Thema's Groen!

Een grondige hervorming van de staat is absoluut noodzakelijk om de toekomst van het land veilig te stellen.

Een grondige staatshervorming is nodig om de politieke impasse te doorbreken en tot een win-winsituatie te komen voor beide gemeenschappen, de gewesten en de federale overheid. Essentieel daarbij is een nieuwe financieringswet, die het federale niveau in staat stelt om de sociale zekerheid te versterken en de regio’s om meer verantwoordelijkheid op te nemen. We willen BHV splitsen en bevoegdheden verschuiven om meer coherentie te creëren. Een grote hervorming houdt voor ons ook de afschaffing van de Senaat in en de invoering van een federale kieskring.

Er moet een akkoord zijn over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde voor dat er een regering wordt gevormd.

Groen! wil niet opnieuw jaren stilstand omdat communautaire problemen het land verlammen. We willen een snelle, onderhandelde splitsing, zonder ons nu al vast te rijden in concrete deadlines. De onderhandelingen moeten deel uitmaken van de regeringsonderhandelingen en een akkoord op hoofdlijnen is nodig voor de regering start. Een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is niet alleen staatkundig logisch, het Grondwettelijk Hof heeft duidelijk gesteld dat de situatie rond het huidige kiesarrondissement BHV niet grondwettelijk is.

Voor de federale verkiezingen moet ook worden gewerkt met een nationale kieskring, zodat Franstaligen ook voor Vlamingen kunnen kiezen en omgekeerd.

Op het federale niveau functioneren op dit ogenblik geen politici die door alle inwoners van dit land samen verkozen zijn. Dit is een vreemde situatie, want federale ministers en parlementsleden maken wetten die voor de inwoners van alle gemeenschappen gelden. Groen! vindt het dan ook normaal dat een deel van de federale parlementsleden (waaruit vaak de ministers worden gekozen) door alle Belgen samen worden verkozen.

De laagste pensioenen moeten worden opgetrokken.

Alle uitkeringen, ook de pensioenen, moeten boven de Europese armoedegrens worden getrokken. Een op vier gepensioneerden leeft vandaag onder de armoedegrens. Ons plan legden we eerder als wetsvoorstel neer en het Rekenhof berekende de kost op 1,25 miljard. Dit financieren we door een inperking van de notionele interestaftrek door er de louter financiële constructies uit te halen. In tweede orde willen we ook de pensioenen van de middengroepen in onze samenleving omhoog.

De pensioenleeftijd moet omhoog.

Groen! wil het behoud van de pensioenleeftijd op 65. Tegelijk willen we mensen langer laten werken, zodat de kloof tussen de feitelijke en de wettelijke pensioenleeftijd verkleint. De feitelijke pensioenleeftijd ligt nu net onder 60 jaar en dat is te laag om de pensioenen betaalbaar te houden. De sleutel zit voor Groen! in de hele loopbaan: we willen mensen tijdens hun hele loopbaan meer kansen geven om arbeid en gezin te verzoenen door periodes minder te werken. Dit doen we met een "tijdsverzekering", die alle bestaande tijdskredieten bundelt. Zo zijn mensen op hun 50ste niet moegewerkt.

De sociale zekerheid moet worden gesplitst.

De sociale zekerheid splitsen zou niet slim zijn, omdat dan minder mensen instaan voor de solidariteit die best op een grotere schaal kan georganiseerd worden. Groen! wijst wel het huidige consumptiefederalisme van de hand en pleit voor een responsabilisering van gewesten en gemeenschappen.

De belastingfraude moet beter worden bestreden.

Fiscale fraude kost onze staat naar schatting 30 miljard euro op jaarbasis. Volgens onderzoek van professor Maus brengt een goed werkende opsporing van fiscale fraude 15 miljard op. De belastingsfraude aanpakken is geen holle slogan. Er is een concreet plan, in de vorm van 108 aanbevelingen van een parlementaire commissie fiscale fraude’, die op vraag van Groen! werd opgericht.

Grote bonussen voor topmanagers moeten worden verboden.

De gouden parachutes zijn overdadig en onrechtvaardig. Groen! heeft een wetsvoorstel ingediend dat personen met een jaarlijks netto-inkomen van meer dan 250.000 euro een belasting van 100% oplegt voor het deel van de ontslagvergoeding dat de 250.000 euro overschrijdt of meer bedraagt dan 1 maand loon per jaar anciënniteit in de onderneming.

Er moet een belasting op speculatieve financiële transacties komen.

Zuiver speculatieve beurstransacties willen we ontmoedigen via een heffing van 0,5%. Zonder beleggers te benadelen die handelen “als een goede huisvader” levert dit dubbele winst op: het bezorgt enkele miljarden inkomsten en het remt casinospeculaties af. Doordat de belastingsvoet zo laag is, ondervinden langetermijnbeleggingen hier geen nadeel van. De heffing werkt wel ontmoedigend voor speculanten die meerdere keren per dag aandelen verhandelen.

De volgende regering moet dringend besparen om de begroting weer op orde te krijgen.

