"Watervalsysteem is niet beter dan zittenblijven"

Meer dan tien procent van de leerlingen in het tweede en vierde jaar van het middelbaar, krijgt op het einde van het schooljaar een B-attest. Zij mogen overgaan naar het volgende jaar, maar moeten dan van richting veranderen. Een andere optie is het jaar overdoen.

Volgens een Leuvens onderzoek dat vandaag werd bekendgemaakt, doen leerlingen er best aan het advies van de leraars op te volgen. "Ze dalen zogezegd met de waterval af naar een "lagere" richting, maar vaak zitten ze in die andere richting beter op hun plaats", zegt Carl Lamote, onderzoeker in de Onderwijskunde.

Bij jongeren die voor een andere richting kiezen, krijgt het zelfvertrouwen eerst een deuk, maar dat herstelt zich na verloop van tijd en hun resultaten gaan er ook op vooruit. Bij leerlingen die kiezen om te blijven zitten, is dat andersom.

Het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Secundair Onderwijs, het Gemeenschapsonderwijs GO! en de Vlaamse Scholierenkoepel vinden ook dat zittenblijven in het middelbaar onderwijs moet worden vermeden. Maar met de formulering "De waterval is beter dan zittenblijven" heeft Chris Smits, secretaris-generaal van het Katholiek Secundair Onderwijs, het moeilijk. "Het komt erop aan die zogeheten waterval te vermijden door vanaf het begin de juiste richting te kiezen in functie van de capaciteiten van het kind. De keuze voor een studierichting mag niet door de onderwijsvorm, maar moet door de onderwijsinhoud worden bepaald."

"Het onderzoek toont aan dat de adviezen van klassenraden gebaseerd zijn op zeer professionele argumenten", zegt Smits. Toch staan de onderwijskoepels niet te popelen om de adviezen bindend te maken. "Een inbreuk op de keuzevrijheid in het onderwijs zou maatschappelijk niet getolereerd worden."

Sarina Simenon, woordvoerster van het Gemeenschapsonderwijs, zegt dat ze bij het GO! al langer wisten dat de adviezen van de leerkrachten vaak zeer juist zijn, "maar toch moeten leerlingen en ouders de vrijheid behouden om hun eigen keuze te maken".

Kaylee Surgeloose van de Vlaamse Scholierenkoepel wijst erop dat een schoolattest "een positieve bevestiging moet zijn van wat je wel kan, niet een lijstje met dingen die je niet kan".