Wat verandert er op 1 juli?

Op 1 juli komt een hele reeks nieuwe bevoegdheden in het kader van de zesde staatshervorming over naar de deelstaten. Bij de meest zichtbare zijn de kinderbijslag, de woonbonus en het doelgroepenbeleid op de arbeidsmarkt.

De bevoegdheidsoverdrachten kaderen in het tweede luik van de zesde staatshervorming, dat in januari in het staatsblad werd gepubliceerd. Belangrijke bevoegdheden die worden doorgespeeld zijn gezinsbijslag, gezondheidszorg, arbeidsmarkt, verkeersveiligheid, huurwet, rijopleiding, technische keuring, justitiehuizen en hypotheekregeling.

De precieze invulling van de nieuwe bevoegdheden is onderwerp van de formatiegesprekken voor de nieuwe deelstaatregeringen. In Vlaanderen werd vorige week beslist onder welke beleidsdomeinen de nieuwe bevoegdheden zouden vallen. Opvallendste beslissing was dat dierenwelzijn niet onder landbouw zal vallen, waarmee tegemoet wordt gekomen aan onder meer dierenrechtenverenigingen.

De financiële kant van de zaak wordt geregeld in de hervormde bijzondere financieringswet. Zo gaat meer dan 20 miljard euro over van het federale niveau naar de gemeenschappen en gewesten en krijgen de gewesten een bijkomende fiscale autonomie van 12 miljard euro.

De onmiddellijke inning voor bestuurders die betrapt worden met 0,5 tot 0,8 promille alcohol in het bloed, bedraagt vanaf 1 juli 170 euro in plaats van 150 euro. Die onmiddellijke inning is echter niet langer verplicht. Het parket kan immers ook een minnelijke schikking voorstellen, of de overtreder dagvaarden. Dat laatste is bijvoorbeeld mogelijk in geval van recidive.

Bestuurders die tussen de 0,8 en 1 promille alcohol in het bloed hebben, riskeren een onmiddellijke inning van 400 euro. Ook hier blijft een minnelijke schikking of dagvaarding mogelijk.

De onmiddellijke inning loopt op tot 550 euro, voor wie betrapt wordt met 1 tot 1,2 promille alcohol in het bloed. Minnelijke schikking of dagvaarding zijn ook hier mogelijk.

De politie kan vanaf 1 juli gebruikmaken van samplingtoestellen om de aanwezigheid van alcohol in de lucht te detecteren. Als dat het geval is, kan de politie overgaan tot de normale blaastest of meteen de ademanalyse. Met die procedure zullen de controles efficiënter en vlotter verlopen, maakt de FOD Mobiliteit zich sterk in een persbericht.

"De toestellen zullen nu niet overal opduiken, dat zal afhangen van de soort van controle", zegt Marc Hellinckx, vicevoorzitter van de Vaste Commissie van de Lokale Politie.

De toestellen geven meteen aan of de uitgeademde lucht van een bestuurder alcohol bevat. "Dat is doeltreffender, sneller en objectiever dan de neus van de agent", zegt Hellinckx. Als het samplingtoestel alcohol aangeeft, moet de bestuurder een blaastest of ademanalyse afleggen. "Die legt definitief en officieel vast of de bestuurder de wettelijke limiet heeft overschreden", klinkt het.

Op 1 juli dalen de roamingkosten voor mobiel bellen, sms'en en surfen binnen de Europese Unie. Wie vanuit een andere lidstaat belt, mag nog maximaal 0,19 euro per minuut betalen.

De maximumprijzen werden twee jaar geleden al overeengekomen. De prijs voor het mobiel surfen en downloaden van data in een ander Europees land daalt van 45 naar 20 cent per MB, bellen kost nog maximaal 19 cent per minuut in plaats van 24 cent, voor ontvangen oproepen daalt de prijs van 7 naar 5 cent en voor het versturen van een sms'je wordt nog maximaal 6 cent aangerekend, tegenover 8 cent vandaag.