We streven naar een begroting in evenwicht tegen 2015. We besparen en boren nieuwe inkomsten aan. De sterkste schouders moeten de lasten dragen en niet de lagere en middenklassen. Dit doen we door de belastingsfraude fors aan te pakken, de lasten op arbeid te verminderen door de lasten op vervuiling te verhogen, een vermogenswinstbelasting en speculantentaks in te voeren,… Via investeringen in energie-efficiëntie besparen we sterk op de werkingskosten van de overheid.

België moet een kritische houding aannemen tegenover Congo en ook mistoestanden aanklagen.

België vervult nog steeds een belangrijke rol in het Congolese vredesproces. Een deel van onze ontwikkelingssamenwerking gebeurt onder voorbehoud van vooruitgang op het vlak van mensenrechten, democratie en goed bestuur. Groen! pleit voor humanitaire interventies waar de bescherming van de burgerbevolking nodig is. De terugtrekking van de MONUC, de vredesmacht van de VN, kan pas als de Congolese overheid zelf de veiligheid van de burgers en de rechtstaat kan garanderen en het grondgebied kan verdedigen.

De deelname van Belgische troepen aan buitenlandse missies zoals Afghanistan moet door het parlement worden goedgekeurd.

Absoluut, en dat veronderstelt ook een voorafgaand publiek debat. Het inzetten van militairen past alleen binnen een heldere internationale strategie onder EU of VN-vlag en een langetermijnvisie op het conflict of dreiging. Een militaire operatie kan alleen als er gelijkwaardige civiele inspanningen gebeuren. Groen! vraagt ook een sterkere parlementaire controle op lopende militaire operaties.

Alle tactische kernwapens moeten weg uit ons land.

Meer nog, België kan het voortouw nemen om alle kernwapens uit de wereld te bannen. Een eerste stap is uiteraard de verwijdering van de tactische kernwapens uit België. Een tweede stap is een Belgisch beleidsplan voor nucleaire ontwapening en non-proliferatie met betrekking tot de inspanningen op diverse internationale fora. Tijdens de herziening van het statuut van het Internationaal Strafhof willen we dat het gebruik van kernwapens als oorlogsmisdaad wordt bestempeld.

Het budget voor ontwikkelingssamenwerking moet worden opgetrokken.

De wet voorziet een stijging van het budget tot 0,7% van het bbp. Het budget moet dus de volgende jaren stijgen. Bovendien moet het uitgezuiverd worden: militaire uitgaven, beurzen voor buitenlandse studenten, opvang van asielzoekers en de kwijtschelding van de schulden aan de armste landen moeten buiten de 0,7% blijven. Zo komt er echt geld vrij voor duurzame investeringen in onderwijs, economie, infrastructuur en gezondheidszorg. Eenmaal de 0,7% bereikt, willen we doorgroeien naar 1% door de invoering van een beurstaks op Europees niveau (Tobintaks).

Er moet dringend werk worden gemaakt van een modern en efficiënt gerechtsapparaat. Wat is hier de prioriteit?

Voor Groen! moet het gerecht als publieke dienst ten dienste staan van de burger en burgers de weg wijzen in plaats van hen te laten verdwalen. Daarvoor zijn andere structuren nodig: schaalvergroting om specialisatie mogelijk te maken, meer autonomie voor grotere arrondissementen, veralgemeende werklastmetingen en informatisering. Tegelijk willen we het gerecht sociaal rechtvaardiger maken door het versterken van rechtshulp en klachtenprocedures, het recht op een advocaat van bij het eerste verhoor en de mogelijkheid om collectief zaken aan te spannen tegen bedrijven die burgers collectief schade berokkenen.

Er moeten meer gevangenissen worden gebouwd.

De overbevolking in onze gevangenissen kan het best aangepakt worden door alle geïnterneerden over te plaatsen, uitbreiding van het elektronisch toezicht, meer alternatieve straffen en minder voorlopige hechtenis. Dit maakt de bouw van nieuwe gevangenissen overbodig. De gevangenisplaatsen die we nog voorzien, moeten voldoen aan de hedendaagse normen voor een menswaardige opsluiting. Daarom wordt een zestal verouderde gevangenissen best snel vervangen.

Er moet meer politie op straat komen om het veiligheidsprobleem aan te pakken.

Meer aandacht voor basispolitiezorg en wijkwerking kan een groot deel van de problemen opvangen. Er is geen nood aan meer blauw, wel aan meer blauw op straat. Met de wijkagent die elke dag te voet of met de fiets zichtbaar is en een eerste aanspreekpunt vormt. De huidige taakverdeling heeft vaak tot gevolg dat de politiemensen enkel op hun eigen terrein blijven. Een aantal administratieve taken verschuiven we van politie naar administratie.

Minderjarigen die zware misdrijven plegen moeten voor een gewone rechtbank verschijnen.

Het verder uitbreiden van het bestaande systeem van de uithandengeving – waarbij jongeren als volwassenen worden berecht – is niet het goede antwoord. Duurzamer is een herstelgericht Vlaams jeugd(sanctie)recht los van het volwassen strafrecht, dat nog teveel stoelt op verouderde principes van de jeugdbeschermingsgedachte.

