6 tot 12 april 1916: strijd om Verdun woedt heviger dan ooit
Bij Franse stad Verdun wordt opnieuw hevig gevochten. Duitsers en Fransen voeren hevige aanvallen uit, maar die leveren, behalve veel verliezen aan beide kanten, niets op.
Op 9 april voerden de Duitsers opnieuw een zware bestorming op de heuvel le Mort-Homme. Ze wonnen lichtjes terrein, maar slaagden er niet in de heuveltop te veroveren. Voor de Fransen een reden om tevreden te zijn.
Generaal Pétain, de Franse bevelhebber bij Verdun, heeft in een vlammende legerorder zijn troepen bedankt voor hun inzet. De laatste woorden van de legerorder zijn snel beroemd geworden : ‘Courage.. On les aura !’ (Moed… We zullen ze hebben !)
Het legerorder van Pétain
Duitse militairen slaan een Franse aanval af op de Mort Homme / Toter Mann ( Duitse postkaart)
Een Franse tegenaanval tussen Douaumont en Vaux heeft een paar dagen later ook niet veel opgeleverd, behalve doden en gewonden.
Pétain heeft intussen bekomen dat steeds nieuwe troepen worden aangevoerd om de troepen in Verdun af te lossen. Het Franse opperbevel wilde daarmee stoppen, maar Pétain drong aan.
Door dit “tourniquet-systeem” worden de soldaten bij Verdun maar korte tijd blootgesteld aan de verschrikkelijke gevechten. Dat maakt de situatie iets draaglijker.
Franse soldaten, net terug uit de frontlinie, rusten uit en wachten op aflossing
Stalen helmen nu overal ingevoerd
De laatste weken is het dragen van stalen helmen bij gevechten veralgemeend. De Fransen droegen sinds september 1915 een Adrian-helm, snel overgenomen door de Belgen.
De Duitsers zijn sinds het begin van hun aanval op Verdun hun oude, leren punthelm gaan vervangen door een Stahlhelm.
Ook de Britten (Canadezen, Australiërs, enz.) volgen nu snel met hun “soepteloren”: opvallend platte helmen, die wel snel te maken zijn.
Portugal bezet stukje Duits Oost-Afrika
Portugese koloniale troepen hebben het kuststadje Kionga in het uiterste zuidoosten van Duits Oost-Afrika bezet.
De verovering gebeurde zonder gevechten. De Duitse troepen in dat gebied hebben zich teruggetrokken achter de Rovuma, een brede rivier die even ten noorden van Kionga in zee stroomt.
Daarmee hebben de Portugezen opnieuw bezit genomen van de zgn. Kionga-driehoek, een gebied van nog geen 400 km² dat de Duitsers na een afspraak met Groot-Brittannië hadden geannexeerd.
Kaart van het grensgebied tussen Duits en Portugees Oost-Afrika
Op de conferentie van Berlijn (1885), waar de Europese mogendheden Afrika verdeelden, mochten de Portugezen hun kolonie Mozambique uitbreiden met Kionga (Portugees: Quionga), maar ze moesten daar vijf jaar later al afstand van doen. Duitsland wilde de volledige monding van de Rovuma controleren.
De Portugezen deden er een maand over om in Mozambique de nodige troepen te verzamelen. Infanterie en artillerie werden per schip aangevoerd vanuit de hoofdstad Lourenço Marques. De cavalerie legde de afstand te paard af. Ter plekke werden ook inlandse troepen geronseld.
Portugese troepen graven zich in bij de rivier de Rovuma
De Portugezen lijken niet meteen van plan verdere actie te ondernemen. Voor de Duitsers in Afrika vormen ze alvast geen bedreiging.
In het noorden van Duits Oost-Afrika gaat het er heviger aan toe. Een Zuid-Afrikaanse troepenmacht onder generaal Jacob van Deventer heeft een Duitse vesting op de berg Lol Kissale veroverd.
Het Duitse garnizoen -meer dan 400 man, vooral inlandse troepen- gaf zich over na een beleg van nog geen twee dagen.