Wie reist in de EU, kan vanaf vandaag bovendien kiezen om een roaming-optie te activeren bij een andere Europese operator. Het roaming-verbruik binnen de Europese Unie wordt dan rechtstreeks gefactureerd door deze andere operator, terwijl de Belgische reiziger zijn simkaart en telefoonnummer behoudt. "In theorie is dit vanaf 1 juli mogelijk, maar momenteel is nog niemand klaar om de diensten aan te bieden", aldus Patti Verdoodt van Mobistar. De telecomoperatoren informeren hun klanten via hun website over de nieuwe mogelijkheden.

Zelfstandigen en werknemers krijgen vanaf 1 juli evenveel kinderbijslag. Momenteel ontvangt het eerste kind van een zelfstandige 84,43 euro, tegen 90,28 euro voor het eerste kind van een loontrekkende.

Door de gelijkschakeling zal de kinderbijslag voor zelfstandigen op ruim tien jaar met 140 procent gestegen zijn, aldus bevoegd minister Sabine Laruelle (MR). "In 2003 ontving een kind van een zelfstandige de helft van de kinderbijslag die werd betaald aan een kind van een loontrekkende."

Vanaf juli zal bovendien het enige kind of het jongste kind van een zelfstandige ook recht hebben op de leeftijdstoeslag, zoals dat al het geval was voor de loontrekkenden.

Het is vanaf vandaag verboden om financiële producten aan te bieden die beleggen in virtueel geld, zoals bitcoins, omdat die producten uiterst risicovol, liquide en erg complex zijn voor de consument.

Beurswaakhond FSMA en de Nationale Bank hadden eerder al gewaarschuwd voor de risico's die verbonden zijn aan bitcoins, zoals het ontbreken van wettelijke garanties of het risico op hacking. FSMA gaat nu een stapje verder en verbiedt financiële producten die als onderliggende waarde virtueel geld hebben. Mensen verbieden om bitcoins aan te kopen, kan de FSMA niet.

Vanaf vandaag kunnen zwangere vrouwen en andere volwassenen zich gratis laten inenten tegen kinkhoest. De Vlaamse overheid wil met die maatregel het stijgend aantal gevallen van de ziekte terugdringen. In 2013 werden in Vlaanderen 650 gevallen van kinkhoest gemeld. In 2011 waren dat er nog maar 143.

Jonge baby's hebben het hoogste risico om kinkhoest op te lopen en er complicaties van te krijgen. Ze krijgen hun eerste vaccinatie als ze acht weken zijn, en zijn pas goed beschermd een paar weken na de derde dosis die normaal aanbevolen is op zestien weken. Het is daarom belangrijk dat ook de naaste omgeving van de baby zich laat inenten.

Vanaf 1 juli kunnen zwangere vrouwen zich daarom gratis laten vaccineren tegen kinkhoest. Dat gebeurt best tussen week 24 en 32 van de zwangerschap, zodat baby's geboren worden met antistoffen tegen kinkhoest die ze van hun moeder gekregen hebben. Andere volwassenen kunnen zich vanaf 1 juli eveneens gratis laten inenten. Dat gebeurt als ze zich opnieuw laten inenten tegen tetanus en difterie. In principe moet dat om de tien jaar. Het vaccin dat gebruikt wordt voor de herhalingsinenting tegen tetanus en difterie, wordt vervangen door een combinatievaccin dat ook beschermt tegen kinkhoest.

De OCMW's krijgen 5 procent meer, of samen op jaarbasis 33 miljoen euro, om de leeflonen te betalen, op voorstel van staatssecretaris voor Armoedebestrijding Maggie De Block. Het geld wordt vanaf 1 juli vrijgemaakt.

Sinds begin 2012 stromen er minder asielzoekers door naar de OCMW's, door de daling van het aantal asielzoekers. Zij kunnen terecht in het opvangnetwerk van Fedasil. Met de leeflonen die de OCMW's nu minder moeten uitbetalen aan asielzoekers, werd een deel van de schatkist gedempt. "Het is nu hoog tijd dat de OCMW's ook hun deel krijgen en dat we extra investeren in de strijd tegen armoede", zei De Block destijds.

Standaard betaalt de federale overheid de helft van het leefloon terug aan de OCMW's. Dat percentage wordt verhoogd tot 60 en 65 procent voor OCMW's die respectievelijk 500 en 1.000 leefloners tellen. Alle percentages gaan nu met 5 procent omhoog.