De kerncentrales moeten langer openblijven om elektriciteit betaalbaar te houden.

De wet op de kernuitstap onverkort uitvoeren is nog steeds perfect mogelijk. Om de oudste en gevaarlijkste centrales te sluiten in 2015 is er zeker voldoende bevoorrading. Het argument dat kerncentrales de kostprijs drukken is vals. De Belgische stroom is tot 43% duurder dan in onze buurlanden. Het is economisch verstandiger te investeren in hernieuwbare energieproductie en het doorbreken van de (quasi-)monopoliepositie van Electrabel. Bovendien is de volledige kost van kernenergie (berging afval, ongevalsrisico, ontmanteling,…) onbetaalbaar.

Er moet meer worden geïnvesteerd in energiebesparing en duurzame energie (o.m. zonne-energie of windenergie) om de opwarming van onze planeet tegen te houden.

Tegen 2050 kan alle stroom opgewekt worden op basis van hernieuwbare bronnen. Maar dan moeten we wel vandaag hierin beginnen investeren. Dit levert ons driedubbele winst op: het is beter voor het klimaat, creëert tegelijk tienduizenden jobs en zorgt voor een grotere economische onafhankelijkheid t.o.v. de internationale olieprijzen. Investeringen in productie en in aanpassing van het net moeten via algemene middelen en het afromen van de woekerwinsten uit kernenergie worden gefinancierd.

In plaats van belastingen op arbeid moet er een groene fiscaliteit komen.

Groene fiscaliteit is niet enkel heel wat rechtvaardiger dan ons huidige belastingssysteem, het zorgt er ook voor dat maatschappelijk waardevolle keuzes financieel beloond worden en minder goede worden afgeremd. Dit systeem gaat gepaard met een sterke verlaging van lasten op arbeid, die momenteel te hoog zijn. Deze verschuiving van lasten kan leiden tot 50.000 nieuwe jobs volgens het federaal Planbureau.

Er moeten meer centra komen om asielzoekers op te vangen.

Zolang hun procedure loopt, moeten we asielzoekers menselijk opvangen. Groen! wil asielzoekers die nu op straat staan meteen opvangen en de dure hotelopvang zo snel mogelijk afbouwen. Er is nood aan bijkomende opvangplaatsen, die we realiseren via kleinschalige materiële opvang onder meer bij de OCMW’s. Centra zijn een minder goede oplossing omdat ze asielzoekers tot afhankelijkheid dwingen. Onbeperkt plaatsen bij creëren heeft echter geen zin. Daarom geven we meer middelen aan de asielinstanties zodat de procedure sneller gaat.

Asielzoekers moeten alleen materiële, en geen financiële steun krijgen.

Materiële steun moet de norm zijn. Maar asielzoekers te lang in materiële steun houden maakt hen passief en afhankelijk en kraakt velen van hen psychologisch. Daarom leggen we een maximumtermijn van één jaar materiële steun vast in de opvangwet. Nadien volgt financiële steun via een spreidingsplan over de OCMW’s. De overgang van de materiële hulp naar de dienstverlening door het OCMW moet beter georganiseerd worden.

Afgewezen en uitgeprocedeerde asielzoekers moeten ook daadwerkelijk naar hun land van oorsprong worden gerepatrieerd.

We willen het terugkeerbeleid grondig hervormen. Daarin staat een tweesporentraject centraal, waarin dezelfde begeleider de asielzoeker begeleidt bij verblijfsprocedures en bij terugkeer. Groen! wil het aanbod voor vrijwillige terugkeer sterk uitbreiden. Gedwongen repatriëring moet meer een uiterste maatregel worden. Opsluiting kan enkel voor zeer beperkte duur en wanneer aantoonbaar is dat de persoon de terugkeer naar het land van herkomst tegenwerkt.

Immigratie waarbij onze economie baat bij heeft – van Indiase IT’ers bijvoorbeeld – moet kunnen.

Ja, maar immigratie die louter gericht is op het economisch nut voor België, is niet correct. Een rechtvaardig migratiebeleid houdt rekening met de behoeften van de landen van herkomst en van de migrant zelf. Naast Indiase IT’ers, zijn er ook mensen met een minder specifieke opleiding of mensen die niet in aanmerking komen voor gezinshereniging. Ook voor hen moet een legaal kader worden uitgewerkt. Groen! pleit voor een programma waarbij een maximale hoeveelheid mensen wordt toegelaten op basis van economische, sociale en humanitaire criteria.

Groen! trekt volop de kaart van de vergroening van de economie die ons land meer dan honderdduizend jobs kan opleveren, jobs die blijven. Het boosten van hernieuwbare energie en het reguleren van de financiële sector ten dienste van de reële economie, staan daarbij centraal. Vergroening biedt echter ook heel wat mogelijkheden in industrie, de landbouw en de sociale economie. Een verschuiving van de lasten op arbeid naar het belasten van vervuiling en overlast, geeft bedrijven en KMO’s zuurstof om te innoveren en jobs te creëren. Groen! gaat voor sterke KMO’s in een korteketen economie.