"2.500 schoolverlaters halen diploma basisonderwijs niet"

Het onderzoek van het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen spitst zich toe op 2010. Toen verlieten 71.113 jongeren de schoolbanken. 12,5 procent of 8.889 jongeren deden dit zonder een diploma secundair onderwijs. Opvallend in die laatste groep: 2.845 jongeren die zelfs geen getuigschrift van het basisonderwijs op zak hadden.

Volgens de onderzoekers zijn deze cijfers constant. Dat betekent dat elk jaar zo'n 2.500 jongeren op de arbeidsmarkt terechtkomen zonder zo'n getuigschrift. Het is een pervers gevolg van de uitbreiding van de leerplicht van 1983. De wet legde toen vast dat kinderen ouder dan 14 niet op de lagere school mogen blijven. Dit betekent dat ook kinderen zonder enige vorm van kwalificatie op die leeftijd naar het secundair onderwijs doorstromen. De kans dat ze daar wél een diploma bemachtigen, is bijzonder klein.

"Deze jongeren zijn onze voornaamste focusgroep, maar tegelijk ook de groep die we het moeilijkste kunnen bereiken", zegt VDAB-woordvoerster Bartelijne van den Boogert in De Morgen. "Als we hen toch kunnen bereiken, raden we hen vaak aan een individuele beroepsopleiding te volgen. Daarvoor moeten ze wel voldoende rijp zijn en dat is niet altijd het geval."

Onderzoeker Ides Nicaise van de KU Leuven pleit ervoor basisscholen te responsabiliseren. Zo zouden ze enkel nog kinderen mét een getuigschrift naar het secundair onderwijs mogen sturen. Raymonda Verdyck van het gemeenschapsonderwijs heeft wel oren naar dit voorstel. Daarnaast doet ze een oproep de leeftijd waarop jonge kinderen leerplichtig worden te verlagen en ook om klassen op basis van het niveau van kinderen samen te stellen en niet op basis van leeftijd, zoals nu het geval is.

De leerplichtleeftijd verlagen heeft volgens minister Crevits weinig zin. "Het is vooral belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd naar school gaan, want taalverwerving en -beheersing gebeurt al in de kleuterschool", beklemtoont ze in "De ochtend". "Ze leren er ook om te gaan met een groep, net als andere basisbeginselen die ook de lagere school makkelijker maken."

"Nu gaat 96 procent van de kleuters naar school, we moeten nu nog inzetten op de resterende 4 procent. Daarnaast is ook een goede screening voor elke jongere belangrijk, waarbij gekeken wordt of de jongere het best op zijn plaats zit in het gewoon of in het buitengewoon onderwijs. Ook het spijbelactieplan past in dit hele verhaal."

Volgens Crevits is het trouwens ook geen goede zaak om jongeren tot 14 jaar in het lager onderwijs te houden. "Ik ben het niet eens met die maatregel. Het is niet gezond om pubers op de lagereschoolbanken te houden."