Portugese troepen op de kade van de haven van Lissabon, op weg naar de kolonie
Naschrift: de Kionga-driehoek werd na de oorlog definitief Portugees en is nu een deel van het onafhankelijke Mozambique.
Spion geëxecuteerd in de Londense Tower
In de Londense Tower is op 11 april Ludovico Horwitz y Zender gefusilleerd wegens spionage.
Het gaat om een zakenman uit Peru, deels van Scandinavische origine, die sinds het begin van de oorlog door Europa reisde.
De Britse inlichtingendiensten hadden vorig jaar telegrammen onderschept die hij vanuit Groot-Brittannië naar Noorwegen zond en waarin hij onder meer visconserven bestelde, zoals sardines. Omdat dit gebeurde buiten het vangstseizoen voor sardines, kreeg men argwaan.
Experts ontdekten dat de orders op de telegrammen in feite verborgen informatie bevatten over de Britse scheepvaart.
Zicht op de Tower en daarachter de Tower Bridge, rond 1900
Horwitz y Zender was intussen naar Noorwegen vertrokken, maar toen hij in juli 1915 naar Engeland terugkeerde, werd hij meteen gearresteerd.
Ondanks de steun en bijstand van Peruviaanse diplomaten werd hij door een krijgsraad ter dood veroordeeld.
Sinds het begin van de oorlog zijn er in de Tower elf mensen terechtgesteld wegens spionage, allen buitenlanders. Het waren de eerste executies in de oude Engelse koninklijke burcht in meer dan 150 jaar.
De oorlog beleven aan het thuisfront
In Londen loop nog tot eind april een tentoonstelling over de oorlog, georganiseerd door de krant Daily Mail, te voordele van het Britse Rode Kruis.
Behalve met wapentuig, uniformen en dies meer, kan de bezoeker er kennis maken met het leven aan het front.
Op de foto hieronder is de burgemeester ( Lord Mayor) van Londen met zijn gezelschap afgedaald in een van de nagebouwde loopgraven. Witte doeken moeten hen beschermen tegen het vuil!
In de hoofdstad van de "vijand", Berlijn, loopt ook net nu een gelijkaardige tentoonstelling. Die is georganiseerd door het Duitse Rode Kruis in samenwerking met Pruisische ministerie van Oorlog.
Ook in Berlijn kan je kanonnen, militaire vliegtuigen en voertuigen bewonderen én door nagebouwde loopgraven wandelen.
Bijna een half miljoen mensen hebben de tentoonstelling in de Berlijnse Zoo al bezocht. Ze trekt dit jaar verder naar andere steden in Duitsland, Polen en Turkije.
Toeschouwers in Berlijn rond een buitgemaakt kanon ( collectie Library of Congress)
Opnieuw executies in bezet België
In bezet België zijn opnieuw vier executies uitgevoerd, deze keer in Gent. Zoals meestal hadden de veroordeelden zich "schuldig" gemaakt aan spionage. In de praktijk betekent dat de observatie van Duitse troepenbewegingen via het spoor.
De vier geëxecuteerden waren afkomstig uit Eeklo en Tielt. Nog zeven leden van hun organisatie zijn veroordeeld tot 10 à 15 jaar dwangarbeid.
Duitse duikboot "gevangen" genomen
Op 6 april zijn de Britse en Franse marine erin geslaagd een Duitse duikboot "gevangen" genomen.
De duikboot was verstrikt geraakt in de netten van twee ontmijners en moest naar de oppervlakte komen.
De bemanning van de duikboot is gevangen genomen en de duikboot ligt nu in een droogdok in een Franse haven.
Koning Albert jarig
Op 8 april was koning Albert jarig en op heel wat plaatsen is de vorst gehuldigd.
In Sainte Adresse, de voorlopige zetel van de Belgische regering bij Le Havre, was er een plechtigheid bij het ministerie van oorlog.
En in Zeist, in het interneringskamp van Belgische militairen, zijn er sportfeesten gehouden om de verjaardag van de koning te vieren.
