4 tot 10-11-1915: sporen van Berlijn naar Constantinopel mogelijk
De Centrale mogendheden rukken verder op in Servië en controleren nu volledig de spoorlijn tussen Berlijn en Constantinopel. Ook de Donau is nu volledig in hun handen.
Op 5 oktober hebben de Bulgaren Niš veroverd. Deze belangrijke stad was sinds het begin van de oorlog de zetel van de Servische regering, omdat de hoofdstad Belgrado op de Oostenrijks-Hongaarse grens lag. De regering is intussen westwaarts gevlucht.
Voor Duitsland en zijn bondgenoten is dit een groot succes. Door de verovering van Niš controleren ze het spoorwegtraject dat Berlijn met Constantinopel verbindt. De Centrale Mogendheden beheersen nu een aaneengesloten gebied tussen de Noordzee en de Rode Zee!
Met de verovering van Noord-Servië zijn de Centralen bovendien de baas over het scheepvaartverkeer op de Donau tussen Oostenrijk-Hongarije en Bulgarije. De Bulgaarse koning Ferdinand heeft op 4 oktober de Donauhavens Vidin en Lom bezocht om dat feit te beklemtonen.
Een en ander versterkt de samenwerking tussen de Centralen. Duitsland is meteen begonnen munitie naar Bulgarije en Turkije te transporteren. En De Duitsers kunnen rekenen op de aanvoer van Bulgaarse landbouwproducten.
De Servische troepen blijven intussen hevig weerstand bieden. Nabij de zuidelijke stad Kačanik hebben ze een tegenaanval ingezet, maar ze slaagden er niet in de Bulgaarse linies te doorbreken.
Begin januari 1916 maakt de "Balkanzug" zijn eerste reis van Berlijn naar Constantinopel. De gebeurtenis wordt grote luister bijgezet en voluit uitgespeeld in de propaganda.
"We hebben het Balkanvraagstuk met het zwaard opgelost, zodat men nu zonder oponthoud naar de Balkan kan reizen," staat op de kaart hierboven. Hier meer over de Balkanzug
Britse regering verbiedt tijdelijk krant
De Britse regering heeft de Londense krant “The Globe” een schorsing opgelegd.
Aanleiding is het bericht in die krant dat minister van Oorlog Lord Kitchener zijn ontslag zou hebben aangeboden wegens onenigheid in de regering. De koning zou dat ontslag hebben geweigerd.
Het bericht is in alle toonaarden ontkend. Andere kranten noemen de berichtgeving onverantwoord. Nochtans gonst het van geruchten over onenigheid binnen de regering.
De politie is de lokalen van “The Globe” binnengevallen. De krant mag nu twee weken niet verschijnen en moet daarna een rechtszetting publiceren.
Kitchener zelf is niet momenteel in het land. Hij bezoekt het front in de Dardanellen.
Libische moslims vallen Britse basis aan
De Britse basis van Sellum, een Egyptische havenstad op de grens met Libië, is aangevallen door de Senoessi’s.De Senoessi’s vormen een militair-religieuze orde van Libische soefi’s (mystieke moslims) die in opstand zijn tegen de Italiaanse overheersing.
Italië heeft in 1912 Libië veroverd, maar controleert eigenlijk alleen de kust. De woestijn in het binnenland is in handen van traditionele stammen, waarbij de Senoessi-orde veel macht heeft.
Vanwege de oorlog in de Alpen heeft Italië een deel van zijn troepen uit Libië moeten weghalen, wat voor de Senoessi’s een aanleiding was om in opstand te komen. Nu voelen ze zich sterk genoeg om de Britten aan te vallen.
De Senoessi’s krijgen hulp uit Turkije (dat Libië nog altijd als een deel van zijn rijk beschouwt) en zelfs uit Duitsland.
Het is wellicht geen toeval dat een Duitse onderzeeër enkele dagen eerder een aanval op Sellum heeft uitgevoerd. Een Egyptische kruiser is daarbij gezonken.
Italiaans passagiersschip gezonken
Op 8 november is het Italiaanse passagiersschip “Ancona” op de Middellandse Zee getorpedeerd door een Oostenrijks-Hongaarse onderzeeër.
De “Ancona” voer van Messina (Sicilië) naar New York en bevond zich in de wateren tussen Sardinië en Tunesië toen ze door een torpedo werd getroffen.
Een Frans oorlogsschip kon enkele opvarenden redden, maar meer dan 200 mensen kwamen om.
Onder de slachtoffers bevinden zich negen Amerikanen. De Verenigde Staten hebben al fel geprotesteerd bij de regering in Wenen.
Een half jaar na het incident met de “Lusitania”, zorgt deze ramp opnieuw voor grote woede in de Verenigde Staten, ook al is het ditmaal jegens Oostenrijk-Hongarije.
P.S.: pas later werd duidelijk dat de “Ancona” was aangevallen door een Duitse onderzeeër onder Oostenrijkse vlag. Dit werd geheim gehouden omdat Duitsland toen nog niet in oorlog was met Italië, al steunde het wel ten volle zijn bondgenoot Oostenrijk-Hongarije.
Jonge Belg in Rijsel gefusilleerd
In de Noord-Franse stad Rijsel is de Belg Léon Trulin door de Duitsers gefusilleerd wegens spionage. Hij was amper 18.
Deze jongeman uit Aat was al in zijn jeugd in Frankrijk gaan wonen. Hij werkte in het industriegebied van Rijsel, dat eveneens door de Duitsers is bezet.
Eerder dit jaar was hij naar Engeland uitgeweken om dienst te nemen in het Belgisch leger, maar werd om gezondheidsredenen afgewezen.
Daarop keerde hij naar het bezette gebied terug, waar hij het inlichtingennetwerk “Noël Lurtin” (een anagram van zijn naam) opzette. Belangrijke informatie werd via Nederland naar de geallieerden overgebracht.
Op 5 oktober werden Léon Trulin en zijn broer in Putte-Kapelle bij Antwerpen gearresteerd, toen ze probeerden de Nederlandse grens over te steken. Daarop werd hun organisatie opgerold.
Zeven leden moesten voor een Duitse militaire rechtbank verschijnen. Er vielen drie doodvonnissen, maar enkel Trulin is geëxecuteerd. Toen men hem het vonnis bekendmaakte, zei hij alleen: “Ik heb dit voor het vaderland gedaan”.
Nog drie executies in bezet België
