Uber: vaak verboden, maar zelden verdwenen

Het Amerikaanse bedrijf brengt via een gratis app op de smartphone klanten die vervoer zoeken in contact met particuliere chauffeurs die tegen vergoeding een plek in de wagen aanbieden. Het bedrijf doet overal de reguliere taximarkt, vaak exclusief in handen van taxibedrijven met vergunningen, op zijn grondvesten daveren.

Enkele Uber-diensten op een rij:

UberPop: normale consumenten kunnen zichzelf registreren als chauffeur, deze mensen hebben geen licentie, maar worden wel gecontroleerd (leeftijd, rijbewijs, rijgeschiedenis) en beoordeeld via de app

UberX: chauffeurs met licentie, minder luxueuze auto's dan Uber
UberXL: auto's met minimaal zes plekken
UberFamily: auto's met kinderzitjes

In Brussel heeft de rechtbank van koophandel Uber verboden, maar Uber vecht die uitspraak nog aan. Een uitspraak wordt verwacht tegen september 2015.

Het bedrijf wordt verweten de veiligheidsvoorschriften, fiscale verplichtingen en sociale bescherming die in de taxisector gelden, te ontduiken. Brussels minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) heeft ook een klacht ingediend tegen de praktijken van de taxidienst.

Bij de voorstelling van het Brusselse taxiplan kondigde Smet vrijdag aan dat er een opening komt voor taxidiensten als Uber. "We zullen Uber niet legaliseren, maar scheppen een legaal kader waarin de dienst actief kan zijn", zegt Smet. "Uber mag alleen als de aanbieders een erkenning aanvragen bij het Brussels Gewest en zich houden aan de voorwaarden. Ze moeten belastingen betalen en garanderen dat de wagens technisch in orde en verzekerd zijn. De bestuurders mogen voort nooit voltijds voor Uber rijden."

Intussen blijft Uber in Brussel verboden, maar kan je nog steeds een Uber-taxi bestellen. Het taxiplan voor Brussel zal pas in januari 2016 in voege treden.

In Nederland heeft een rechter begin december 2014 geoordeeld dat het bedrijf illegaal taxivervoer aanbiedt en dat het zijn taxi-activiteit moet stopzetten.

De chauffeurs van de wagens beschikken niet over de verplichte taxivergunning en worden beschouwd als "snorders": illegale taxichauffeurs. Uber is ook in Nederland in beroep gegaan en is niet gestopt met de dienst. Je kan dus nog een Uber-taxi bestellen in Amsterdam.

Eind januari 2015 moest Uber een dwangsom van 10.000 euro betalen omdat UberPop nog steeds wordt aangeboden.

In Frankrijk is Uber vanaf 1 januari 2015 verboden door een nieuwe wet op personenvervoer, die Uber illegaal maakt. Passagiers van Uber-taxi's zijn niet verzekerd omdat ze tegen betaling meerijden met niet-professionele chauffeurs.

Een Franse rechter oordeelde vorig jaar nog dat Uber op basis van de vorige wet niet verboden kon worden. Uber kreeg toen wel een boete van 100.000 euro voor frauduleus handelen, maar ging in beroep.

Met de nieuwe wet wil men in Frankrijk de taxisector beschermen tegen oneerlijke concurrentie.

In Spanje is de taxidienst verboden. Aanvankelijk was Uber niet van plan het gerechtelijke verbod te respecteren.

Maar omdat het verbod ook van toepassing was voor de bedrijven die instaan voor telecommunicatiebedrijven en onlinebetalingen, was de app feitelijk onbruikbaar geworden. Het bedrijf heeft eind december zijn activiteiten dan ook tijdelijk opgeschort.

Tijdens de tijdelijke schorsing werkt het bedrijf samen met de Spaanse politici "om een nieuw wettelijk kader te scheppen".

Ook in Berlijn is Uber verboden. In augustus 2014 was er een voorlopig verbod dat later weer werd opgeheven.

Toch werden de diensten van Uber eind september opnieuw verboden. Een rechter oordeelde dat de chauffeurs onvoldoende gescreend zijn en dat de dienst daardoor onveilig is.

Boetes en dwangsommen vormen voor Uber geen probleem, want het bedrijf zou dit jaar naar verwachting een omzet van 8 miljard euro halen en heeft in 200 steden in 51 landen wagens rondrijden. Van elke ritprijs gaat 20% naar Uber.

In Europa ligt de dienst fel onder vuur en vooral dan het onderdeel UberPop dat individuen (zonder taxivergunning of opleiding) in staat stelt om hun auto als taxi te gebruiken. Dit is in strijd met de officiële regels.

Toch is Uber in veel Europese en Amerikaanse steden wel toegelaten. De meningen blijven dan ook verdeeld: de ene noemt hun aanpak innovatief, de andere agressief.