"Nooit heeft kerk gevraagd: kunnen we nog iets doen?"

Vijf jaar geleden bood Roger Vangheluwe, bisschop van zijn Brugge, zijn ontslag aan nadat bekend geraakt was dat hij jarenlang zijn minderjarige neef seksueel misbruikt had. VRT-journaliste Machteld Libert sprak voor haar boek "Door mijn schuld" met daders en slachtoffers van seksueel misbruik binnen de kerk. Dit is het verhaal van Karinina, erkend slachtoffer van misbruik in de kerk.

23 april 2010. Ik stond aan het fornuis in de keuken en keek naar het journaal op televisie. Ik stond perplex toen ik hoorde dat bisschop Vangheluwe zijn neef jarenlang seksueel had misbruikt. Het was alsof ik aan de televisie bleef plakken. Heel mijn verleden brak open, het was als een etterbuil die openspatte. Alsof ik dat misbruik van weleer opnieuw beleefde.

Ik sliep nog amper, nachtmerries van het misbruik waren schering en inslag. De beelden van dat huis, het gezicht van die man, de stoel waarop ik misbruikt werd… Bijna veertig jaar later kwam mijn kindertijd weer naar boven. De machteloosheid, de angst, de pijn, alles kwam terug. Het zorgde voor onrust in mijn hart, in mijn hoofd, maar ook in mijn gezin. Ik kon niet anders dan de "stop" die Vangheluwe in mijn leven teweegbracht, te vertellen aan mijn man en mijn kinderen.

Twee jaar lang leefde ik niet meer, ik over-leefde. Er was maar één optie meer: zoeken naar erkenning. Arbitrage of het opvangpunt van het bisdom? Dat laatste leek mij evident, want dit was wat ik nodig had: "opgevangen worden". Een vrouw van bijna 50 jaar, die zich nog regelmatig "klein meisje" voelde, in een autootje als een koekendoos, voor de gesloten slagboom van een imposant gebouw als het bisschoppelijk paleis. Dat beeld is blijven hangen.

In de voorbereiding van het gesprek op dat bisdom schreef ik "Brief aan mijn dader", een eerste confrontatie met intense pijn en verdriet. Het relaas van hoe ik werd misbruikt kon ik kwijt… aan een geestelijke…

Met een kwetsbaar levensverhaal
heb ik naar je opgekeken
en onbevangen geloofd in je genegenheid,
maar je hebt mij in mijn kwetsbaarheid misbruikt
en het kind in mij voor altijd schade toegebracht.

Mijn vertrouwen in mensen heb je verkracht
en de beleving van een normaal liefdesleven
heb je mij voor altijd ontnomen.

Een stukje van mijn kind-zijn heb je gestolen,
mijn groei naar volwassenheid heb je afgeremd,
het doorworstelen van mijn pubertijd heb je verstoord.

Ik heb mij vernederd gevoeld,
verloren, vertwijfeld, verlaten.
Je pleegde een aanslag op mijn waardigheid.

Je hebt mij belast met een “geheim”
dat jarenlang in mijn geheugen onbereikbaar opgeslagen bleef
en dat geen uitweg vond
omdat het in mijn wereld niet bespreekbaar was.

Door dood te gaan heb je mij in de steek gelaten
zonder een woord van spijt
of uitdrukking van schuld om wat je mij hebt aangedaan.

De Kerk,
die in jou haar vertrouwen had gesteld
voor het verkondigen van een (blijde) boodschap
heb je opgezadeld met de trauma’s
van je ziekmakend gedrag.

Maar ooit zal ik weer lachen
in de regen van verdriet waarin je mij achterliet
omdat mijn Schepper mij
de zon heeft beloofd.

Ooit zal ik mij weer helemaal vrij voelen
in twee armen die mij geen gevoel van verstikking geven,
en geknuffeld worden zonder meer
door mensen die oprecht van mij houden.
Met het vertrouwen van een kind
dat in wezen niets hoeft te vrezen.

