"Vernietiging Dataretentiewet zwarte dag voor justitie"

De gegevens - en niét de inhoud - van al ons telefoon- en internetverkeer zonder onderscheid of concrete aanleiding een jaar lang bijhouden voor eventueel gebruik door het gerecht. Dat was de bedoeling van de Dataretentiewet die sinds oktober vorig jaar van kracht was. Een te grote inbreuk op onze privacy, vond de Liga voor de Mensenrechten, en het Grondwettelijk Hof is hen daarin gisteren gevolgd.

"Dat is een zwarte dag voor justitie omdat het gegevens zijn die wij als onderzoeksrechter elke dag gebruiken om de waarheid te achterhalen, ook om mensen hun onschuld te bewijzen. Er is geen enkele zaak waarin ik die data niet nodig heb. Terrorisme, drughandel, kinderporno..."

Volgens onderzoeksrechter Van Linthout houdt het Grondwettelijk Hof er een rare redenering op na. "Het Hof lijkt te suggereren dat we nu op voorhand moeten aanduiden welke bevolkingsgroepen en geografische zones we viseren. Mijn collega's en ik weten gek genoeg niet wie op voorhand een misdrijf gaat plegen", klinkt het ironisch. "We zouden dus op voorhand een bevolkingsgroep moeten stigmatiseren. Dat is een brug te ver."

Volgens Van Linthout is er alvast geen probleem voor de zaken waarin al gebruik werd gemaakt van de verzamelde gegevens. Wat de impact is voor toekomstige onderzoeken, is nog niet helemaal duidelijk. "Daarvoor moeten we het arrest nog heel aandachtig analyseren. Al voordat de vernietigde wet er was, werden in België de communicatiegegevens 12 maanden bijgehouden. Kunnen we nu terug naar die situatie en mogen we dus eigenlijk gewoon verder doen? vraagt de man zich af.  "Maar als het Hof effectief geen fan is van het systematisch bijhouden van data, dan zie ik wel een probleem voor de toekomst."

De onderzoeksrechter pleit nu vooral voor een pragmatische benadering. "We hadden in België een prachtig geregeld systeem en men lijkt daaraan te zijn voorbijgefietst. Misschien moet justitie ook eens goed uitleggen waarvoor we die data nodig hebben: we gebruiken die gegevens niet om de mensen te pesten en om hun privacy te schenden. Soms moet je eens inbreken in de privacy om die te beschermen, zoals een chirurg moet snijden om iemand beter te maken."

Tot slot wijst Van Linthout er op dat sinds de wet van kracht was, er nooit een klacht is binnengekomen over misbruik van de gegevens. "De mensen die zeggen dat de privacy gisteren heeft gezegevierd, moeten ons hun argumenten nog eens voorleggen."