kiezers aantrekken die twijfelen en die groep blijft cruciaal om de presidentsverkiezingen te winnen. Voor Clinton zou het beter zijn om Scott Walker als tegenstander te hebben. Die zit veel meer in de conservatieve richting.”

“Een strijd tussen Bush en Clinton wordt zonder meer spannend”, luidt het dan ook.

De mogelijke verkiezingsstrijd tussen Jeb Bush en Hillary Clinton betekent een strijd tussen twee Amerikaanse politieke dynastieën. Mediageniek, dat wel (neuriet u even de legendarische generiek van de Amerikaanse reeks “Dynasty” mee?), maar het zadelt de mogelijke presidentskandidaten ook met een probleem op.

Het was bijvoorbeeld tekenend dat Jeb Bush tijdens zijn speech de naam Bush amper liet vallen. Bovendien waren zijn vader en – vooral – zijn broer George W. Bush niet aanwezig. “Het etiket Bush kan voor- en nadelen hebben, maar inderdaad: bij Jeb ging het over Jeb en niet over Bush”, zegt professor Kerremans. Volgens hem neigt Jeb trouwens meer naar zijn vader dan naar zijn broer. “In ideologische termen staat hij veel dichter bij oud-president George Bush senior. Ook zijn stijl van dossierkennis en doorvragen tijdens debatten heeft hij sterk gemeen met zijn vader. Dat zagen we niet bij George W. Bush.”

Ook Hillary Clinton moet van een oud-president zien afstand te nemen, haar man Bill. Toen zij First Lady was, woog ze nadrukkelijk op diens politiek. Het omgekeerde zal Hillary niet toelaten. “Nee, zij zal Bill Clinton heel duidelijk maken – of misschien heeft ze dat al gedaan – dat als zij president is, zij de president is. Bill zal zich bezighouden met zijn foundation en het zal voor de Clintons zaak zijn om die foundation en het presidentschap uit elkaar te houden”, legt Kerremans uit.

Overigens, niet alleen voor de kandidaten, maar ook voor de politiek zelf geeft zo’n dynastieclash een geloofwaardigheidsissue, vindt Amerikakenner Bart Kerremans.