1 tot 7 juni 1916: heroïsche strijd rond fort Vaux
Na onwaarschijnlijk hevige gevechten zijn de Duitsers er in geslaagd het Franse fort van Vaux bij Verdun te veroveren. Fort Vaux ligt ten oosten van het iets grotere fort van Douaumont, dat drie maanden geleden al veroverd werd.
Fort Vaux lag al weken in de vuurlinie. Nadat de artillerie de avond voordien het fort zwaar onder vuur werd genomen, zetten Duitse infanteristen in de ochtend van de 2e juni aan aanval in. Tegen de avond zaten ze bovenop het fort.
De dag daarop wisten ze op twee plaatsen het fort binnen te dringen. Daarop begonnen hevige gevechten in de smalle, donkere gangen. Er werd gevochten met handgranaten, bajonetten en schoppen. Maar vooral de vlammenwerpers maakten de situatie ondraaglijk.
Uitgeputte Franse soldaten rusten uit in een loopgraaf. Beginfoto: Franse artillerie in actie nabij fort Vaux (L'Illustration, 27-05-1916).
De belegerde Fransen hielden het nog vier dagen uit, ondanks een groot aantal gewonden en een tekort aan water (het waterreservoir was lekgeslagen).
Vanuit het fort zond commandant Raynal op 4 juni zijn laatste postduif om instructies te vragen. Hij kreeg geen antwoord. Twee dagen later werd een Franse hulpexpeditie naar het fort vernietigd.
In de ochtend van 7 juni gaf Raynal zich over en verliet hij met zijn overgebleven mannen het fort.
Verwoesting in Fort Vaux
De commandant werd gebracht naar de Duitse legerbevelhebber bij Verdun, kroonprins Willem, om volgens de regels zijn sabel af te geven als teken van overgave.
De gewonde Raynal, die met een stok moest lopen, had echter zijn sabel in het fort gelaten. De kroonprins was van plan geweest de sabel terug te geven, als erkenning van zijn moed. In plaats daarvan overhandigde de kroonprins Raynal een Duitse dolk.
Van de 600 Fransen die het fort verdedigden, zou meer dan de helft zijn gesneuveld. Bijna iedereen is gewond. De Duitse verliezen liggen in de duizenden.
Commandant Raynal neemt afscheid van zijn gewonde soldaten, tekening van Paul Thiriar, verschenen in verschillende Franse en Britse tijdschriften in 1916
Franse militairen zetten een kokertje met een boodschap vast op de poot van een postduif
Groot Russisch offensief
Op 4 juni hebben de Russische legers een onverwacht hevige aanval ingezet.
Dat gebeurt aan het zuiden van het oostelijk front, bij de rivier de Dnjestr. Zo’n 600.000 Russen onder bevel van generaal Aleksej Broesilov zijn in het offensief.
Tegenover hen staan twee Oostenrijks-Hongaarse legers van in totaal 500.000 man, die maar weinig weerstand bieden.
Generaal Broesilov naast tsaar Nicolas op het hoofdkwartier van het Russische leger
Het Oostenrijks-Hongaarse opperbevel had de beste troepen van het oostfront weggehaald om in te zetten in het Trentino-offensief tegen de Italianen. Dat wreekt zich nu.
Bij de Oostenrijkers is er op veel plaatsen sprake van een volledige ineenstorting. Soldaten van de Slavische minderheden zouden met de Russische troepen hebben verbroederd.
Russische troepen in de aanval
De Russen hebben grote aantallen Oostenrijks-Hongaarse krijgsgevangenen in handen gekregen
Offensief Trentino voorbij
Er is een eind gekomen aan de Oostenrijks-Hongaarse “strafexpeditie” tegen Italië vanuit Trentino.
Nadat de Oostenrijkers de stad Asiago hadden ingenomen, leek de weg naar de Venetiaanse laagvlakte open. Maar de Italiaanse opperbevelhebber Cadorna zond een half miljoen man naar de bedreigde zone. Anderzijds hadden de Oostenrijkers het lastig om hun troepen via de Alpen te bevoorraden.
