Franse schatkamer voor Belgische oorlogsgeschiedenis

On de eerste helft van 2016 zette de Franse Bibliothèque de Documentation Internationale Contemporaine (BDIC), nu La Contemporaine, meer dan 5.000 foto’s over België tijdens de Eerste Wereldoorlog online. De Belgische foto’s zijn een onderdeel van de Albums Valois, een collectie van 110.000 foto’s over de Grote Oorlog, vooral in Frankrijk, maar dus ook in België. Al zo’n 50.000 zijn online te bekijken.

In mei 1915 richtte het Franse leger een fotografische dienst op. Fotografen werden uitgestuurd naar alle fronten om beelden te maken, eerst in Europa, maar later ook elders. Foto’s werden ook gekocht bij persagentschappen en particulieren of geruild met de fotografische diensten van de bevriende legers. Na de oorlog kwamen daar schenkingen bij en zelfs foto’s van Duitse kranten en tijdschriften.

Alles werd in meer dan 500 albums van telkens zo’n 150 foto’s bij elkaar gebracht, netjes geordend op departement en plaats of op thema. Bij elke foto staat, met de hand geschreven, wat uitleg, een jaartal, maand en soms zelfs een precieze datum ! De benaming Albums Valois is afkomstig van de Parijse ‘Rue de Valois’, waar de collectie was ondergebracht.

De 31 Belgische ‘Albums Valois’ bevatten vanzelfsprekend veel foto’s van het Franse leger aan het Belgische front en bewijzen nogmaals hoe belangrijk die aanwezigheid was. Maar, door de zeer verscheiden origine van het materiaal, is er ook veel te vinden over het Britse en Belgische leger, het leven achter het front, en zelfs, verrassend, het leven in bezet België.

Ook in de Franse albums zijn foto’s te vinden van Belgische onderwerpen. Onder andere van de talloze opleidingskampen van het Belgische leger in Frankrijk.

De collectie is geïndexeerd en er kan op plaatsnamen, eigennamen en onderwerpen gezocht kan worden. Bij het indexeren is wel de spelling overgenomen van de commentaarteksten in de albums en dat betekent dat bvb. Koksijde Coxsyde wordt.

In ons land is niets gelijkaardigs te vinden. In de aanloop naar de herdenking van de Eerste Wereldoorlog kondigden Defensie en het Koninklijk Legermuseum wel aan dat de grote collectie glasplaten van het museum gedigitaliseerd en online beschikbaar zou worden.

Maar daar is niets, helemaal niets van gerealiseerd ! Het enige dat wel is gebeurd, is dat de prijzen voor het scannen van documenten en foto’s van het Legermuseum en het gebruik ervan, fors is verhoogd.

Wie op zoek is naar fotomateriaal kan gelukkig voorlopig terecht in deze Franse schatkamer. Het materiaal kan in een behoorlijke resolutie gedownload worden en het gebruik is vrij, mits bronvermelding. Volgende selectie geeft een idee van de rijkdom en verscheidenheid van de collectie. De Belgische Albums Valois zijn hier te raadplegen.