Ooit zal ik weer kunnen geloven
in de goedheid van onze wereld
omdat de mensheid het uiteindelijk nooit zal opgeven
om naar goedheid te streven.

En ooit, mijnheer pastoor,
zal er rust zijn in mijn hart
omdat wonden kunnen helen
met kracht van binnen in mij,
van rondom mij,
van boven mij.
Mijn geheim is gedeeld en geloofd,
ont-vangen.
Nooit meer ben ik er nog mee alleen.

Roeselare, 11 september 2012

Mijn verhaal werd door het opvangpunt als "waar" bevonden. Meteen vernam ik ook dat "mijn dader" meerdere kinderen had misbruikt. Ik kreeg een gesprek met de bisschop, waar ik om had gevraagd, 5.000 euro op mijn rekening, en een kopie van de dadingsovereenkomst waarin ik had beloofd om discreet te blijven omtrent de figuur van de pastoor die mij had misbruikt. "Brief aan mijn dader" werd met mijn dossier geklasseerd.

Ik voelde mij een anders-valide: ik mankeerde geen been of arm, maar ik was een stuk van mijn kind-zijn kwijt. Voor nazorg moest ik zelf op zoek: professionele ondersteuning en een oplossing voor mijn slaapproblemen. Nooit heeft iemand van de kerk aan mij gevraagd: "Hoe gaat het nog met jou? Heeft het geholpen? Kunnen we nog iets doen?"

Toch kreeg ik mijn leven weer op de rails. Ik werd sterker, mondiger en kon dankzij de erkenning mijn leven weer inrichten. Tot ik eind oktober 2014 in de media vernam dat in Middelkerke T.F. zou worden benoemd. Een slag in mijn gezicht, oude wonden weer open, en intussen een nieuwe etterbuil…

Vandaag, 5 jaar na Vangheluwe, schrijf ik opnieuw. Met de wens om gelezen en gedeeld te worden. En in de hoop dat wat ik schrijf, doordringt tot in de diepste vezels van wie het nog altijd niet heeft begrepen.

23 april 2015: 5 jaar na Vangheluwe

Dit is een dag om te herdenken
zoals het sterven van een geliefde wordt herdacht.
Seksueel misbruik is als een beetje sterven,
gif dat lichaam en geest bezoedelt,
pijn die tot de dag van het ‘echte’ sterven
nooit meer over gaat.

Kardinalen en bisschoppen,
priesters, diakens en leken in het veld:
vergeet ons niet.
5 jaar geleden was voor de katholieke kerk
een zwarte dag;
voor slachtoffers was de nachtmerrie compleet.

23 april 2015: 5 jaar na Vangheluwe

Dit is een dag om te rouwen
zoals om elk verlies wordt gerouwd.
Seksueel misbruik is als verliezen,
niet het hele leven, maar toch een stukje ervan,
omdat het lichaam en geest verhindert
om helemaal open te bloeien
en voluit mens te worden.

Kardinalen en bisschoppen,
priesters, diakens en leken in het veld:
luister naar ons.
5 jaar geleden kwam veel aan het licht.
We hebben gevochten voor begrip en erkenning,
we hopen dat de stilte voor altijd doorbroken blijft.

23 april 2015: 5 jaar na Vangheluwe

Dit is een dag om uit te leren
zoals elke fout een bron kan zijn voor nieuwe kansen.
Seksueel misbruik is een misdaad,
die niet thuis hoort in een maatschappij
die nood heeft aan respect voor elkaar.
Een misdaad moet worden gestraft,
pas dan kan in onze maatschappij
vertrouwen groeien.

Kardinalen en bisschoppen,
priesters, diakens en leken in het veld:
ruim het puin van 5 jaar geleden,
bind de strijd aan tegen macht en machtsmisbruik,
verkondig een boodschap van oprechte betrokkenheid
en bouw aan een nederige kerk met een open blik op de toekomst.

Het boek "Door mijn schuld" van Machteld Libert kwam tot stand met steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek.

Meest gelezen