Begin juni liep het offensief vast. Aartshertog Eugen, de Oostenrijkse bevelhebber, zag zich verplicht zijn troepen terug te trekken. Het front is nu gestabiliseerd op amper 5 km voorbij de stellingen van 15 mei, het begin van de aanval.
Italiaanse troepen heroveren Asiago
Lord Kitchener omgekomen
De Britse minister van Oorlog Lord Kitchener is op zee omgekomen.
Kitchener was op een Britse pantserkruiser vertrokken naar Rusland, voor besprekingen met de Russische bondgenoot. Vlak bij de Orcaden liep het schip op een mijn en zonk in het kwartier.
650 van de 662 opvarenden kwamen om, waaronder de minister en zijn gevolg. Kitcheners lichaam is niet teruggevonden.
Lord Kitchener in het uniform van ridder van de Orde van de Kousenband
Horatio Kitchener gold in Engeland als een echte held. Hij verwierf roem in koloniale oorlogen, als legerbevelhebber bij de veldtocht tegen de Mahdisten in de Soedan en tijdens de Boerenoorlog. Hij bracht het tot veldmaarschalk en werd tot graaf verheven.
Wel was er kritiek op hem over de wijze waarop hij de Boeren in Zuid-Afrika probeerde te onderwerpen, onder meer door hen in concentratiekampen op te sluiten.
Bij het uitbreken van de Grote Oorlog in 1914 had de Britse premier Asquith hem meteen als minister van Oorlog in de regering opgenomen.
Een van de laatste foto's van Lord Kitchener, tijdens een ontvangst van herstellende soldaten op zijn landgoed in Kent
In tegenstelling tot de meeste ministers meende Kitchener vanaf het begin dat de oorlog jaren zou duren en dat het bestaande Britse beroepsleger daarvoor veel te klein was.
Hij begon daarom meteen met een grote rekruteringscampagne voor vrijwilligers. Zijn eigen foto werd voor een rekruteringsaffiche gebruikt.
Als minister van Oorlog wordt hij vervangen door de prominente liberaal David Lloyd George. Die was tot nu toe minister van Munitie.
De ondergang van de Hampshire, het schip dat Kitchener naar Rusland moest brengen
Krijgswet in Saloniki
De Geallieerde legerbevelhebber in Saloniki, generaal Maurice Sarrail, heeft de krijgswet over stad afgekondigd.
Franse troepen hebben overheidsgebouwen bezet. Op het stadhuis zijn machinegeweren opgesteld.
De maatregel is een rechtstreeks gevolg van bezetting van Grieks grondgebied aan de Strymon, ten noorden van Saloniki, door Bulgaarse en Duitse troepen.
De Geallieerden – en heel wat Grieken – verdenken de Griekse regering ervan daarvoor heimelijk toestemming te hebben gegeven.
Frans kamp in de omgeving van Saloniki, in de moerassen van de Vardar
Door de invoering van de krijgswet nemen de Geallieerden in feite het gezag over Saloniki van de Griekse regering over.
Velen denken dat hiermee een einde komt aan het Griekse bezit van een stad die in veel opzichten niet erg Grieks is.
Saloniki is amper vier jaar geleden door Griekenland geannexeerd, na eeuwen van Ottomaanse overheersing. De bevolking is zeer gemengd: Grieken, Turken, Joden, Macedoniërs, Valachen…
Britse voedselopslagplaats in Saloniki, met dozen cornedbeef en beschuit
Merkwaardig verbod
In meerdere plaatsen in bezet België hebben de Duitsers een merkwaardig verbod afgevaardigd. Vanaf 1 juni is het verboden om merries te laten dekken.
Nogal wat eigenaars van paarden laten hun merries dekken om te proberen te verhinderen dat hun dieren opgeëist worden door het Duitse leger.
Alle veulens die sinds 1 november zijn geboren, moeten worden aangegeven, en ook alle veulens die nog geboren moeten worden.
Beeldbank Zwarte Doos, Stadsarchief Gent
Paardenkeuring op het Gentse Sint-Pietersplein tijdens de Eerste Wereldoorlog. Eigenaars waren verplicht hun dieren voor keuring aan te bieden en vaak volgde een opeising.