Uitgetest: een handleiding voor geluk

Ik hoor u al denken: waarom dit experiment? Voel ik me dan zo ongelukkig? Niet bepaald, integendeel zelfs. Ik ben blij met de gang van zaken in mijn leven. Maar alles kan beter, om het met een dijk van een cliché te zeggen. En ik ben nieuwsgierig naar hoe vatbaar ik ben voor concrete gelukstips.

In de brede waaier van geluksboeken vindt een kat al snel haar jongen niet meer terug. Daarom concretiseerde ik mijn zoektocht naar geluk in een experiment dat drie weken zou duren. Zo veel tijd heb je namelijk nodig om jezelf een nieuwe gewoonte aan te leren. Zou dat ook opgaan voor het vinden van geluk?

Mijn uitgangspunt: "The World Box of Happiness", "een schatkist vol geluk" als ik het doosje mag geloven. Er zitten 52 kaartjes in met telkens 2 uitdagingen. Om je geluksgevoel te verhogen, moet je elke week een van beide doelstellingen op het kaartje realiseren. Na een jaar zou je je "meetbaar en voelbaar" gelukkiger moeten voelen. Klinkt veelbelovend.

Omdat mijn experiment drie weken duurt, voer ik het tempo op naar een uitdaging per dag. In het beste geval komt het geluk in een rotvaart op mij af.

Een eerste vraag die dit experiment meteen oproept: wat is geluk eigenlijk? Is het meetbaar? Moeilijk, want het gaat om een gevoel. Bovendien wordt iedereen op een andere manier gelukkig.

Deze uitdaging is een goede aanleiding om (te pas en te onpas) met vrienden en familie te discussiëren over geluk. Het gaat er bij momenten bijzonder hevig aan toe. Boutades als "wat weet jij daar nu over" of "smaken verschillen" vliegen dan door de ruimte. Gezellige momenten met geliefden die me heel gelukkig maken. Indirect schiet mijn experiment zijn doel alvast niet voorbij én ik betrek mijn omgeving er in een moeite bij.

Tijdens een van die gesprekken komt een goede vriend met een definitie van geluk waar ik me in kan vinden.

"Geluk is het gevoel wanneer je tevreden bent met je leven en de omstandigheden zoals ze zich op dat moment voordoen. Ook al loopt misschien niet alles zoals je het zou willen, je hebt er wel vrede mee, en je haalt er vreugde uit. Perfectie bestaat niet, dus het ultieme geluk zal altijd een streefdoel blijven, en misschien maar goed ook." En laat dat net zijn waar gelukshandleidingen op in willen spelen: de maakbaarheid van ons geluk.

De start van mijn geluksqueeste verloopt vlot. De eerste twee opdrachten (geld geven aan een goed doel en twee mensen een gemeend compliment geven) zijn een fluitje van een cent. Ben ik al gelukkiger? Dat niet, maar iets doen voor je medemens geeft wel een goed gevoel. Misschien maakt het me op langere termijn wel gelukkig.

Opdracht 3 dan: contact opnemen met iemand die je al even niet gehoord hebt. Er zijn (misschien helaas) wel een aantal mensen die hiervoor in aanmerking komen. Druk-druk zijn we allemaal tegenwoordig.

Voor de gemakkelijkheid vertel ik tegen die persoon (M/V laat ik in het midden) niet wat de aanleiding is voor onze afspraak. Het is hoe dan ook bijzonder leuk om elkaar terug te zien. De tijd vliegt voorbij. Ik ga blij én gelukkig naar huis. Les 1: genoeg tijd blijven maken voor mijn geliefden.

Het lot blijft me echter niet gunstig gezind. Enkele dagen later word ik ziek. Een week thuis in quarantaine met een stevige antibioticakuur: daar wordt een mens allesbehalve gelukkig van. Het weegt op mijn gemoed, humeur en geluksgevoel.

Uiteindelijk wordt het twee weken uitzieken onder huisarrest. Niet echt te rijmen met het uitvoeren van een geluksqueeste. Ik moet zo veel mogelijk binnenblijven, en dat staat haaks op het dagelijkse leven én mijn geluksopdrachten. Ik compenseer dat wel door veel na te denken over geluk, en erover te lezen. Wat ik kan uitvoeren vanuit de zetel, gebeurt ook. Een to-dolijst maken van wat ik binnen 3 maanden zéker gedaan wil hebben, bijvoorbeeld.

Uit dit voorval trek ik een duidelijke les: je geluksgevoel wordt voor een groot stuk bepaald door dingen die je overkomen, waar je zelf geen vat op hebt. Zoals je gezondheidstoestand. Je hebt niet altijd vat op wat jou of een van je geliefden (al dan niet) overkomt, al beïnvloedt dat je geluksgevoel zeker wel.

Niet enkel je leefomstandigheden beïnvloeden je geluksgevoel. Ook je algemene ingesteldheid lijkt onlosmakelijk verbonden met geluk. Als er al een rode draad is waaruit veel geluksboeken vertrekken, dan is het wel positiviteit. Onder de noemer van optimisme, positieve energie, of "je innerlijke kracht".

Uiteraard is de ene mens niet even optimistisch ingesteld als de andere. In veel boeken staat ook dat geluk gedeeltelijk genetisch bepaald is. Sommige mensen hebben er meer talent voor dan andere. We kennen allemaal wel iemand die in alles het goede ziet en onder alle omstandigheden de wereld aankan, en iemand die zich snel laat meeslepen door gebeurtenissen of emoties.

Misschien is geluk in deze zin maakbaar. Mensen die van nature niet bepaald optimistisch zijn, kunnen wel leren om positiever in het leven te staan. Of boeken met tips daar dan de heilige graal voor zijn, laat ik in het midden. Ik ben van nature vrij positief ingesteld, en val van de meeste adviezen in de geluksliteratuur niet achterover. Maar het kan natuurlijk geen kwaad om af en toe herinnerd te worden aan het evidente.

Ben ik na drie weken een gelukkiger mens geworden? Niet echt, al ben ik zeker ook niet minder gelukkig dan bij aanvang.

Waaraan ligt dat? Ik was bij aanvang van het experiment al vrij gelukkig. Bovendien is gelukkig worden geen afgelijnd project zoals gewicht verliezen of streven naar een betere conditie. Je volgt een dieet, of je zoekt een sport waar je plezier in schept, en die je kan volhouden. Het resultaat volgt normaal op korte (of iets langere) termijn. Op zoek gaan naar geluk is misschien nog het best te vergelijken met de zoektocht naar de liefde: wie te hard zoekt, vindt niet.

De voorbije weken ben ik ook veel bewuster met geluk bezig geweest dan de gemiddelde mens. Overdreven fixatie is nergens goed voor. Zeker omdat er geen toverrecept voor geluk bestaat.

Het experiment heeft me wel aan het denken gezet, over wat me precies gelukkig maakt, en wat helemaal niet. Ik blijf er zeker voluit voor kiezen om positief in het leven te staan, met de glimlach en zonder handleiding.