Welke dossiers pakt voorzitter België aan?

Belgische ministers moeten de komende maanden een compromis vinden tussen de 27 lidstaten over nieuwe Europese richtlijnen en verordeningen. Bovendien moeten ze ook een compromis vinden met het Europees Parlement. Pas wanneer de Raad en het Europees Parlement het over alles eens zijn, is een richtlijn of verordening rond.

Na de bankencrisis in 2008 was een van de vaststellingen dat het toezicht op de financiële instellingen in Europa te versnipperd is. Elk land heeft nationale toezichthouders, die regels voor banken anders interpreteren. Veel banken (zoals het vroegere Fortis) werken grensoverschrijdend. Daarom werd er gepleit voor Europees toezicht voor dergelijke banken.

De Europese Commissie deed hierover een voorstel om 3 Europese toezichthouders op te richten, een voor de banken, een voor de verzekeraars en pensioenfondsen, en een voor de aandelenmarkten. Daarnaast moet er ook een instelling komen die niet de individuele banken in de gaten houdt, maar wel waarschuwt wanneer het hele financiële systeem in gevaar komt.

Het voorstel werd afgezwakt door de Europese ministers van Financiën. De Europese toezichthouders zouden er vooral voor moeten zorgen dat de nationale toezichthouders de Europese regels correct toepassen.

Het Europees Parlement wil aan de Europese toezichthouders veel meer macht geven. Instellingen die grensoverschrijdend werken, zouden rechtstreeks onder het Europees toezicht moeten komen. Het Parlement wil ook twee Europese fondsen om spaarders te beschermen, en om banken die in de problemen komen te beschermen.

België moet een compromis proberen uit te werken. Het is de bedoeling dat het hele systeem operationeel is tegen 2011. Om een clash tussen het Europees Parlement en de Raad van Ministers te vermijden, is de geplande stemming in het parlement in juli uitgesteld tot september. Dit geeft België wat extra tijd om naar compromis te zoeken. In de Raad van Ministers is Groot-Brittannië de grootste dwarsligger. Maar op hun eentje kunnen ze de beslissing niet tegenhouden.

Nog een dossier dat geblokkeerd zit, is dat van de hefboomfondsen. Dat zijn fondsen die met geleend geld of via ingewikkelde constructies grote pakketten aandelen kopen en verkopen. Ze kunnen enorme winsten maken, maar ook schokgolven in het financiële systeem. Het gaat om fondsen die zijn opgezet door grote institutionele beleggers, of mensen met heel veel geld.
Managers van een dergelijk fonds zouden vooraf toelating moeten krijgen. De discussie gaat vooral over niet-Europese fondsen: volstaat het dat zij in één Europees land toelating (een paspoort) krijgen, om dan in de hele EU actief te zijn?

Veel landen hebben een systeem van tolheffing voor vrachtwagens. In sommige landen is dat een elektronisch systeem, in andere landen gaat het nog om een vignet.

De lidstaten mogen alleen een vergoeding vragen voor de infrastructuur waar het vrachtwagenverkeer gebruik van maakt (aanleg en onderhoud van wegen en tunnels).

Het Europees Parlement keurde vorig jaar een voorstel goed om ook andere kosten in rekening te kunnen brengen: milieuvervuiling, CO2-uitstoot, ongevallen en dergelijke. Dit dossier zit geblokkeerd in de Raad van ministers. België moet ook hier zoeken naar een compromis tussen het Europees Parlement en de Raad.

Europa heeft wetten gemaakt die autoconstructeurs ertoe verplicht vanaf 2012 zuinigere auto’s te bouwen, om zo de CO2-uitstoot te doen dalen. Nu ligt er een voorstel op tafel voor bestelwagens. Mogelijk komt er tijdens het Belgische voorzitterschap een compromis uit de bus. In het Europees Parlement stelt men voor om voor bestelwagens een snelheidsbegrenzer in te voeren vanaf 2018. Nu zijn snelheidsbegrenzers alleen verplicht in vrachtwagens. Zij mogen niet sneller dan 90 km/u rijden. Voor bestelwagens zou de limiet op 120 km/u liggen.

Elk land moet minimum 14 weken verlof geven aan jonge moeders. In België hebben moeders recht op 15 weken bevallingsverlof.
Twee jaar geleden stelde de Europese Commissie voor om het Europese minimum op te trekken naar 18 weken. Tijdens hun zwangerschapsverlof behouden de moeders hun volledige loon. Jonge vrouwen die gaan werken zouden op die manier beter hun werk en hun gezin kunnen combineren, en ook een betere band ontwikkelen met hun pasgeboren baby. De commissie Vrouwenrechten van het Europees Parlement wil nog verder gaan, en het minimum optrekken tot 20 weken.

Veel lidstaten en ook heel wat europarlementsleden vinden dat dit te ver gaat. Zeker in tijden van besparingen kost het te veel geld. In België moet de overheid per week extra zwangerschapsverlof 26 miljoen euro meer betalen aan vergoedingen. Ook werkgevers zijn niet blij met het voorstel. De Vlaamse zelfstandigenorganisatie Unizo vraagt dat er in ruil voor bijkomende weken zwangerschapsverlof, andere vormen van verlof (tijdskrediet bijvoorbeeld) worden verminderd. In het najaar zal België moeten proberen een compromis te vinden.

Bedrijven die hun uitvinding in heel Europa willen laten beschermen tegen namaak, moeten daar veel voor betalen. Eerst moeten ze een octrooi aanvragen bij het Europese Octrooibureau. Zodra ze een octrooi op zak hebben, moeten ze het eerst nog laten bekrachtigen in elk land waar ze hun uitvinding willen beschermen. Dat brengt veel vertaal- en andere kosten mee. Een bedrijf dat een bescherming wil in 13 landen, moet zowat 20.000 euro betalen, waarvan 14.000 voor vertalingen alleen. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten kost een octrooi 1850 euro, voor de hele VS.

Uitvindingen zijn belangrijk voor innovatie, en innovatie is belangrijk voor de toekomst van de Europese industrie. De Europese Commissie deed daarom op 30 juni een voorstel om de vertalingsregels voor Europese octrooien te vereenvoudigen. Voor de beoordeling en het uiteindelijke octrooi zelf zal enkel het Frans, Engels of Duits gebruikt worden. De octrooiaanvraag kan in gelijk welke Europese taal worden ingediend, vertaalkosten naar Frans, Engels of Duits worden vergoed. Een octrooi voor alle 27 landen zou daardoor slechts 6200 euro kosten.

Tegen het voorstel is verzet te verwachten van Spanje en Italië, die het niet nemen dat Spaans en Italiaans niet als talen gebruikt worden. Of België erin zal slagen om een akkoord te bereiken is onzeker. Tijdens het vorige Belgische voorziterschap in 2001 was dit al een van de prioriteiten, maar toen is het dossier vastgelopen. Vroeger was er trouwens ook in Vlaanderen veel verzet tegen het feit dat slechts een beperkt aantal talen gebruikt zouden worden voor het Europes octrooi.

Rob Heirbaut