"Niet-Belgen worden ontmoedigd om te gaan stemmen"

Vandaag is het de laatste dag dat niet-Belgen die willen stemmen, zich voor de verkiezingen kunnen inschrijven. Uit voorlopige cijfers blijkt dat het aantal ingeschrevenen lager ligt dan bij de vorige lokale verkiezingen. Dat is volgens socioloog Dirk Jacobs van de ULB geen verrassing. “Mensen worden ontmoedigd om zich in te schrijven”, zegt hij in het Radio 1-programma "De ochtend".

Slechts één op de acht Europese buitenlanders in België heeft zich al ingeschreven voor de gemeenteraadsverkiezingen, niet-Europeanen die ten minste 5 jaar in België wonen, lopen er blijkbaar nog veel minder warm voor: in die bevolkingsgroep heeft amper één op de vijftien zich geregistreerd. In totaal kunnen ongeveer 600.000 niet-Belgen zich laten registreren. Een fikse toename zit er niet meer aan te komen. Vandaag loopt de inschrijvingsperiode af.

Waarschijnlijk zakt de deelname van buitenlanders onder het niveau van de gemeenteraadsverkiezingen van 2006. Toen schreef 20,94 procent van de Europese buitenlanders en 15,71 procent van de niet-Europeanen zich in.

Hoogleraar sociologie Dirk Jacobs van de ULB ziet twee oorzaken voor de zwakke cijfers: “De allesbehalve eenvoudige inschrijvingsprocedure en de veel te vroege deadline – meer dan twee maanden voor de verkiezingen – doen veel mensen afhaken.”

Afschrikwekkend taalgebruik

Volgens hem nodigt de brief die buitenlanders moeten invullen om zich te laten registeren niet uit om ingevuld te worden. “Die brief staat vol verwijzingen naar wetteksten, er wordt over sancties gesproken, kortom, het taalgebruik schrikt de lezers af.”

Het kan ook anders, zegt Jacobs. “Een efficiënte maatregel zou zijn om de registratieprocedure gewoon te laten vallen, niet-Belgen een oproepingsbrief te versturen en hen op 14 oktober de keuze te laten om wel of niet te gaan stemmen. Ik kan me inbeelden dat dit systeem gevoelig zou liggen, omdat niet-Belgen de keuze krijgen, terwijl Belgen wel stemplicht hebben. Maar de Europese rechtsregels laten niet anders toe.”

"Te weinig betrokken"

Opvallend is dat in Wallonië dubbel zoveel niet-Belgen zich hebben geregistreerd. Volgens Meyrem Almaci, die ook te gast was in “De ochtend” en lijsttrekster is van Groen in Antwerpen, is het duidelijk dat er daar meer sensibiliseringsacties op poten zijn gezet. “Zij hebben veel meer gedaan dan enkel wat brochures drukken en dat merk je aan de cijfers.”

Volgens Almaci is het vooral belangrijk om niet-Belgen te sensibiliseren, hen te overtuigen dat ook hun stem telt en dat het daarom belangrijk is dat ze zich laten registreren. “Vandaag wordt die groep gewoonweg te weinig betrokken. We moeten hen duidelijk maken dat hun stem belangrijk is en het vertrouwen in de politiek verhogen, zodat ze meer goesting hebben om te gaan stemmen."

Meest gelezen