Wie herkent de locatie van deze foto?

Wie herkent de locatie waar deze foto gemaakt is? Dat is de vraag waarop professor en historicus Herman Van Goethem van Kazerne Dossin in Mechelen een antwoord zoekt. Hij buigt zich al maandenlang over deze foto, die een deportatie van joden toont.

Herman Van Goethem is curator van Kazerne Dossin in Mechelen, de in opbouw zijnde museumsite gewijd aan de Holocaust tijdens Wereldoorlog II en aan mensenrechten. De Dossinkazerne is de plek in ons land van waaruit duizenden joden tussen 1942 en 1944 gedeporteerd zijn naar het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau. Onlangs kwam Van Goethem in het bezit van een foto uit die periode van een groep joden die staan te wachten op een transport. Een zeer zeldzame foto, zag Van Goethem meteen, want er zijn geen foto's van deportatie buiten de Kazerne Dossin om. Hij bestudeerde de foto maandenlang om meer details te achterhalen.

"De mensen staan te wachten op iets. Je ziet duidelijk één iemand die een jodenster draagt, de anderen niet. Op de achterkant van de foto staat genoteerd: "Départ de juifs, 8 août 1942" (vertrek van joden, 8 augustus 1942, nvr)", legt Van Goethem uit in "De ochtend op Radio 1. "Als je heel goed kijkt, zie je een dame met een bontmantel, en dat voor een foto die in de zomer genomen is. Heel belangrijk om te bepalen of het echt een deportatiefoto is. Mensen die gedeporteerd werden, namen warme kledij mee omdat men zei dat ze in het oosten moesten gaan werken, waar het heel koud is in de winter. Als je dat alles bij elkaar ziet, kan je niet anders dan zeggen dat het om een deportatiefoto gaat."

"Wat heel vreemd is, is dat er geen geweld op de foto te zien is", gaat Van Goethem voort. "Dat wijst erop dat het wellicht gaat om een van de eerste drie deportaties uit ons land, wellicht de derde, toen men nog in de fase van vrijwillig vertrek zat. De mensen hadden zich dus zelf aangemeld voor transport. Je kan het een beetje vergelijken met de context van vluchtelingen die worden uitgewezen. Ze zijn bezorgd, maar ze wachten."

Van Goethem heeft een zestal mensen op de foto herkend. Van hen is bekend dat ze allemaal op verschillende tijdstippen in de Kazerne Dossin aangekomen zijn. "Maar ze staan allemaal samen op de foto en de foto is buiten genomen. Dus het is een foto van wanneer ze vertrokken zijn uit Mechelen. Ergens onderweg naar Polen zijn ze uitgestapt, allicht om een andere trein te nemen. Maar meer heb ik niet kunnen afleiden."

Van Goethem wil nu achterhalen wààr precies de foto is gemaakt. De professor wijst daarbij op het belang van het hek dat achteraan op de foto te zien is. "Het is een breed, manshoog oudijzeren hek met een soort neogotisch motief, en dé hamvraag is dus waar dat staat. Nu, ik heb intussen al begrepen dat er honderden verschillende soorten metalen hekken bestaan. Men signaleert mij alle oudijzeren hekken die in Vlaanderen en Wallonië staan, maar het is dus iets speciaals, je moet dus eerst het hek in kwestie eens goed bekijken."

Tot nu toe heeft Van Goethem nog geen bruikbare informatie gekregen. Wie meer informatie heeft, kan op de volgende manier contact met hem opnemen:

  • mailen naar info@kazernedossin.eu
  • schrijven naar Kazerne Dossin
                              Sint-Katelijnestraat 139
                              2
    800 Mechelen

De foto is ook te bekijken op de website van Kazerne Dossin.

Meest gelezen