Rik Torfs: "Niet slim om te besparen op grijze hersencellen"

Torfs laat verstaan dat de regering de besparingen voor de universiteiten en hogescholen misschien niet helemaal doordacht heeft. "Het is niet slim van de regering om te besparen op grijze hersencelen want we hebben in Vlaanderen niet veel andere grondstoffen. Er is hier nog geen petroleum gevonden", aldus rector Torfs in "De ochtend".

Hoeveel er precies bespaard zal moeten worden, is nog niet duidelijk. "We weten wel dat er de intentie is om flink te besparen. Misschien beseft de regering niet helemaal hoe groot de consequenties zijn. We rekenen op een vermindering van de besparingen zodat we met inschrijvingsgelden van start kunnen gaan die ons toelaten om bij de goedkope landen te kunnen blijven wat inschrijvingsgeld aan hogescholen en universiteiten betreft."

De rector van de KU Leuven benadrukt dat alle universiteiten en hogescholen samen met hun studenten op één lijn zitten wat de besparingen en de gevolgen voor het hoger onderwijs betreft. Er zijn ook contacten tussen de onderwijsinstellingen en de politiek. Op die manier wil Torfs ervoor zorgen dat het inschrijvingsgeld onder de 1.000 euro blijft.

"Anders dreigen we over te schakelen naar een ander systeem. Op de duur zouden we kunnen eindigen op zijn Amerikaans; met studieleningen zodat jongeren moeten starten met een schuldenberg. Dat past echt niet bij ons model. Het zou krankzinnig zijn dat mensen hier zich enerzijds blauw moeten betalen aan belastingen en anderzijds ook nog eens hoge studiegelden moeten betalen en dan kan de stroom in de winter ook nog eens uitvallen als klap de vuurpijl", reageert Torfs scherp.

Naast een verhoging van het inschrijvingsgeld, kunnen universiteiten wel nog andere geldbronnen aanspreken, maar lineair besparen gaat niet, volgens Torfs. "We zijn niet zo maar een bedrijf. We moeten intensief met jongeren omgaan en wetenschappelijk onderzoek is vaak puur uit nieuwsgierigheid gedreven. We kunnen niet altijd resultaten garanderen."

Waar wel geld kan gehaald worden volgens de rector van de universiteit van Leuven is uit een herziening van het creditsysteem. Met dat systeem kunnen studenten zelf allerlei vakken aanvinken en dat leidt tot een grote flexibiliteit, maar ook meer onduidelijkheid. Er worden vragen gesteld bij het studierendement. "Het is een doorgeschoten zaak die niet meer klopt", vindt Torfs.

Rik Torfs ziet ook besparingsmogelijkheden bij de controle op de universiteiten. Die visitaties zijn volgens hem ongelooflijk complex en duur. "Dat gebeurt door professionals die daar hun brood mee verdienen. Doorgaans Nederlanders met chauffeurs die dan bij ons komen zeggen hoe het allemaal moet gebeuren. Daar moet iets aan gedaan worden."

Ten slotte pleit rector Torfs ook voor bindende oriënteringsproeven, voor studenten dan die naar de universiteit trekken, maar niet uit een richting komen die rechtstreeks aansluit op een academische opleiding waardoor slagen geen evidentie is. "Dat kost niet alleen veel geld aan de samenleving, maar ook veel energie aan de student zelf. Dat werkt de verzuring van de maatschappij in de hand", aldus Torfs. Tegelijk beseft hij wel dat zo'n oriënteringsproeven nog niet voor meteen zijn, "maar vroeg of laat zal het toch gebeuren".

Straks wordt het nieuwe academiejaar aan de KU Leuven plechtig geopend. Dit jaar zijn er alweer 16 tot 17 procent meer nieuwe studenten in Leuven.

Traditioneel wordt het nieuwe jaar ingeluid met de stoet der togati door de Leuvense binnenstad. "Mijn toga ziet er piekfijn uit", verzekert rector Rik Torfs. "Ikzelf zie er een beetje meer gerimpeld uit, minder mooi dan mijn toga, maar ik doe wat ik kan."